Denemarken en de euro

Het Verdrag van Maastricht schrijft voor dat de leden van de Europese Unie wanneer zij voldoen aan alle Convergentiecriteria zij verplicht zijn de euro in te voeren. Voor zowel Denemarken en Groot-Brittannië zijn hierop uitzonderingen gemaakt (opt-out). Denemarken voldoet aan alle vijf de criteria en kan er dus voor kiezen om de euro in te voeren als valuta.[2]

Een Deens referendum over de invoering van de euro is op 28 september 2000 gehouden. Bij een opkomst van 87,6% stemden 46,8% ja en 53, 2% nee.[5] De meeste politieke partijen, media en economische actoren in Denemarken steunden de invoering van de euro. Een aantal grote politieke partijen voerden een "nee"-campagne. Als het referendum een "ja"-uitslag had gekend was Denemarken op 1 januari 2002 toegetreden tot de eurozone, en werd het muntgeld en de bankbiljetten in 2004 ingevoerd. Wanneer Denemarken de euro invoert als nationale munt, vloeit de monetaire politiek van de Danmarks Nationalbank naar het Europees Stelsel van Centrale Banken.

De euro wordt geaccepteerd op enkele specifieke locaties in Denemarken, dit zijn vaak plekken voor toeristen zoals musea, luchthavens en winkels met veel internationale klanten. De teruggave van wisselgeld is in bijna alle gevallen in kronen. Op de diverse ferry's tussen Denemarken en Duitsland zijn de prijzen zowel aangegeven in kronen als in euro's.

Mening over de euro in Denemarken vanaf augustus 2006 door Børsen.
groen – steun voor aanname euro
rood – tegen aanname euro
blauw – geen mening

DKK-EUR wisselkoersen sinds 1999

Er zijn diverse opiniepeilingen geweest onder de Deense bevolking om de mening te peilen of Denemarken de kroon vaarwel moet zeggen ten gunste van de euro. In 2008 en 2009 was de tendens in het algemeen, niet altijd, in het voordeel van de euro.

Greens Analyseinstitut, een bureau voor marktonzerzoek, stelde de vraag "Hoe zal u stemmen bij een nieuw referendum over de invoering van de euro? ("Hvad ville du stemme ved en evt. ny folkeafstemning om Danmarks deltagelse i den fælles valuta?"). Voor alle onderzoekbureaus geldt dat vragen zijn gesteld aan mensen met de Deense nationaliteit.

De Deense territoria Faeröer en Groenland liggen buiten het geldigheidsgebied van de EU; het is daarom onduidelijk, indien Denemarken toch kiest voor de invoering van de euro, of dit in deze twee gebieden met een status aparte ook gaat gebeuren. Hoewel ze binnen het Koninkrijk Denemarken liggen, nemen ze met hun status aparte geen deel aan de Europese referenda.

De Faeröer hebben een eigen munt de Faeröerse kroon, die 1:1 gekoppeld is aan de Deense kroon. Eigenlijk is het geen eigen munteenheid. Het geld wordt uitgegeven door de Deense Nationale Bank, en verschilt alleen in het drukmotief van de Deense kroon, dat lokale Faeröerse landschappen en dieren bevat. Wettelijk gezien is het dezelfde munt, echter in Denemarken wordt de munt niet geaccepteerd; Deense banken zullen altijd 1:1 wisselen tussen de munten.

Groenland wil ook een eigen munt invoeren (de Groenlandse kroon)[45] met dezelfde opzet als de Faeröer kroon. Beide landsdelen blijven gebruikmaken van Deens muntgeld.

Voorafgaand aan het euroreferendum uit 2000 heeft de Deense Centrale Bank in samenwerking met de Deense Munt een voorlopig ontwerp laten maken voor de Deense euromunten.[46] Het voorgestelde ontwerp is gebaseerd op de Deense munten van 10 en 20 kroon met koningin Margrethe II op de nationale zijde, en de munten van 25 en 50 øre, waarbij de kroon van de waardezijde naar de nationale zijde zou verhuizen.