Toediening
In de farmacie en toxicologie is de toedieningsweg de route waarop een medicijn, vloeistof, vergif of een ander middel in contact wordt gebracht met het gewenste deel van een lichaam. Door de farmacodynamiek is de keuze van de toediening belangrijk voor de uiteindelijke werking van het middel.
 |
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts. |
Classificatie
De toediening kan grofweg worden ingedeeld in drie groepen: topisch (lokaal/plaatselijk), enteraal (via het maag-darmkanaal) en parenteraal (door injectie of infuus).
Topisch
- cutaan (op de huid), bijvoorbeeld allergietest, plaatselijke verdoving
- inhalatie, bijvoorbeeld astmamedicatie
- klysma, bijvoorbeeld voor contrastvloeistof
- oogdruppels
- oordruppels
- nasaal (in de neus)
- vaginaal (in de vagina), oestrogenen, antibacteriële middelen
Enteraal
Parenteraal
Via injectie
- intraveneus (in een ader)
- intra-arterieel (in een slagader)
- intracardiaal (in het hart)
- intrathecaal (in het ruggenmergsvocht)
- intra-articulair (in een gewricht)
- intramusculair (in een spier)
- subcutaan (net onder de huid)
- intracutaan (in de huid)
- intraossaal (in het beenmerg)
Overig parenteraal
- transdermale pleister (diffusie door de intacte huid)
- transmucosaal (diffusie door een slijmvlies)
- inhalatie (door inademing)
Gebruik
Dezelfde geneesmiddelen kunnen verschillende uitwerkingen hebben door gebruik te maken van een andere toedieningsvorm. Enterale toediening is over het algemeen het makkelijkst voor de patiënt, omdat geen injecties of andere steriele methodes nodig zijn. Sommige geneesmiddelen kunnen echter door het spijsverteringsstelsel geen, verkeerde of onvoorspelbare effecten hebben en daarom niet enteraal ingenomen worden. Een comfortabel alternatief is de transdermale toediening, maar er zijn slechts enkele geneesmiddelen geschikt voor deze wijze. In noodsituaties, in spoedeisende geneeskunde en op de Intensive care worden de geneesmiddelen meestal intraveneus toegediend.