's-Gravenvoeren

's-Gravenvoeren (Frans: Fouron-le-Comte) is een dorp in de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van de faciliteitengemeente Voeren. De deelgemeente heeft een oppervlakte van 13,18 km² en telde 1378 inwoners in 2016.

's-Gravenvoeren
Deelgemeente in België

Situering
Gewest Vlaanderen
Provincie Limburg
Gemeente Voeren
Coördinaten50° 46′ NB, 5° 46′ OL
Algemeen
Oppervlakte13,41 km²
Inwoners (2016)1378
(103 inw./km²)
Hoogte80-200 m
Overig
Postcode3798
Detailkaart

Foto's
Dorpsgezicht
Portaal    België

's-Gravenvoeren is een lintdorp langs het riviertje de Voer.

Geschiedenis

Het dorp maakte deel uit van het graafschap Dalhem, dat oorspronkelijk zelfs Voeren heette en vanuit 's-Gravenvoeren bestuurd werd, tot de graaf een burcht bouwde in Dalhem, dat daarna ook wel 's-Gravendal genoemd werd (naar analogie met 's-Gravenvoeren).

Bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek werd 's-Gravenvoeren in 1795 opgenomen in het toen gevormde Ourthedepartement. Na de Franse tijd werd dit de Nederlandse provincie Luik.

Bij de onafhankelijkheid van België inventariseerde geograaf Philippe Vandermaelen in het dorp 170 woningen, een kerk, zes molens, twee brouwerijen, twee distilleerderijen en een school. Er waren 1238 inwoners. Het inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Een zesjarige gewasrotatie en relatief goede wegen met steenslag zijn ook beschreven. [1]

In 1962 na de vaststelling van de taalgrens ging 's-Gravenvoeren over naar de Provincie Limburg.

Geboren

Geografie

Het centrale deel van het dorp ligt rond de Pley van waaruit de Kloosterstraat in westwaartse richting gaat, Bovendorp in oostwaartse richting en de Boomstraat in zuidelijke richting. Deze laatste straatnaam verwijst wellicht naar de Nagelboom van 's-Gravenvoeren die vlakbij gelegen is. Aan de zuidwesten van de Pley staat de Sint-Lambertuskerk.

Door het dorp loopt de Voer die in westwaartse richting afwatert en waar verschillende watermolens op hebben gestaan. De Voer wordt op kaarten uit 1930 ook wel de Koebeek genoemd naar de eerste bronbeek in Sint-Pieters-Voeren.

's-Gravenvoeren ligt op ongeveer 88 meter hoogte. Naar het noorden toe stijgt het landschap naar het Plateau van Margraten. Enkele holle wegen voeren in die richting.

Zo'n anderhalve kilometer ten noorden van het dorp ligt het Hoogbos, in het oosten ligt het bosgebied Schoppemerheide. Voorts is er het natuurgebied Altenbroek in het noordoosten van het dorp, bij het gelijknamige kasteel.

In de omgeving van 's-Gravenvoeren vindt men verlaten grind-, krijt-, kiezeloöliet- en silexgroeven. Mergelsteen en silex werden wel als bouwmateriaal voor woningen gebruikt.

Gehuchten

Bezienswaardigheden

Kastelen

Religieuze gebouwen e.d.

Watermolens

Woningen
  • De Swaen, Kinkenberg 7, 18e-eeuws, herberg en afspanning voor postkoetsen tussen Luik en Aken.
  • Het Wit Kruis, Kinkenberg 5, eerste kwart 17e eeuw
  • Winandus 5, vakwerkhuis

Boerderijen
  • Langgestrekte vakwerkhoeven: Kinkenberg 9 en Kinkenberg 24, voornamelijk 19e-eeuws.
  • Hoeve Giberg, aan Vitschen 7-9, met kern 2e helft 17e eeuw
  • Hoeve Blancktyshof, aan Kinkenberg 6, 1770-1780 en 19e eeuw
  • Gesloten hoeven: Kinkenberg 6AB, Winandus 6, Tienhof 39

Diversen

Nabijgelegen kernen

Mesch, Moelingen, Sint-Martens-Voeren, Berneau, Warsage

Zie de categorie 's-Gravenvoeren van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

  1. Philippe Vandermaelen Dictionnaire géographique de la province de Liège. Brussel, Etablissement géographique - 1831.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.