Eurozone

Sinds 1 januari 2015 telt de Europese Unie 19 euro-landen.

Lidstaat	Eurozone sinds	Voormalige munteenheid		Lidstaat	Eurozone sinds	Voormalige munteenheid
België	1 januari 2002	Frank		Portugal	1 januari 2002	Escudo
Duitsland	1 januari 2002	Mark		Spanje	1 januari 2002	Peseta
Finland	1 januari 2002	Mark		Slovenië	1 januari 2007	Tolar
Frankrijk	1 januari 2002	Frank		Cyprus	1 januari 2008	Pond
Griekenland	1 januari 2002	Drachme		Malta	1 januari 2008	Lire
Ierland	1 januari 2002	Pond		Slowakije	1 januari 2009	kroon
Italië	1 januari 2002	Lire		Estland	1 januari 2011	Kroon
Luxemburg	1 januari 2002	Frank		Letland	1 januari 2014	Lats
Nederland	1 januari 2002	Gulden		Litouwen	1 januari 2015	Litas
Oostenrijk	1 januari 2002	Schilling

Acht lidstaten van de Europese Unie gebruiken de euro (nog) niet. Op Denemarken na zijn al deze landen verplicht om op termijn de euro in te voeren.

Lidstaat	EU-lid sinds	Munteenheid		Lidstaat	EU-lid sinds	Munteenheid
Denemarken	1 januari 1973	Deense kroon		Tsjechië	1 mei 2004	Tsjechische kroon
Zweden	1 januari 1995	Zweedse kroon		Bulgarije	1 januari 2007	Bulgaarse lev
Hongarije	1 mei 2004	Hongaarse forint		Roemenië	1 januari 2007	Roemeense leu
Polen	1 mei 2004	Poolse złoty		Kroatië	1 juli 2013	Kroatische kuna

Land	De facto sinds	De jure sinds	Voormalige munteenheid
Monaco	1 januari 2002	1 januari 2002	Franse frank
San Marino	1 januari 2002	1 januari 2002	Italiaanse lire
Vaticaanstad	1 januari 2002	1 januari 2002	Italiaanse lire
Andorra	1 januari 2002	1 juli 2013	Franse frank en Spaanse peseta
Kosovo	1 januari 2002	Geen overeenkomst	Duitse mark
Montenegro	1 januari 2002	Geen overeenkomst	Duitse mark

Monaco, San Marino en Vaticaanstad hadden alle drie een monetaire overeenkomst met respectievelijk Frankrijk en Italië waardoor ze meteen konden overgaan op de euro en hun eigen munten mogen slaan.[1]

Andorra geniet een speciale behandeling van de Europese Unie. Andorra wordt bijvoorbeeld gelijkgesteld met leden van de EU voor de handel in vervaardigde goederen, maar niet voor landbouwproducten. Het dwergstaatje had – in tegenstelling tot de andere kleine Europese staten – lange tijd geen eigen euromunten. Andorra had nooit een monetaire overeenkomst met Frankrijk en/of Spanje afgesloten maar mocht de Franse frank en de Spaanse peseta gewoon gebruiken. Toen Frankrijk en Spanje overgingen op de euro, deed Andorra de facto hetzelfde maar het land had geen overeenkomst met de Europese Unie. Tussen 2004 tot 2011 onderhandelden Andorra en de EU over zo'n overeenkomst om de euro tot de officiële munteenheid van Andorra te maken en het land heeft hiervoor zijn gehele bancaire stelsel aan de wensen van de EU aangepast. Op 30 juni 2011 werd bekendgemaakt dat Andorra en de EU een overeenkomst hadden afgesloten en hiermee werd de euro per 1 juli 2013 de officiële munteenheid van Andorra. Sindsdien mag het land eigen munten slaan maar het land brengt geen papiergeld uit.[2]

Montenegro voerde in 1999 de Duitse mark in om te ontkomen aan de hyperinflatie van Federale republiek Joegoslavië. Kosovo voerde onder VN-bestuur eveneens in 1999 de Duitse mark in met als doel de relatie tussen Joegoslavië en Kosovo te versoepelen en de economie weer op gang te krijgen. Toen Duitsland op 1 januari 2002 overging op de euro, deden Montenegro en Kosovo de facto hetzelfde maar zonder overeenkomst met de EU.

De euro is ook ingevoerd in de ultraperifere gebieden van de Europese Unie, gebiedsdelen van een lidstaat waar de EU-wetgeving geldt.

