Veemarkt (handel)

Hoewel er tot in 1992 ook een veemarkt in Sneek was, groeide de markt in Leeuwarden sneller en werd deze al snel de belangrijkste markt voor Noord-Nederland. Iedere dinsdag is er schapenmarkt. Iedere woensdag worden er nuchtere kalveren verhandeld, en donderdags het overige vee. Markturen zijn steeds van 7:00-11:00 uur. In 2005 werden ruim 30.000 koeien verhandeld, bijna het dubbele van 2004, maar nog lang niet de 50.000 die er voor de mkz-crisis verhandeld werden. Verder worden er jaarlijks ongeveer 60.000 schapen en 80.000 kalveren verhandeld.

Vroeger werd deze gehouden op de Koemarkt. Per 1 maart 2008 is de veemarkt in Purmerend overgegaan in particuliere handen. Op dinsdag worden nuchtere kalveren verhandeld, op woensdag schapen en op vrijdag runderen.

De eerste veemarkt in Utrecht was op de Neude. De drassige grond werd in 1450 verhard, zodat er markten en kermissen gehouden konden worden. Op 28 april 1582 werd de markt verplaatst naar de Catharijnevelt (nu Vredenburg) waar tot 1928 de markt voor runderen, paarden, varkens en schapen bleef. Daarna verhuisde de markt naar de Croeselaan. In 1965 had Nederland nog zeventien veemarkten, waarvan Utrecht de vierde plaats innam. Er werd besloten naar de Voorveldse polder te gaan waar een groot overdekt complex werd gebouwd dat in 1970 in gebruik genomen werd. Daar worden ook andere markten gehouden, zoals antiekmarkten.

Voorheen waren er ook veemarkten in o.a.

• Alkmaar: paardenmarkt
• Amsterdam, de voormalige veemarkt in Amsterdam is nu bedrijventerrein
• Deventer kende net buiten de verdedigingswerken een veemarkt, die bij de groei van de stad aan het einde van de negentiende eeuw in de toen nieuwe wijk Voorstad kwam te liggen: de Beestenmarkt.
• Groningen: de veemarkt waar nu De Oosterpoort staat, dateerde uit 1892 en was de zevende markt van Nederland. Deze verhuisde in 1964 naar de Sontweg. Al in de middeleeuwen had Groningen een veemarkt, onder andere op de Ossemarkt.
• Heenvliet, sinds het begin van de 17de eeuw een paardenmarkt
• 's-Hertogenbosch: waar nu de Brabanthallen 's-Hertogenbosch staan, was een markt voor paarden, runderen en biggen.
• Doetinchem: voormalige paarden en koeienmarkt; de oude hal, waar de laatste jaren evenementen georganiseerd werden, is nu verdwenen, evenals het parkeerterrein. De gemeente is in 2007 begonnen met de herindeling van het terrein en heeft kavels verkocht voor woningbouw.
• Hoorn, op de huidige Veemarkt en het Kleine Noord werden koeien verhandeld. Op een deel van het Scharloo werden varkens verhandeld. Ook op de huidige Noorderveemarkt stond vee.
• Leiden : tot 2001 een belangrijke regionale veemarkt in de Groenoordhallen; in de binnenstad herinneren straatnamen als (Nieuwe) Beestenmarkt, Lammermarkt, Oude Varkenmarkt en Kalvermarkt nog aan de veehandel die hier gedreven werd.
• Nijkerk: maandag was veemarkt, van tien tot elf uur werd de beiaard in de toren van de Grote Kerk bespeeld. Het vee werd in de 18de eeuw al in het waaggebouw gewogen.
• Nijmegen: kreeg nieuwe overdekte hallen in 1939.
• Rotterdam: van 1867 tot in 1973 werd er (op maandag en dinsdag) veemarkt gehouden in de buurt Rubroek in Crooswijk, tussen de Goudse Rijweg, de Hugo de Grootstraat en de Boezemweg in. Na opheffing ervan is het terrein in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw bebouwd. De Veemarktstraat op deze locatie herinnert nog aan dit verleden.
• Valkenburg (Zuid-Holland): de oudste paardenmarkt van Nederland
• Voorschoten: sinds het begin van de 13de eeuw een paardenmarkt
• Wolvega: Sinds eind 19de eeuw tot de jaren '60 een van de grootste varkensmarkten van Nederland.[2][3]
• Zuidlaren: de Zuidlaarder paardenmarkt is de bekendste paardenmarkt in Nederland en is de grootste in West-Europa. Altijd op de derde dinsdag in oktober. In het jaar 1200 werd er melding gemaakt van deze markt. Het is mogelijk dat deze al eerder werd gehouden.
• Zwolle: de oudste marktplaats van Nederland, bestond al in de 11de eeuw. De ligging was ideaal, met open toegang tot de Zuiderzee.

Met de afname van fysieke veemarkten en de daarmee gerelateerde toename van strengere wetgeving omtrent vervoer en samenkomst van levende have zijn er de afgelopen jaren verschillende online veemarkten ontstaan.[4][5]

Ciney heeft de grootste markt voor mager vee. Er wordt dus geen slachtvee verhandeld. Oude melkkoeien worden er wel verkocht om onmiddellijk te worden geslacht. In 2000 werden de markten van Anderlecht en Ciney aangeklaagd door GAIA wegens dierenmishandeling. De Brusselse correctionele rechtbank achtte in 2002 het filmmateriaal dat GAIA als bewijs aanvoerde niet toelaatbaar en sprak de handelaren vrij. Naar aanleiding van Europese richtlijnen om uitbraken van dierenziektes te voorkomen, is in Ciney voor ruim 1,5 miljoen euro in dierenwelzijn en sanitaire veiligheid geïnvesteerd.

Sint-Lievens-Houtem heeft de grootste jaarlijkse veejaarmarkt van Vlaanderen.

Sinds 1853 wordt er in Zomergem een jaarlijkse vette veemarkt georganiseerd, thans op het marktplein van de gemeente. Meestal wordt die gehouden op een vaste datum: op zondag én drie weken voor Pasen. Met de 143ste editie in 2010 werd er opnieuw aangeknoopt met de oude traditie, namelijk het presenteren én verkopen van slachtrijpe dieren. Dit evenement gaat steeds gepaard met tal van randanimatie.

Voorheen waren er ook veemarkten in onder andere:

• Anderlecht: de markt was van een van de grootste van België, maar is gesloten sinds december 2008. De monumentale hallen uit 1890 bleven bestaan.
• Brugge: de stad maakte eind 2008 bekend dat het gebouw van de oude veemarkt in de Sint-Pieterszuidstraat in Sint-Pieters-op-den-Dijk, gebouwd in 1953-1954 door architect Jozef Lantsoght op een stuk grond dat ruim 26.000 m² groot is, zou worden verkocht om er een winkelcentrum te realiseren.
• Sint-Jans-Molenbeek: de markt werd in 1998 gesloten.