Atletiek op de Olympische Zomerspelen
Atletiek is een van de sporten die op de Olympische Zomerspelen worden beoefend. Sinds de start van de moderne Olympische Spelen in 1896 staat deze sporttak op het programma.
In 1913 besloot de IAAF dat de Olympische Spelen als wereldkampioenschappen atletiek fungeerden en kende atletiek geen WK. Dit bleef zo totdat de IAAF in 1976 besloot dat de wereldkampioenschappen en de Olympische Spelen apart gevoerd moest worden.
Het olympisch atletiekprogramma bij de mannen heeft in de begin jaren van de Olympische Spelen een aantal grote wijzigingen ondergaan. Sinds de Spelen van 1928 is het programma ongewijzigd, met uitzondering van de beide onderdelen in het snelwandelen.
Sinds 1928 staat atletiek ook voor vrouwen op het olympisch programma. Aanvankelijk waren er vijf onderdelen, maar langzamerhand is het programma bij de vrouwen gelijk geworden aan dat van de mannen. Met de toevoeging van de 3000 m steeple chase voor vrouwen in 2008 is de 50 kilometer snelwandelen het enige onderdeel dat alleen door de mannen wordt gelopen. Verschillen in onderdelen zijn de 110 m horden bij de mannen versus de 100 m horden bij de vrouwen en de meerkamp; deze wordt bij de mannen in de tienkamp en bij de vrouwen in de zevenkamp beslecht.
Twaalf atletiekonderdelen hebben op alle edities van de Spelen op het programma gestaan. Dit zijn de 100 m, 200 m, 800 m, 1500 m, 110 m horden, hink-stap-springen, hoogspringen, polsstokhoogspringen, verspringen, discuswerpen, kogelstoten en de marathon. Het zijn ook de enige twaalf onderdelen over alle sporten op de Olympische Zomerspelen gerekend.
Onderdelen
Mannen
- Tussen haakjes staan eerdere afstanden vermeld.
Onderdeel | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 16 | 20 | Totaal |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Huidig programma | ||||||||||||||||||||||||||||||
100 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
200 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 28 | |
400 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
4x 100 m estafette | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 25 | ||||
4x 400 m estafette | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 25 | ||||
800 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
1500 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
5000 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 25 | ||||
10.000 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 25 | ||||
110 m horden | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
400 m horden | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 27 | ||
Steeplechase (2500/3200/) 3000 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 27 | ||
Tienkamp | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 26 | |||
Hink-stap-springen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
Hoogspringen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
Polsstokhoogspringen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
Verspringen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
Discuswerpen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
Kogelslingeren | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 28 | |
Kogelstoten | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 28 |
Speerwerpen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 26 | |||
Marathon | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 29 |
Snelwandelen (10 km/) 20 km | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 23 | ||||||
Snelwandelen 50 km | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 20 | |||||||||
96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 16 | 20 | ||
Afgevoerde onderdelen | ||||||||||||||||||||||||||||||
Steeplechase 4000 m | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
5000 m team | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
60 m | • | • | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
200 m horden | • | • | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
Hink-stap-springen uit stand | • | • | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
Hoogspringen uit stand | • | • | • | • | 4 | |||||||||||||||||||||||||
Verspringen uit stand | • | • | • | • | 4 | |||||||||||||||||||||||||
4 mijl team | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Driekamp | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Gewichtwerpen | • | • | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
Snelwandelen 3500/3000 m | • | • | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
5 mijl | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
3 mijl team | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Olympische estafette | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Discuswerpen Griekse stijl | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Speerwerpen vrije stijl | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Discuswerpen beide handen | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Kogelstoten beide handen | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Speerwerpen beide handen | • | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||
3000 m team | • | • | • | 3 | ||||||||||||||||||||||||||
Veldlopen individueel | • | • | • | 3 | ||||||||||||||||||||||||||
Veldlopen team | • | • | • | 3 | ||||||||||||||||||||||||||
Vijfkamp | • | • | • | 3 | ||||||||||||||||||||||||||
96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 16 | 20 | ||
Totaal | 12 | 23 | 25 | 26 | 30 | 29 | 27 | 22 | 23 | 23 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 23 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 24 | 695 |
- NB: Touwtrekken stond van 1900 tot en met 1920 vijfmaal op het programma van de Olympische Spelen. Alhoewel het in die jaren een onderdeel vormde van het atletiekprogramma, beschouwt het IOC het touwtrekken nu als een aparte olympische sport. Vandaar dat het touwtrekken ontbreekt in het overzicht en de medailletabel.[1]
Vrouwen
- Tussen haakjes staan eerdere afstanden/onderdelen vermeld.