Naam	Lidstaat	Continent	Politieke naam
Guadeloupe	Frankrijk	Noord-Amerika	Frans overzees departement
Martinique	Frankrijk	Noord-Amerika	Frans overzees departement
Saint-Martin	Frankrijk	Noord-Amerika	Franse overzeese gemeenschap
Mayotte	Frankrijk	Afrika	Frans overzees departement
Réunion	Frankrijk	Afrika	Frans overzees departement
Frans-Guyana	Frankrijk	Zuid-Amerika	Frans overzees departement
Azoren	Portugal	Europa	Autonome regio
Madeira	Portugal	Afrika	Autonome regio
Canarische Eilanden	Spanje	Afrika	Autonome gemeenschap

De euro is ook ingevoerd in twee Franse gebieden met de status landen en gebieden overzee. Dit zijn gebieden die geen deel uitmaken van het grondgebied van de lidstaat maar waar de burgers wel de nationaliteit van de lidstaat bezitten.

Naam	Lidstaat	Continent	Politieke naam
Saint-Barthélemy	Frankrijk	Noord-Amerika	Franse overzeese gemeenschap
Saint-Pierre en Miquelon	Frankrijk	Noord-Amerika	Franse overzeese gemeenschap

De euro is ook ingevoerd in de Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden.

Naam	Lidstaat	Continent	Politieke naam
Franse Zuidelijke en Antarctische Gebieden	Frankrijk	Afrika en Antarctica	Frans overzees gebied

Eurozone:

 Leden van de eurozone

 WKM-II-lidstaat met uitzonderingsclausule (1: Denemarken)

 Overige EU-leden

De 27 EU-landen zijn verplicht om de euro in te voeren, zodra het betreffende land aan de monetaire eisen voldoet. Denemarken en het Verenigd Koninkrijk hebben tijdens de onderhandelingen van het Verdrag van Maastricht, waar de komst van de EMU werd vastgelegd, een uitzonderingspositie weten te bedingen. Dit houdt in dat, na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU, alleen Denemarken niet verplicht is de euro in te voeren. Het staat het land vrij om deze uitzonderingspositie, naar eigen inzicht en op een zelf gekozen moment, op te geven.

Dat geldt niet voor de tien nieuwe lidstaten. Uitzonderingsclausules waren bij hun toetreding niet aan de orde, en de euro was dus onderdeel van hun "toetredingspakket". De bevolking was hiervan op de hoogte; een stem voor toetreding tot de EU in de referenda voorafgaande aan de uitbreiding van 2004, was tegelijkertijd ook een stem voor de euro. Desondanks was de Poolse president Lech Kaczyński van plan een referendum te organiseren over de toetreding van Polen tot de euro, dit tot ongenoegen van eurocommissaris Joaquin Almunia, die Polen eraan herinnerde geen uitzonderingsbepaling te hebben.

De Europese Centrale Bank en de Europese Commissie publiceren een keer in de twee jaar samen een zogenaamd Convergentieverslag[3] waarin per EU-lidstaat die niet aan de euro deelneemt beschreven wordt in hoeverre het economisch en politiek aan de voorwaarden van toetreding tot de euro voldoet.

Op 28 juni 2004 traden Estland, Litouwen en Slovenië toe tot het wisselkoersmechanisme II (WKM II), waar op dat moment alleen Denemarken nog toe behoorde (het Verenigd Koninkrijk werd op 16 september 1992, "zwarte woensdag", door toedoen van wisselkoersspeculanten gedwongen het mechanisme te verlaten).

Op 2 mei 2005 traden Cyprus, Letland en Malta toe tot het mechanisme. Op 28 november 2005 volgde ook Slowakije.

Zodra een land overgaat op de euro als munteenheid, verlaat het automatisch het WKM II. Als gevolg hiervan maakt Slovenië er sinds 1 januari 2007 geen deel meer van uit. Hetzelfde geldt sinds 1 januari 2008 voor Cyprus en Malta, sinds 1 januari 2009 voor Slowakije, sinds 1 januari 2011 voor Estland, sinds 1 januari 2014 voor Letland en sinds 1 januari 2015 voor Litouwen.

Per saldo is sinds de Litouwse overgang op de euro Denemarken nog het enige deelnemend land aan het WKM II.

Inflatie in de eurozone berekend volgens de HICP (Harmonized Indices of Consumer Prices), de Europese normindex om de inflatiecijfers tussen de verschillende landen te kunnen vergelijken.

Bron: Eurostat.[4]

De 12 EU-landen die op 1 januari 2002 de euro als wettig betaalmiddel hebben ingevoerd, kun je met het ezelsbruggetje Ding Flof Bips onthouden. Op 7 januari 2011 kwam het Genootschap Onze Taal, na een speciaal hiervoor uitgeschreven prijsvraag, met het nieuwe ezelsbruggetje sms ff bondige clips, waarin ook de landen die later (in 2007, 2008, 2009 en 2011) zijn toegetreden zijn inbegrepen.

• Europa met meerdere snelheden
• Europese staatsschuldencrisis