Clobazam

Clobazam, voorheen voornamelijk bekend onder de merknamen Frisium®, Frisum, Urbanol, Tapclob en Onfi, is een benzodiazepinederivaat dat voornamelijk als anti-epilepticum wordt gebruikt. Clobazam is een benzodiazepine met minder bijwerkingen en een minder snelle gewenning dan bijvoorbeeld clonazepam. Het wordt meestal in combinatie met andere middelen gebruikt. Bij plaatsgebonden (synoniem: partiële of focale) epilepsie kan het een gunstig effect hebben.[1]

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Clobazam
Chemische structuur
Structuur Clobazam
Legenda:
Koolstof (donkergrijs)
Waterstof (lichtgrijs)
Stikstof (blauw)
Zuurstof (rood)
7-chloor (groen)
Farmaceutische gegevens
Beschikbaarheid (F)ca 87% (oraal)
Metabolisatielever
Halfwaardetijd (t1/2)36-42 uur
UitscheidingRenaal
Gebruik
Geneesmiddelengroepbenzodiazepinen
Subklasseanti-epilepticum
MerknamenUrbanol, Onfi, Tapclob* en Frisium**
*(vooral in de Verenigde Staten)
**(vooral in Nederland en België
Indicatiesepilepsie, in combinatie met andere geneesmiddelen
Voorschrift/receptja
ToedieningOraal tabletten en suspensies
Doseringdoktersvoorschrift
Risico met betrekking tot
Zwangerschapscat.C (risico niet uitgesloten)(Europa, Verenigde Staten)
Rijvaardigheidgevaarlijk
Databanken
CAS-nummer22316-47-8
ATC-code(WHO) N05BA09 (WHO)
PubChem2789
DrugBankDB00349
Chemische gegevens
MolecuulformuleC15H10ClN3O3C1
IUPAC-naam7-chloor-1-methyl-5-fenyl-1,5-benzodiazepine-2,4-dione
Molmassa300,74 g/mol
Portaal    Geneeskunde
Frisium®, tabletten in strips

Werking

Clobazam vermindert prikkels in de hersenen die epileptische aanvallen kunnen oproepen, vermindert angst en spanning en bevordert de slaap. Als andere anti-epileptica, zoals valproïnezuur, carbamazepine of fenytoïne (welke bij aanvallen van epilepsie in 70% van de gevallen werken)[2] niet voldoende (meer) werken kan clobazam worden ingezet om de patiënt te stabiliseren.[3]

Geschiedenis

Clobazam werd ontdekt in Milaan, in de labaratoria van Meastretti Research. In 1969 werd er voor het eerst over gepubliceerd. Later kwam het patent bij Roussel Uclaf te liggen, later Sanofi.

Doseringen

Clobazam is in zowel 10 mg als 20 mg verkrijgbaar.[4] Het is (bij uitzondering) ook mogelijk om clobazam te roken en om het, nasaal (via de neus), intramusculair, intraveneus (vaak door een arts of verpleegkundige bij acute nood) of rectaal te gebruiken. Ouderen hebben soms een lagere dosis nodig of krijgen een lagere dosis voorgeschreven vanwege een verminderde lever- en/of nierfunctie.

In Nederland wordt het alleen in bepaalde gevallen vergoed.[5]

Contra-indicaties / voorzichtigheid geboden bij

Clobazam moet zeer terughoudend worden gebruikt bij patiënten met:

Indicaties en doseringen

Epilepsie
  • Start: 0,25 mg/kg/dag in 1-2 doses
  • Onderhoud: Iedere 5 dagen verhogen tot een onderhoudsdosering van 0,5-1 mg/kg/dag in 1-2 doses, max. 40 mg p.dag (tot 16 jaar)
    • 16-18 jaar en ouder:
  • Start: 0,5 mg/kg/dag in 1-2 doses
  • Onderhoud: Iedere 5 dagen verhogen tot een onderhoudsdosering van 0,5-1 mg/kg/dag in 1-2 doses, max: 80 mg p.dag*
  • Doseringen t/m 25 mg kunnen om sufheid te voorkomen eventueel in de avond in 1x gegeven worden.

* Bij psychiatrische aandoeningen mag de dosering maximaal zijn

Kortdurende behandeling acute slapeloosheid
  • Oraal:
    • 2-15 jaar: 5-15 mg p.dag (mg/kg/dag) in 1-2 doses (max. 40 mg p.dag)*
    • 15-18 jaar en ouder: 20-30 mg p.dag (mg/kg/dag) in 1-2 doses (max. 60-80 mg p.dag)*

*Bij psychiatrische aandoeningen mag de dosering maximaal zijn

Koorstconvulsies (koortsstuipen) bij kinderen

Bij kinderen van 6 maanden tot 6 jaar kan clobazam ingezet worden met een maximum van 40 mg p.dag (de arts bepaalt de dosering op basis van de gegevens van de patiënt). Dit wordt alleen gedaan als de arts dit als de beste behandeling ziet. Dit is off-label gebruik.[6]

Staken van de behandeling

Men dient de dosis langzaam af te bouwen om nieuwe convulsies te voorkomen en om ontwenningsverschijnselen te voorkomen. Clobazam is een benzodiazepine en dient daarom langzaam tot zeer langzaam te worden afgebouwd.

Veel voorkomende ontwenningsverschijnselen (vooral na langdurig gebruik) zijn angst en spanning, hartkloppingen, slapeloosheid, angst, prikkelbaarheid, gejaagdheid, spierpijn, trillingen of trillerigheid en (hevig) transpireren. In ernstige gevallen kan overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking voorkomen. Ook hallucinaties, epileptische insulten, verlies van werkelijkheidszin en wanen. Soms komen vermoeidheid en symptomen als hoofdpijn en diarree voor. Ook kunnen symptomen die men al (tijdens het gebruik van clobazam) had verergeren tijdens de ontwenningsperiode, vooral bij acuut stoppen, maar ook bij afbouwen.

Artsen, specialisten in ziekenhuizen of apothekers raden vaak een afbouw van zes weken aan, soms drie maanden of er wordt 1/8 van de oorspronkelijke dosis per 2 weken afgehaald, waarbij men na 14 weken op 0 uitkomt.[7] Bij sommige mensen is dit niet lang genoeg en dient het langzamer te worden afgebouwd.[8]

Overdosis

Een overdosis clobazam kan leiden tot een depressie van het centraal zenuwstelsel,[9] slaperigheid, verwardheid, ataxie, hoge bloeddruk en in zeldzame gevallen coma of de dood. Het risico op overlijden wordt verhoogd door het gebruik van alcohol en/of andere benzodiazepinen of zware pijnstillers.

Bijwerkingen

Veel voorkomende bijwerkingen zijn vermoeidheid en sufheid.[10] Minder voorkomende bijwerkingen zijn vooral: psychische klachten, meer of minder eetlust, constipatie, hoofdpijn, droge ogen en in zeldzamere gevallen: sneller vallen (vooral bij ouderen), afvlakking van gevoelens (deze bijwerking komt bij clobazam wat minder voor dan bij andere benzodiazepinen als diazepam, oxazepam en dergelijke), huiduitslag en afhankelijkheid (verslaving). Euforie kan voorkomen, vooral bij hoge doseringen of in combinatie met opioïde pijnstillers als tramadol, of het sterkere methadon, morfine en oxycodon.

Zie de categorie Clobazam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.