Onderdeel | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 16 | 20 | Totaal |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Huidig programma | |||||||||||||||||||||||
100 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 22 |
200 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 19 | |||
400 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 15 | |||||||
4x100 m estafette | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 22 |
4x400 m estafette | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 13 | |||||||||
800 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 17 | |||||
1500 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 13 | |||||||||
(3000 m/) 5000 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 10 | ||||||||||||
10.000 m | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 9 | |||||||||||||
(80 m/) 100 m horden | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 21 | |
400 m horden | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 10 | ||||||||||||
Steeple chase 3000 m | • | • | • | • | 4 | ||||||||||||||||||
(Vijfkamp/) Zevenkamp | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 15 | |||||||
Hink-stap-springen | • | • | • | • | • | • | • | 7 | |||||||||||||||
Hoogspringen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 22 |
Polsstokhoogspringen | • | • | • | • | • | • | 6 | ||||||||||||||||
Verspringen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 19 | |||
Discuswerpen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 22 |
Kogelslingeren | • | • | • | • | • | • | 6 | ||||||||||||||||
Kogelstoten | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 19 | |||
Speerwerpen | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 21 | |
Marathon | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 10 | ||||||||||||
Snelwandelen (10 km/) 20 km | • | • | • | • | • | • | • | • | 8 | ||||||||||||||
28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 16 | 20 | ||
Totaal | 5 | 6 | 6 | 9 | 9 | 9 | 10 | 12 | 12 | 14 | 14 | 14 | 17 | 18 | 19 | 20 | 22 | 22 | 23 | 23 | 23 | 23 | 330 |
Gemengd
- Tussen haakjes staan eerdere afstanden/onderdelen vermeld.
Onderdeel | 20 | Totaal |
---|---|---|
4x400 m estafette | • | 1 |
Totaal | 1 | 1 |
Medailles
Meervoudige medaillewinnaars
Onderstaande tabel geeft de 'succesvolste medaillewinnaars' (vier maal goud en meer) in de atletiek weer.
Olympiër | Jaren | Totaal | Onderdelen | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 1920-1928 | 9 | 3 | 0 | 12 | (m) 1500 m / 5000 m / 10.000 m / 3000 m steeple chase / 3000 m team / veldlopen / veldlopen team | |
2 | 1984-1996 | 9 | 1 | 0 | 10 | (m) 100 m / 200 m / 4x 100 m / verspringen | |
3 | 2008-2016 | 8 | 0 | 0 | 8 | (m) 100 m / 200 m / 4x 100 m | |
4 | 1900-1908 | 8 | 0 | 0 | 8 | (m) hoogspringen uit stand / verspringen uit stand / hink-stap-springen uit stand | |
5 | 2008-2016 | 6 | 3 | 0 | 9 | (v) 200 m / 400 m / 4x 100 m / 4x 400 m / | |
6 | 1924-1928 | 5 | 3 | 0 | 8 | (m) 5000 m / 10.000 m / 3000 m steeple chase / 3000 m team / veldlopen / veldlopen team | |
7 | 1912-1920 | 4 | 1 | 0 | 5 | (m) 5000 m / 10.000 m / marathon / veldlopen / veldlopen team | |
1948-1952 | 4 | 1 | 0 | 5 | (m) 5000 m / 10.000 m / marathon | ||
1984-1992 | 4 | 1 | 0 | 5 | (v) 100 m / 4x 100 m | ||
10 | 1900 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) 60 m / 110 m horden / 200 m horden / verspringen | |
1936 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) 100 m / 200 m / 4x 100 m / verspringen | ||
1948 | 4 | 0 | 0 | 4 | (v) 100 m / 200 m / 4x 100 m / 80 m horden | ||
1948-1952 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) 100 m / 4x 100 m / 110 m horden | ||
1956-1964 | 4 | 0 | 0 | 4 | (v) 100 m / 200 m / 400 m / 4x 100 m | ||
1956-1968 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) discuswerpen | ||
1972-1976 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) 5000 m / 10.000 m | ||
1976-1980 | 4 | 0 | 0 | 4 | (v) 200 m / 4x 100 m | ||
1992-2000 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) 200 m / 400 m / 4x 400 m | ||
1996-2004 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) 20 km + 50 km snelwandelen | ||
2012-2016 | 4 | 0 | 0 | 4 | (m) 5000 m / 10.000 m | ||
Meervoudige medaillewinnaars op één onderdeel
Acht mannen en twee vrouwen wonnen drie of meer gouden medailles op ten minste één onderdeel. Al Oerter en Carl Lewis zijn de enigen die vier keer een gouden medaille wonnen.
