Artemisprogramma

Het is de bedoeling dat astronauten in een Orion capsule door een SLS-raket worden gelanceerd. De Orion zal vervolgens aankoppelen bij een verkleinde versie van de eerder voorgestelde Lunar Gateway die in een later stadium wordt uitgebouwd tot een groter systeem. De Lunar Gateway zal als ruimtehabitat in een baan om de maan zweven en communicatie met de mensen en systemen op de maan onderhouden en doorsturen. Ook de maanlander zal daarbij zijn aangekoppeld.

Er is nog geen ontwerp voor een maanlander gekozen datzelfde geldt voor de Lunar Gateway. NASA heeft inmiddels 45,5 miljoen dollar aan subsidies aan elf ruimtevaartbedrijven verstrekt voor het onderzoeken van mogelijkheden voor de bouw van een habitat en/of een maanlander of onderdelen daarvan. NASA heeft een maanlanderconcept dat uit drie trappen moet bestaan voor ogen. De drie delen zijn een landingstrap, een opstijgtrap om mee terug te keren naar de Lunar Gateway en een bemanningscapsule. De bedrijven die studie subsidies ontvingen zijn:

• Aerojet Rocketdyne
• Blue Origin
• Boeing
• Dynetics
• Lockheed Martin
• Masten Space Systems
• Northrop Grumman
• OrbitBeyond
• Sierra Nevada Corporation
• SpaceX
• Maxar Technologies, het voormalige SSL

Op 23 mei 2019, werd Maxar geselecteerd om het Power and Propulsion Element (PPE), oftewel de servicemodule van de Lunar Orbital Platform-Gateway te bouwen.[6] Het bedrijf wordt daarin bijgestaan door de bedrijven Blue Origin en Draper. De PPE heeft drie taken:

• zorgen voor de voortstuwing van de Lunar Gateway met een ionenmotor,
• elektriciteitsvoorziening door middel van zonnepanelen
• communicatiesantennes

Er bestaan reeds een aantal conceptontwerpen waarvan niet duidelijk is gemaakt of ze ook voor dit project worden meegenomen in de beraadslaging van NASA. Northrop Grumman Innovation Systems heeft een concept-ontwerp voor een kleine Lunar Gateway die is gebaseerd op hun onbemande ruimtevaartuig Cygnus. Ook Bigelow Aerospace werkt aan een (opblaasbare) ruimtehabitat waarvan een verkleinde testversie al enkele jaren aan het ISS is gekoppeld. Lockheed Martin heeft in oktober 2018 een conceptontwerp voor een maanlander die op de Orion-capsule is gebaseerd gepresenteerd. Blue Origin presenteerde in mei 2019 een maanlander genaamd Blue Moon die in aangepaste vorm ook met een bemanningsmodule kan worden uitgerust. De ontwikkeling daarvan was drie jaar daarvoor al begonnen en CEO Jeff Bezos hoopt deze in 2024 aan NASA te kunnen en mogen leveren. Verder is er een taak weggelegd voor commerciële draagraketten die de meeste onbemande lanceringen zullen uitvoeren.

In een informatiesheet van NASA wordt de maanlander in drie delen gelanceerd. Het is echter niet ondenkbaar dat een maanlander als een geheel met een super heavy lift-raket als de Falcon Heavy of de New Glenn wordt gelanceerd. Voor latere missies wil NASA de maanlander en de Lunar Gateway in de ruimte kunnen bijtanken. Daarom wordt ook die mogelijkheid bestudeerd. In augustus 2019 meldde Jim Bridenstine dat de bouw van de maanlander door NASA’s Marshall Space Flight Center in Huntsville Alabama zal worden gecoördineerd. De Texaanse senators Ted Cruz, Brian Babin en John Cornyn waren het er hartgrondig mee oneens. Zij hadden graag gezien dat deze opdracht naar het Johnson Space Center in Houston Texas was gegaan.

