Weerde

Het dorp had zowel burgerlijk als kerkelijk ongeveer dezelfde bestuurders als Zemst. Meestal kwam het erop neer dat Weerde afhankelijk was van Zemst. De ridders van Weerde, gekend in de 13e eeuw, waren leenmannen van de jongere tak van de Berthouts, de familie Aa. De grote watermolen op de Zenne wordt voor het eerst vernoemd in 1297, alhoewel hij misschien al 50 jaar eerder gebouwd werd.[1] Vandaag staat er nog een ruïne.

In de periode 1559-1616 behoorde de parochie Weerde, net als de parochies Zemst en Eppegem, toe aan de bisschop van Kamerijk. Alle gewone mensen moesten tienden betalen. De verdeling in Weerde in deze periode was als volgt:[2]

Net als in de andere parochies van Zemst liep in Weerde ook veel mis. In de periode 1574-1577 was de pastoor eigenlijk niet meer bij machte om goed te fungeren omdat hij "geestelijk onbekwaam" was. In 1598 was de kerk bijna volledig verwoest door de oorlogen van de voorbije jaren. Het herstel was toen dringend, anders zouden de kosten kunnen oplopen tot wel 2.000 florijnen. In 1600 was de toestand echter nog steeds dezelfde. Erger nog, de kerk was toen een toevluchtsoord geworden van 3 gezinnen die er overnachtten samen met hun koeien en kalveren. In 1605 werden er herstellingen uitgevoerd, daarna zaten er weliswaar nog steeds gaten in het dak. Zelfs in 1614 werd er in Weerde nog steeds geen H. Eucharistie bewaard. In 1607 waren er dan weer klachten omdat de pastoor vaak afwezig was, enkele jaren later was de kerk echter volledig hersteld.

In Weerde was er in deze periode (bijna) nooit onderwijs. Van 1574 tot 1577 was er zeker geen school, naar alle waarschijnlijkheid in 1595-1598 ook niet en in 1599-1616 werd er ook geen melding van een school gedaan.

Op het Cohier van het Hooffgelt, een belastinglijst uit 1702, is het volgende te lezen: Er waren 47 huishoudens, waarvan 35 "gewone" en 12 die leefden van de onderstand. Gemiddeld was er anderhalve koe en één rund per gezin, was er één paard per 4 gezinnen en waren er in totaal 5 varkens in het dorp. Er waren maar 6 ploegen in het hele dorp.[3]

Op de Ferrariskaarten (1777) is Weerde te zien als een dorpje met amper 50 huizen, liggend om en bij de moerassige weilanden van de toen vaak overstromende Zenne.

Het dorp viel tot het einde van de 18e eeuw onder de meierij van Kapelle-op-den-Bos (in het kwartier van Brussel in het hertogdom Brabant); het viel kerkelijk onder de parochie van Zemst. Na 1796, de tijd van de annexatie bij Frankrijk, werd Weerde als gemeente bij het kanton Zemst van het Dijledepartement ingedeeld.[4] Sindsdien was de naam van het dorp Weerde-op-Zenne. De naam werd officieel afgekort tot Weerde na de Tweede Wereldoorlog.

Weerde wordt doorkruist door spoorlijnen 25, 27 en 27B en heeft een eigen halte. Het is de laatste stopplaats vóór Mechelen op het treintraject Brussel-Mechelen.

De E19 loopt door Weerde en het afrittencomplex van Afrit 11 - Zemst ligt in het dorp.