Olympiër | Jaren | Medailles | Onderdeel |
---|---|---|---|
1900, 1904, 1908 | (m) hoogspringen uit stand (m) verspringen uit stand | ||
1900, 1904, 1908 | (m) kogelslingeren | ||
1956, 1960, 1964, 1968 | (m) discuswerpen | ||
1968, 1972, 1976 | (m) hink-stap-springen | ||
1984, 1988, 1992 | (v) 4x 100 m | ||
1984, 1988, 1992, 1996 | (m) verspringen | ||
1992, 1996, 2000 | (m) speerwerpen | ||
1996, 2000, 2004 | (m) 50 km snelwandelen | ||
2008, 2012, 2016 | (m) 100 m (m) 200 m | ||
2008, 2012, 2016 | (v) 4x 100 m | ||
Medaillespiegel
N.B. Medaillespiegel is bijgewerkt tot en met de Olympische Spelen van 2016.
Plaats | Land | NOC | Totaal | |||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | USA | 335 | 259 | 207 | 801 | |
2 | URS | 64 | 55 | 74 | 193 | |
3 | GBR | 55 | 80 | 67 | 202 | |
4 | FIN | 48 | 36 | 30 | 114 | |
5 | GDR | 38 | 36 | 35 | 109 | |
6 | HEN | 30 | 37 | 26 | 93 | |
7 | POL | 25 | 18 | 14 | 57 | |
8 | JAM | 22 | 33 | 21 | 76 | |
9 | ETH | 22 | 10 | 21 | 53 | |
10 | AUS | 21 | 26 | 26 | 73 | |
11 | RUS | 21 | 19 | 20 | 60 | |
12 | SWE | 19 | 21 | 41 | 81 | |
13 | ITA | 19 | 15 | 26 | 60 | |
14 | GER | 18 | 24 | 38 | 80 | |
15 | FRA | 14 | 26 | 29 | 69 | |
16 | CAN | 14 | 15 | 31 | 60 | |
17 | FRG | 12 | 14 | 17 | 43 | |
18 | ROM | 11 | 14 | 10 | 35 | |
19 | TCH | 11 | 8 | 5 | 24 | |
20 | CUB | 10 | 14 | 17 | 41 | |
21 | HUN | 10 | 12 | 18 | 40 | |
22 | NZL | 10 | 3 | 11 | 24 | |
23 | RSA | 8 | 14 | 6 | 28 | |
24 | CHN | 8 | 7 | 12 | 27 | |
25 | GRE | 7 | 12 | 11 | 30 | |
26 | EUN | 7 | 11 | 3 | 21 | |
27 | JPN | 7 | 8 | 10 | 25 | |
28 | NOR | 7 | 5 | 8 | 20 | |
29 | MAR | 6 | 5 | 8 | 19 | |
30 | NED | 6 | 4 | 6 | 16 | |
31 | BUL | 5 | 8 | 6 | 19 | |
32 | BEL | 5 | 5 | 2 | 12 | |
33 | BRA | 5 | 3 | 8 | 16 | |
34 | BAH | 5 | 2 | 5 | 12 | |
35 | CZE | 5 | 1 | 7 | 13 | |
36 | EUA | 4 | 18 | 8 | 30 | |
37 | ALG | 4 | 3 | 2 | 9 | |
38 | PUR | 4 | 2 | 4 | 10 | |
39 | IRL | 4 | 2 | 1 | 7 | |
40 | MEX | 3 | 6 | 2 | 11 | |
41 | BLR | 3 | 5 | 6 | 14 | |
ESP | 3 | 5 | 6 | 14 | ||
43 | CRO | 3 | 1 | 1 | 4 | |
LAT | 3 | 1 | 1 | 5 | ||
45 | TTO | 2 | 5 | 8 | 15 | |
46 | NGR | 2 | 4 | 7 | 13 | |
47 | ARG | 2 | 3 | 0 | 5 | |
48 | UKR | 2 | 2 | 13 | 17 | |
49 | TUN | 2 | 2 | 1 | 5 | |
