4-nitrochloorbenzeen

4-nitrochloorbenzeen is een toxische organische verbinding met als brutoformule C6H4ClNO2. De stof komt voor als lichtgele kristallen met een kenmerkende geur, die onoplosbaar zijn in water. 4-nitrochloorbenzeen is een veelvoorkomend intermediair in de synthese van tal van andere organische benzeenderivaten, waaronder een aantal antioxidanten die voorkomen in rubber.

4-nitrochloorbenzeen
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van 4-nitrochloorbenzeen
Algemeen
Molecuulformule
     (uitleg)
C6H4ClNO2
IUPAC-naam1-chloor-4-nitrobenzeen
Andere namenp-nitrochloorbenzeen, PNCB
Molmassa157,55446 g/mol
SMILES
C1=CC(=CC=C1[N+](=O)[O-])Cl
InChI
1S/C6H4ClNO2/c7-5-1-3-6(4-2-5)8(9)10/h1-4H
CAS-nummer100-00-5
EG-nummer202-809-6
PubChem7474
BeschrijvingLichtgele kristallen
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnenH301 - H311 - H331 - H341 - H351 - H373 - H411
EUH-zinnengeen
P-zinnenP261 - P273 - P280 - P301+P310 - P311
OpslagGescheiden van brandbare en reducerende stoffen, voeding en voedingsmiddelen. In een goed verluchte ruimte bewaren.
EG-Index-nummer610-005-00-5
VN-nummer1578
ADR-klasseGevarenklasse 6.1
MAC-waarde0,1 ppm
0,64 mg/m³
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestandvast
Kleurlichtgeel
Dichtheid1,52 g/cm³
Smeltpunt83,6 °C
Kookpunt242 °C
Goed oplosbaar intolueen, di-ethylether, aceton, hete ethanol
Onoplosbaar inwater
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

De IUPAC-naam van de verbinding is 1-chloor-4-nitrobenzeen. De veel gebruikte naam refereert aan de bereidingswijze, uitgaande van chloorbenzeen.

Synthese

4-nitrochloorbenzeen werd aanvankelijk bereid door aromatische nitrering van 4-broomchloorbenzeen, middels een elektrofiele aromatische substitutie:

Synthese van 4-nitrochloorbenzeen

De huidige, industriële synthese vertrekt van chloorbenzeen, dat middels wolfraam- en zirkoonkatalysatoren wordt genitreerd met salpeterzuur:

Synthese van 4-nitrochloorbenzeen

Toepassingen

4-nitrochloorbenzeen is een intermediair dat gevormd wordt bij de synthese van tal van benzeenderivaten, waaronder 4-chlooraniline, 4-nitrofenol, 4-nitroanisol, 4-nitroaniline, 2,4-dinitrochloorbenzeen en 1,2-dichloor-4-nitrobenzeen. Deze reactie betreffen hoofdzakelijk een nucleofiele substitutie van het chlooratoom.

Een andere toepassing is de condensatiereactie met aniline tot 4-nitrodifenylamine. Een reductieve alkylering van nitrogroep geeft sedundaire arylamines, die kunnen gebruikt worden als antioxidanten voor rubber.

Synthese van 4-nitrodifenylamine

Toxicologie en veiligheid

4-nitrochloorbenzeen ontleedt bij verhitting, met vorming van giftige gassen (stikstofoxiden, waterstofchloride, fosgeen en dichloor). Het is een sterke oxidator en reageert derhalve hevig met brandbare en reducerende stoffen.

De stof kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine.

Zie ook

  • 2-nitrochloorbenzeen
  • 3-nitrochloorbenzeen
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.