doden

Nederlands

Uitspraak

Geluid: doden (hulp, bestand)
IPA:
- (Noord-Nederland): /ˈdo.də(n)/
- (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈdo.də(n)/

Woordafbreking

do·den

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘van het leven beroven’ voor het eerst aangetroffen in 1240 [1]
Afkomstig van het Middelnederlandse dôden, verwant met het Middelnederduitse dōden, Oudhoogduitse tōden, Oudfriese dēda, Oudengelse dīedan.

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
doden	doodde	gedood
zwak -d	volledig

Werkwoord

doden

overgankelijk van het leven beroven, vermoorden

- De vrouw werd op koelbloedige wijze gedood.
de tijd doden: iets doen om je niet te vervelen

- In de wachtkamer van de arts liggen tijdschriften om de tijd te doden.

Afgeleide begrippen

doder, doding

Vertalingen

1. iemand van het leven beroven.

Afrikaans: doodmaak ^(af)
Albanees: vras ^(sq)
Angelsaksisch: cwellan ^(ang)
Arabisch: قتل ^(ar)
Armeens: սպանել ^(hy)
Azeri: öldürmək ^(az)
Bosnisch: ubiti ^(bs)
Bulgaars: убивам ^(bg)
Catalaans: matar ^(ca), assassinar ^(ca)
Mandarijn: 杀死 ^(zh), 杀 ^(zh), 戕殺 ^(zh), 戕杀 ^(zh)
Deens: dræbe ^(da), ihjelslå ^(da), slå ihjel ^(da)
Duits: töten ^(de), umbringen ^(de), ermorden ^(de)
Engels: kill ^(en)
Esperanto: mortigi ^(eo)
Estisch: tapma ^(et)
Faeröers: drepa ^(fo)
Fins: tappaa ^(fi), surmata ^(fi) (dichterlijk)
Fries: deadzje ^(fy)
Frans: tuer ^(fr)
Galicisch: matar ^(gl)
Georgisch: კვლა ^(ka) (kvla), მოკვლა ^(ka) (mokvla)
Grieks: σκοτώνω ^(el) (skotóno)
Hawaïaans: hoʻomake
Hebreeuws: רצח ^(he)
Hindi: मार डालना ^(hi), मारना ^(hi)
Hongaars: öl ^(hu), megöl ^(hu)
Ido: mortigar ^(io)
Iers: maraigh ^(ga)
IJslands: drepa ^(is), deyða ^(is), myrða ^(is), lífláta ^(is)
Indonesisch: membunuh ^(id)
Italiaans: uccidere ^(it), ammazzare ^(it)
Japans: 殺す ^(ja)
Jiddisch: טייטן ^(yi) (teytn), אומברענגען ^(yi) (umbrengen)
Khmer: សម្លាប់ ^(km) (somləp)
Koreaans: 죽이다 ^(ko)
Kroatisch: ubiti ^(hr)

Laotiaans: ຂ້າ ^(lo)
Latijn: occido ^(la), interficio ^(la), neco ^(la)
Limburgs: doeaje ^(li)
Lets: nogalinat ^(lv)
Litouws: žudyti ^(lt)
Mongools: алах ^(mn) (alah)
Nepali: मार्नु ^(ne) (mārnu)
Noors: drepe ^(no)
Nynorsk: drepa ⁽ⁿⁿ⁾, drepe ⁽ⁿⁿ⁾
Oudgrieks: ἀποκτείνω (apokteino)
Oudnoords: hlaða
Perzisch: کشتن ^(fa)
Pools: zabijać ^(pl), zabić ^(pl)
Portugees: matar ^(pt)
Punjabi: ਮਾਰ ^(pa) ਸੁੱਟਣਾ (mār suṭṭṇā)
Retoromaans: mazzar ^(rm)
Roemeens: omorî ^(ro), ucide ^(ro)
Russisch: убивать ^(ru), убить ^(ru)
Schots-Gaelisch: marbh ^(gd), cuir ^(gd) gu bàs
Servisch: ubiti ^(sr)
Sesotho: bolaya ^(st)
Sloveens: ubiti ^(sl)
Slowaaks: zabiť ^(sk)
Spaans: matar ^(es)
Swahili: kuua ^(sw)
Tadzjieks: куштан ^(tg)
Tamil: கொல் ^(ta) (col)
Thai: ฆ่า ^(th)
Tibetaans: གསོད་པ ^(bo) (sö pa)
Tsjechisch: zabít ^(cs)
Turks: öldürmek ^(tr)
Urdu: مارنا ^(ur)
Vietnamees: giết ^(vi)
Welsh: lladd ^(cy)
Zweeds: döda ^(sv), dräpa ^(sv), avliva ^(sv), mörda ^(sv), assasinera ^(sv)
Zaza: kısten

Zelfstandig naamwoord

doden mv

meervoud van het zelfstandig naamwoord dode

Gangbaarheid

Het woord doden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'doden' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Verwijzingen

"doden" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.