50 | EST | 2 | 1 | 3 | 6 | |
51 | DOM | 2 | 1 | 0 | 3 | |
52 | KAZ | 2 | 0 | 2 | 4 | |
53 | UGA | 2 | 0 | 1 | 3 | |
54 | CMR | 2 | 0 | 0 | 2 | |
55 | AUT | 1 | 2 | 4 | 7 | |
56 | SLO | 1 | 2 | 1 | 4 | |
57 | BRN | 1 | 1 | 1 | 3 | |
COL | 1 | 1 | 1 | 3 | ||
59 | BDI | 1 | 1 | 0 | 2 | |
ECU | 1 | 1 | 0 | 2 | ||
GRN | 1 | 1 | 0 | 2 | ||
KOR | 1 | 1 | 0 | 2 | ||
ZZX | 1 | 1 | 0 | 2 | ||
64 | PAN | 1 | 0 | 2 | 3 | |
65 | MOZ | 1 | 0 | 1 | 2 | |
66 | LUX | 1 | 0 | 0 | 1 | |
SVK | 1 | 0 | 0 | 1 | ||
SYR | 1 | 0 | 0 | 1 | ||
TJK | 1 | 0 | 0 | 1 | ||
70 | SUI | 0 | 6 | 2 | 8 | |
71 | DEN | 0 | 4 | 3 | 7 | |
72 | LAT | 0 | 4 | 1 | 5 | |
73 | NAM | 0 | 4 | 0 | 4 | |
74 | CHI | 0 | 2 | 0 | 2 | |
IND | 0 | 2 | 0 | 2 | ||
SRI | 0 | 2 | 0 | 2 | ||
TAN | 0 | 2 | 0 | 2 | ||
YUG | 0 | 2 | 0 | 2 | ||
79 | QAT | 0 | 1 | 2 | 3 | |
80 | ISR | 0 | 1 | 1 | 2 | |
TPE | 0 | 1 | 1 | 2 | ||
VEN | 0 | 1 | 1 | 1 | ||
83 | BOH | 0 | 1 | 0 | 1 | |
BOT | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
CIV | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
GUA | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
HAI | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
IRI | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
KSA | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
SEN | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
SUD | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
ZAM | 0 | 1 | 0 | 1 | ||
93 | TUR | 0 | 0 | 3 | 3 | |
94 | BWI | 0 | 0 | 2 | 2 | |
PHI | 0 | 0 | 2 | 2 | ||
96 | ANZ | 0 | 0 | 1 | 1 | |
BAR | 0 | 0 | 1 | 1 | ||
DJI | 0 | 0 | 1 | 1 | ||
ERI | 0 | 0 | 1 | 1 | ||
GHA | 0 | 0 | 1 | 1 | ||
SRB | 0 | 0 | 1 | 1 | ||
Totaal | 979 | 982 | 983 | 2.944 |
Bronnen, noten en/of referenties |
Atletiek op de Olympische Zomerspelen | ||
---|---|---|
Athene 1896 · Parijs 1900 · St. Louis 1904 · Londen 1908 · Stockholm 1912 · Antwerpen 1920 · Parijs 1924 · Amsterdam 1928 · Los Angeles 1932 · Berlijn 1936 · Londen 1948 · Helsinki 1952 · Melbourne 1956 · Rome 1960 · Tokio 1964 · Mexico-stad 1968 · München 1972 · Montréal 1976 · Moskou 1980 · Los Angeles 1984 · Seoel 1988 · Barcelona 1992 · Atlanta 1996 · Sydney 2000 · Athene 2004 · Peking 2008 · Londen 2012 · Rio de Janeiro 2016 · Tokio 2020 |