Oxycodon

Oxycodon is een krachtige opioïde pijnstiller, die in 1916 al in Duitsland bereid werd uit thebaïne. Het is een semi-synthetische opioïde, omdat het gemaakt wordt van een natuurlijk opiaat. Op basis van gewicht is oxycodon 2 maal potenter dan morfine en wordt het oraal, nasaal en rectaal beter geabsorbeerd dan morfine. Het werkt niet alleen op nociceptieve pijn zoals somatische pijn en viscerale pijn maar ook op neuropathische pijn. Het wordt vaak door artsen voorgeschreven als pijnstiller bij ernstige pijnen zoals na een operatie of bij kanker.

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Oxycodon
Chemische structuur
Farmaceutische gegevens
Beschikbaarheid (F)tot 87% (PO)
Halfwaardetijd (t1/2)2-3 uur
Uitscheidingurine
Gebruik
Toedieningoraal, intramusculair, intraveneus, subcutaan, transdermaal, rectaal
Risico met betrekking tot
Zwangerschapscat.B / D (bij gebruik in hoge doses in laatste trimester )
Databanken
CAS-nummer76-42-6
ATC-codeN02AA05
Farmacotherapeutisch KompasOxycodon
Chemische gegevens
MolecuulformuleC18H21NO4
IUPAC-naam4,5-α-epoxy-14-hydroxy-
3-methoxy-17-methyl-morfinaan-6-on
Molmassa315,367 g/mol
Portaal    Geneeskunde

Oxycodon is een opioïde, er treedt gewenning op en de stof is verslavend [1][2]. Bij kortdurig gebruik van enige dagen zijn de verslavingsrisico's minimaal, bij langdurig gebruik, bij gebruik zonder noodzaak (recreatief gebruik) en bij behandeling van chronische pijn, wordt het verslavingsrisico van voorgeschreven of receptplichtige bij opioïden geschat tussen 3 en 25%.[3]

Gebruik

Nederland

Het aantal gebruikers van oxycodon stijgt zeer snel van 75.000 gebruikers in 2007 naar 350.000 in 2015, 405.000 in 2016 en 490.000 in 2017.[4][5] Het aantal overdosissen groeide van 43 in 2008 naar 280 in 2017.[6] naar 424 in 2018 [7] In 2018 stagneerde het aantal gebruikers op 485.000.[8] Het aantal overdosissen nam nog wel sterk toe van 43 in 2008 naar 280 in 2017 en 424 in 2018.[9]

Tabel aantal gebruikers van 2007 tot 2018[10]:

België

Oxycodon is in België nog maar een tiental jaren op de markt. De afgelopen jaren wordt oxycodon in toenemende mate voorgeschreven door artsen in België. In 2015 werd het middel door ongeveer 66.000 patiënten gebruikt, terwijl dat in 2011 nog maar 28.000 patiënten waren. Daarmee is het gebruik in vijf jaar tijd meer dan verdubbeld. Volgens het RIZIV kon dit verklaard worden door het verdwijnen van alternatieven van de markt en omdat oxycodon zowel in snelwerkende als traagwerkende vormen beschikbaar is. Ook werd het toenemende voorschrijven van het middel voor chronische pijnen en niet-kankerpijnen als reden genoemd, daar waar oxycodon oorspronkelijk enkel voor acute pijnen en kankerpijnen werd toegediend.[11]

Tabel aantal gebruikers van 2011 tot 2015:

Verenigde Staten

Oxycodone ("Oxy" in de volksmond) speelt een hoofdrol in het sinds rond 2010 sterk toenemende misbruik van opioïden in de Verenigde Staten, een fenomeen dat meestal de 'opioïdencrisis' wordt genoemd. Het Amerikaanse Department of Health and Human Services schat dat jaarlijks ongeveer 11 miljoen Amerikanen oxycodon recreatief gebruiken als drug, waarmee het de meest misbruikte opioïde is in de VS. Volgens het Amerikaanse National Institute on Drug Abuse belandden in 2007 ongeveer 42.800 patiënten door overdosis op spoedafdelingen van ziekenhuizen ten gevolge van misbruik van oxycodon, een geregistreerd geneesmiddel.[12]

Een veelgebruikte pijnstiller in US is oxycodon gecombineerd met paracetamol en bekend onder de merknaam Percocet.

Werking

Oxycodon is een volledige agonist voor de mu (µ)-, kappa (κ)- en delta (δ)-opiaatreceptoren.[13]

Preparaten

Oxycodon wordt door diverse fabrikanten in diverse toedieningsvormen op de markt gebracht. Zowel siroop, vloeistof voor injectie, capsules en tabletten zijn beschikbaar in verschillende sterktes. Het verschil tussen tabletten met een gereguleerde (vertraagde) afgifte (zoals Oxycontin) en tabletten met een onmiddellijke werking (Oxynorm) van dezelfde sterkte is klinisch gezien groot. Het onachtzaam wisselen tussen verschillende toedieningsvormen van deze potente pijnstiller kan gevaarlijk zijn.

Zie de categorie Oxycodone van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.