Wereldraad van Kerken

Hoewel de oecumenische gedachte die de Wereldraad van Kerken uitdraagt door christenen enerzijds als positief ervaren kan worden, is er ook kritiek, juist vanwege de oecumene en de wel zeer brede grondslag die uit deze oecumene volgt. Deze kritiek is onder meer afkomstig uit de meer orthodox-protestantse kerkgenootschappen, dat deze oecumene de mogelijkheid in zich draagt om te leiden tot een minder heldere eigen geloofsovertuiging. Daarnaast is er kritiek omdat de Wereldraad van Kerken zich te veel met de wereld zou vereenzelvigen. Ten derde is er de kritiek dat de raad te veel een bepaald type theologie en christendom op het oog heeft, wanneer contextuele theologie pas echte theologie is, onderschat de raad dat een theologie en cultuur ontstaan in een bepaalde context.

Een van de programma's van de Wereldraad is het EAPPI-programma (Ecumenical Accompaniment Programme in Palestine and Israel)[6] dat als reactie op uitspraken van kerkelijke leiders in Jeruzalem in 2002 door de Wereldraad is opgestart voor dialoog en vrede in Israël en de Palestijnse Gebieden. Het is een programma waarbij getrainde vrijwilligers worden uitgezonden om waarnemer te zijn i.g.v. (dreigende) mensenrechtenschendingen of om Palestijnse burgers door hun aanwezigheid bescherming te bieden (b.v. in geval van confrontaties met kolonisten). De Nederlandse predikant Owe Boersma is de coördinator ervan.[7]

In 2009 bracht de Wereldraad een verklaring uit met betrekking tot de Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied om gevolg te geven aan de Conventies van Geneve en de Resoluties van de V.N.. De aangesloten kerken en verbonden organisaties werd opgeroepen te bidden, degenen die eronder lijden te steunen, en regeringen en instanties erover aan te spreken[8]

In december 2016 werd Dr.Isabel Apawo Phiri, die als vertegenwoordiger van de Wereldraad een bijeenkomst van kerkleiders over EAPPI in Jeruzalem zou bijwonen, bij aankomst op het vliegveld Ben Gurion door Israël teruggestuurd; eerst werd ze ervan beschuldigd Israël illegaal te hebben willen binnenkomen, daarna van steun bieden aan de BDS-beweging.[9] Bij monde van Ds. Olav Fykse Tveit waren de beschuldigingen aan haar adres en aan dat van EAPPI met klem afgewezen als onjuist. De Wereldraad zei het incident te beschouwen als een frontale aanval van Israël tegen de leiding van de Wereldraad van Kerken in het bijzonder en tegen de oecumenische beweging in het algemeen.[10] In oktober 2018 werd de Israëlische beslissing hoger beroep nietig verklaard evenals de beschuldiging van betrokkenheid bij de BDS-beweging.[11]

Aanvallen en beschuldigingen door Israël en door de Israëlische media gericht tegen de Wereldraad van Kerken en de oecumenische beweging worden door de Wereldraad hoog opgenomen, onjuist genoemd en met klem afgewezen.[12]

In 2017 maakte de Wereldraad bekend dat het hele EAPPI-project bemoeilijkt werd.[13]

Medio januari 2019 werd de Wereldraad door de NGO Monitor, in een rapport over het EAPPI-programma, beschuldigd van antizionisme en van antisemitisme.([14] naar de mening van de NGO Monitor zou de WCC het bestaansrecht van Israël betwisten en haar EAPPI-programma[15] zou een "trainingskamp voor de anti-Israël-lobby" zijn. Van antisemitisme omdat "de raad zich blind zou staren op het conflict in Israël, maar vergelijkbare conflicten elders in de wereld grotendeels zou negeren."[16] De Wereldraad neemt scherp afstand van dergelijke beschuldigingen. Zij heeft antisemitisme altijd afgekeurd als een zonde tegen God en de menselijkheid.[17] De Wereldraad propageert ook geen boycot gebaseerd op nationaliteit in deze context of economische maatregelen tegen Israël. Echter, zij neemt met betrekking tot boycot van goederen en diensten van de internationaal als illegaal aangemerkte Israëlische nederzettingen geen afwijzend standpunt in.[18][19] In dezelfde verklaring geeft de Wereldraad aan kritisch te staan tegenover de zg. IHRA-werkdefinitie van antisemitisme.[20] De "vage formuleringen in de definitie "dienen vooral degenen die elke kritiek op Israëlisch overheidsbeleid als antisemitisch zien".

Eind januari 2019 maakte de Wereldraad bekend zijn EAPPI-vrijwilligers uit Hebron te zullen terugroepen.[21]In een persverklaring stelde zij dat kolonisten-bewoners van illegale nederzettingen gesteund door het Israëlische leger (IDF) hen het werken daar als onafhankelijke waarnemers onmogelijk maakten.[22] Op 31 januari 2019 werd het mandaat van de Internationale waarnemingscommissie (TIPH)[23], die sinds 1994 in Hebron aanwezig was om toe te zien op handhaving van de mensenrechten door premier Benjamin Netanyahu niet meer verlengd.[24].

Vanuit hun solidariteit met ieder die in onveiligheid en angst leeft, en om de situatie in Hebron beter te kunnen beoordelen, voegden joodse Rabbis for Human Rights zich op 5 februari bij de EAPPI-vrijwilligers.[25]