Hoewel NASA voor de bemande lanceringen een voorkeur heeft voor de door NASA ontwikkelde SLS-Orion heeft Mike Pence fabrikanten Boeing en Lockheed Martin gewaarschuwd dat bij verdere vertragingen mogelijk voor een commercieel alternatief wordt gekozen. Met name het door Boeing gebouwde Space Launch System heeft veel tegenslag en vertraging in de ontwikkeling gehad en ligt anno 2019 reeds vier jaar achter op de originele planning. Om die reden liet NASA begin 2019 onderzoeken of Orionvlucht EM-1 (nu Artemis 1) door een of meer commerciële raketten kon worden gelanceerd. Hierbij kwam een Falcon Heavy met een extra Delta IV-upperstage als enige alternative mogelijkheid naar voren. De conclusie was dat dat technisch mogelijk is maar geen tijdwinst zou opleveren. Dit zou namelijk nieuwe grondsystemen en windtunneltesten vereisen. Wel werkt NASA dit plan verder uit om het mogelijk in een later stadium te gebruiken.[7] Het is ook niet uitgesloten dat SpaceX’ volgende generatie draagraket- en ruimteschip genaamd Starship in 2024 in staat zal zijn tot een maanlanding.

In oktober 2019 maakte NASA bekend met Boeing in onderhandeling te zijn over een bestelling van tien SLS-raketten.

In Oktober 2019 werd duidelijk dat Blue Origin een samenwerking met Lockheed Martin, Northrop Grumman en Draper heeft geïnitieerd voor de ontwikkeling van een bemande maanlander. Blue Origin’s Blue Moon zal de landingsmodule vormen en Lockheed Martin zal de herbruikbare terugkeermodule leveren en Northrop Grumman levert de eveneens herbruikbare bemanningscapsule. Het navigatiesysteem zal door Draper worden ontwikkeld. Het plan is erop gericht het NASA contract voor de Artemis lander in de wacht te slepen en voldoet aan de specificaties die NASA eerder vrijgaf.[8] De lander blijft in dit plan eigendom van de vier bedrijven en NASA

Ook Boeing heeft een conceptontwerp ingediend. De lander van Boeing gebruikt een SLS-IB-raket waarvan de aangepaste upperstage als servicemodule functioneert. Deze lander hoeft geen gebruik van de Lunar Gateway te maken.[9]

Er is veel kritiek op het plan. Het ontbreken van een concreet ontwerp voor essentiële hardware is een van die punten. De vraag is of 2024 haalbaar is. Zo is er volgens velen onvoldoende budget beschikbaar en wordt er gewezen op de vertragingen bij andere grote projecten van NASA (SLS, Orion, Commercial Crew en de James Webb-ruimtetelescoop). Ook vragen sommigen zich af of de Lunar Gateway als schakel voor dit programma nodig is. Een directe vlucht naar de maan in de stijl van de Apollovluchten lijkt de kortste slag. Het Artemisprogramma zou het eerder door NASA geïnitieerde internationale ruimtevaartprogramma om vanaf 2028 een permanent bemande basis op de zuidpool van de maan te hebben ondermijnen. Ook wordt het door politieke tegenstanders als een geld verslindende en politieke stunt van Donald Trump gezien. NASA zou voor dit project volgens tech-website Ars Technica jaarlijks zes tot acht miljard dollar extra nodig hebben bovenop de jaarlijkse begroting van 20 miljard. Vanaf vlucht Artemis 3 zou als draagraket een SLS-Block IB gebruikt moeten worden. De ontwikkeling van de tweede rakettrap daarvan, de Exploration Upper Stage, werd in juist 2018 stilgelegd om geld vrij te maken voor de voltooiing van de veel duurder dan beoogde Block I variant te bekostigen.

De al eerder geplande testvluchten van SLS-Orion Exploration Mission 1 en Exploration Mission 2 werden na de aankondiging van het Artemisprogramma omgedoopt tot Artemis 1 en Artemis 2. Artemis 1 (verwacht 2021) zal een onbemande testvlucht om de maan zijn en Artemis 2 zal een bemande testvlucht zijn.

Artemis 3 zou in de plannen zoals die er anno mei 2019 voor staan dan de eerste bemande maanlanding van het Artemisprogramma moeten zijn.

• Apolloprogramma