Volkerakdam

De Volkerakdam is het vijfde project van de Deltawerken en werd in 1969 voltooid. Het werk vormt met de Hellegatsdam en de Haringvlietbrug een driepuntige ster, die een landverbinding vormt tussen Goeree-Overflakkee, de Hoeksche Waard en het vasteland van Noord-Brabant. Tegelijk ligt het complex tussen drie wateren: het Haringvliet, het Volkerak en het Hollands Diep. De dam bestaat uit een aantal civiel-technische kunstwerken.[1] Allereerst een dichte, opgespoten dam van Flakkee naar de Hellegatsplaat. Dit kunstmatige eiland in het centrum van de driepoot, werd zo genoemd naar het voormalige Hellegat, waar de drie wateren samenkwamen. Vandaar loopt de dam met een brug en een sluizencomplex verder naar Noord-Brabant, terwijl de Haringvlietbrug naar het noorden de verbinding maakt naar Rotterdam en de rest van Zuid-Holland.

Antwerpen België Hollandsche IJsselkering Bathse spuisluis Brouwersdam Grevelingendam Haringvlietdam Haringvlietbrug Hartelkering Haringvliet Hellegatsdam Maeslantkering Markiezaatskade Nederland Noordzee Oosterschelde Oosterscheldekering Oesterdam Philipsdam Rotterdam Schelde_Rijnkanaal Veerse Gatdam Volkerakdam Westerschelde Zandkreekdam Zeelandbrug zeewater zoetwater

Door de aanleg van de dam werd het druk bevaren Volkerak afgesloten van het Hollands Diep. Omdat het deel uitmaakt van de Schelde-Rijnverbinding, de scheepvaartroute van Antwerpen naar Rotterdam, werd België betrokken bij de aanleg van de dam. Ten behoeve van de beroepsvaart werden om te beginnen twee sluizen gebouwd. Tussen 1970 en 1975 werden daar een derde schutsluis, en een sluis voor de pleziervaart aan toegevoegd. Over deze sluizen werd vervolgens de Volkerakbrug gebouwd. Bij de aanleg van dit deel van de dam is onder meer gebruikgemaakt van doorlaatcaissons, een techniek die eerder ook was toegepast bij de aanleg van de Veerse Gatdam.

Over de dam werden autowegen aangelegd, waarmee een snelle autoverbinding tussen Zuid-Holland, Zeeland en het westen van Noord-Brabant ontstond. Het verkeersknooppunt waar de wegen uit Zierikzee (N59), Rotterdam (A29) en West-Brabant (A29/A59) samenkomen ligt midden op de dam, op het kunstmatige eiland Hellegatsplaat, en heet het Hellegatsplein.
Behalve het realiseren van deze wegverbindingen, werden met het project een aantal zaken bereikt. Zo heeft de dam een ondersteunende functie ten opzichte van de zogenaamde primaire dammen, de Oosterscheldekering, de Brouwersdam en de Haringvlietdam.[1] Belangrijk was, dat er niet te veel zoet rivierwater van de Maas en de Waal het Zeeuwse water mocht binnenkomen. Daarnaast maakte het werk een einde aan de kolkende getijstromen in het Hellegat, waarin menig schip in het verleden is vergaan (vandaar de naam).

De zandplaten aan de zuidkant van het opgespoten deel van de dam, tussen Ooltgensplaat en de N59, zijn een beschermd natuurgebied geworden onder beheer van Staatsbosbeheer, de Hellegatsplaten.[2] Het gebied kent een grote diversiteit aan planten en dieren, waaronder vogels, vrijgrazende heckrunderen en wilde paarden.