Dansk Folkeparti

De Dansk Folkeparti begon als een afsplitsing van de door Mogens Glistrup opgerichte Fremskridtspartiet (Nederlands: Vooruitgangspartij). In 1995 splitste deze partij: er waren inhoudelijke en persoonlijke meningsverschillen en ook de verstandhouding met oprichter Glistrup was krom getrokken. Pia Kjærsgaard, Kristian Thulesen Dahl, Poul Nødgaard en Ole Donner, voormalige leden van Fremskridtspartiet, richtten daarom de Dansk Folkeparti op. Die partij profileerde zich met een kritische houding tegenover het immigrantenbeleid, de groei van het criminaliteitscijfer en een eurosceptische houding. Naast dat alles meet de nieuwe Volkspartij zich een veel socialer profiel aan dan de ultraliberale Vooruitgangspartij. Een bijzonder punt van het partijprogramma van de Dansk Folkeparti is het bevorderen van de belangen van senioren.

Na de oprichting van de Dansk Folkeparti in 1995 kwam in de media wat kritiek over de naam. In de jaren van de Duitse bezetting bestond er immers een gelijknamige partij (1941-1943), opgericht door voormalige nationaalsocialisten, conservatieven, sociaaldemocraten en liberalen. Deze partij raakte echter in de vergetelheid. De oprichters van de tegenwoordige Dansk Folkeparti zeiden van dit toeval niet te hebben geweten en dat het niet belangrijk was.

Bij de verkiezingen in 1998 behaalde de Dansk Folkeparti 7,4% van de stemmen en 13 van de 179 zetels. Bij de verkiezingen in 2001 groeide de partij tot 12,0 % en haalde 21 zetels. Daarmee werd ze de op twee na grootste partij in het Parlement en kreeg een sleutelrol. Alleen met hun steun kon de liberaal-conservatieve coalitie van Anders Fogh Rasmussen (V) tot stand komen. Bij de verkiezingen 2001 was voor de eerste keer het immigratiebeleid een centraal thema. Veel kiezers hadden wantrouwen jegens het immigratiebeleid van de sociaaldemocratisch-links-liberale coalitie van Poul Nyrup Rasmussen. (S).

Gedurende de twee ambtstermijnen van premier Anders Fogh Rasmussen (V) werd met medewerking van de Dansk Folkeparti het immigratiebeleid verscherpt. Van 2001 tot 2011 beschikte de liberaal-conservatieve coalitie samen met de Dansk Folkeparti over een rechtse meerderheid in het Folketing (het Deense parlement), waardoor de kleine links-liberale partij Det Radikale Venstre voor het eerst sinds 1929 zijn bepalende rol verloor. Volgens de Dansk Folkeparti leidde de invloed van de links-liberalen tot een bijzonder ongecontroleerd immigratiebeleid in de periode 1981-2001.

Bij de verkiezingen in 2005 haalde de partij 13,3% van de stemmen en 24 zetels.

In 2006, tijdens de protesten in islamitische landen aangaande de cartoons over Mohammed in Jyllands-Posten, hield de Dansk Folkeparti strak aan de vrijheid van meningsuiting vast en wees een excuus namens de Deense staat van de hand. De partij groeide in ledenaantal en in peilingen kwam de partij ineens uit op een winst van zo'n 5%.

Bij de verkiezingen op 13 november 2007 haalde de partij 13,9% van de stemmen en 25 zetels, een winst van een zetel. Verwacht werd dat de toenmalige premier Anders Fogh Rasmussen niet alleen de Dansk Folkeparti, maar ook de kleine liberale partij Ny Alliance als coalitieondersteuner zou benaderen. Ny Alliance werd in 2007 opgericht met als voornaamste doel de invloed van de Dansk Folkeparti te beperken.

Bij de stembusslag van 2011 moest de DF voor het eerst in haar geschiedenis een verlies (van 1,6% en 3 zetels) optekenen. Het verlies bij de Deense Volkspartij in combinatie met de grote verliezen van de conservatieven maakte zo een eind aan de meerderheid van het rechtse - blauwe - blok in het Folketing en tevens aan de regeringsmacht hiervan.

Bij de parlementsverkiezingen van 18 juni 2015 behaalde de Dansk Folkeparti een grote winst. De partij won 8,8% of 15 zetels en kwam zo op 21,1% of 37 zetels. Hiermee werd de partij de tweede partij van Denemarken na de Socialdemokraterne. Met zijn winst droeg de partij in belangrijke mate bij aan het opnieuw behalen van de meerderheid door het blauwe blok, dit ondanks het verlies van stemmen bij de liberale partij Venstre. De Dansk Folkeparti werd de grootste in de kieskringen van Zuid-Jutland en de meeste kieskringen in het westen en zuiden van het eiland Seeland. Het hoogste stemmenpercentage werd behaald in de aan Duitsland grenzende gemeente Aabenraa: 31,9%.

Vier jaar later werd de partij meer dan gehalveerd bij de parlementsverkiezingen van juni 2019 en hielden slechts 16 zetels over. In geen enkele kieskring was DF nog de grootste partij. Het verlies van Dansk Folkeparti was de belangrijkste reden dat het blauwe blok haar meerderheid verloor.

• (da) Officiële partijwebsite

	Deense politieke partijen
Venstre · Socialdemokraterne · Dansk Folkeparti · Socialistisk Folkeparti · Konservative Folkeparti · Radikale Venstre · Liberal Alliance · Enhedslisten