Tori Amos

In 1980 doet Amos mee aan een zangwedstrijd georganiseerd door de stad Baltimore en wint. Ze neemt haar eerste single (tevens getiteld Baltimore) op, die ze in eigen beheer uitbrengt.

Midden jaren 80 vertrekt Amos, die inmiddels door vrienden Tori is gedoopt, naar Los Angeles. In 1984 vormt ze de groep Y Kant Tori Read (een verwijzing naar haar afkeer van bladmuziek) met oa Matt Sorum (later Guns and Roses) op drums. In 1986 krijgt ze eindelijk een platencontract en in 1988 verschijnt het gelijknamig getitelde album. De cover van het album en de videoclip van de single The Big Picture, tonen Tori als stoeipoes met een zwaard en knalrood haar. Het album flopt. Hoewel Tori zich later zou distantiëren van deze periode, zou gitarist Steve Caton later nog vaak met haar samenwerken. In deze periode neemt zo ook kleine acteerrollen aan, is ze te horen en zien in een commercial voor Kelloggs Cornflakes en zingt ze achtergrondvocalen op het album Last days of the century van Al Stewart.

Na haar geflopte debuut met Y Kant Tori Read, likt Tori haar wonden. Ze neemt wat studiowerk aan, zo zingt ze oa het nummer Happy Workers in voor de film Toys met Robin Williams. Na verloop van tijd begint ze zeer persoonlijke liedjes te schrijven, alleen achter haar piano. Platenmaatschappij Atlantic is redelijk enthousiast, maar weet niet zo goed wat ze met haar werk aan moet. Misschien is er in Europa een markt voor dit eigenzinnige talent? Tori vertrekt naar Londen waar ze een appartement en een oude piano huurt, live speelt en verder werkt aan wat haar debuut zal worden als solo-artieste.

Little Earthquakes komt uit in 1992 en handelt over religie, schuld, liefde en haar verkrachting door een "fan" in 1984 (o.a. in nummers als het indringende, a capella gezongen "Me and a Gun" en "Silent All These Years"). Het zeer persoonlijke album wordt al snel opgemerkt en toont het melodieuze en tekstueel gecompliceerde talent van Amos. Crucify en Silent All These Years zijn bescheiden hits in de VS, Winter in Engeland. Het VPRO tv-programma Lolapaloeza reist naar Londen af voor een interview en een registratie van een aantal nummers. Twee live-concerten uit deze periode zullen in 2008 op dvd verschijnen (Montreux, live 1991/1992).

Twee jaar later, in 1994, verschijnt Under the Pink, opgenomen in Taos, New Mexico. Dit album is rijker qua arrangementen en borduurt voort op de thema's van Little Earthquakes, maar duikt daarnaast ook in thema's als masturbatie ("Icicle") en geschiedenis (het epische "Yes, Anastasia"). Op het nummer Past the Mission verzorgt Trent Reznor van Nine Inch Nails de achtergrondvocalen. 'Cornflake Girl' wordt een hit en het album een groot succes. Under the Pink is het eerste album waarop de Bösendorfer, de favoriete piano van Amos hoorbaar is. Ze zal dit instrument altijd blijven gebruiken, zowel tijdens haar optredens als in de studio. Ook bespeelt ze een geprepareerde piano in het nummer "Bells for Her". Deze gebruikt ze ook in de tweede helft van de tour die op dat album volgt.

Verder neemt Tori de achtergrondvocalen van het nummer I Wanna Get Back With You van Tom Jones voor haar rekening, dat in 1994 uitkomt en helpt zij bij de oprichting van RAINN (Rape, Abuse & Incest National Network), een Amerikaanse nonprofit-organisatie die hulp biedt aan slachtoffers van seksueel geweld. Tori zet zich al meer dan twintig jaar actief als ambassadeur voor deze organisatie in. Ook in 1994 zingt Tori een duet met haar grote idool Robert Plant, getiteld Down By the Seaside. Dit nummer is te vinden op het album, Encomium, a tribute to Led Zeppelin.

Met name haar verbroken relatie met producer Eric Rosse is in thematisch opzicht bepalend geweest voor haar volgende album, waarop Amos zelf de productie in handen neemt. In 1996 verschijnt Boys for Pele. Dit is Amos' meest complexe album. Cryptische teksten en onconventionele arrangementen gaan hand in hand met het gebruik van nieuwe instrumenten. De piano heeft gezelschap gekregen van een klavecimbel (dat Amos bespeelt als een gitaar, op nummers als "Blood Roses" en "Professional Widow"), een klavechord en harmonium. Het album is niet voor iedereen gemakkelijk te verteren en het wordt gemengd ontvangen. Van het nummer Professional Widow (een sneer naar Courtney Love?) verschijnt een remix van de hand van Armand van Helden dat in het club-circuit een groot succes is en in Engeland de nummer 1-positie bereikt. In dezelfde tijd zingt ze ook in de dancehit Blue Skies van BT. In januari 1996 speelt zij onder andere een indrukwekkende, deels a capella gezongen, versie van de single Caught a Lite Sneeze in het tv-programma Twee Meter Sessies van Jan Douwe Kroeske.

In januari 1997 geeft ze een uitverkocht benefietconcert voor RAINN in Madison Square Garden in New York. Het nummer Muhammad, my friend, heeft een gastrol voor Maynard James Keenan van de band Tool. Ook schrijft Tori het nummer Siren met componist Patrick Doyle voor de soundtrack van de film Great Expectations, geregisseerd door Alfonso Cuarón.

In 1998 trouwt Tori met geluidstechnicus Mark Hawley. Samen betrekken ze een verbouwde boerderij in Cornwall, waar ze hun eigen studio's inrichten.

De diverse miskramen van Amos zijn een belangrijke invloed op haar vierde solo-album, From the Choirgirl Hotel, uit 1998. Ook in stijl betekent dit album een belangrijk keerpunt. De piano staat minder centraal en heeft plaatsgemaakt voor synthesizers en percussie. Het album staat vol met rijk gearrangeerde indringende nummers. Voor het eerst gaat Tori met een complete band op tournee, drummer Matt Chamberlain (oa Pearl Jam), bassist Jon Evans en Steve Caton op gitaar. Deze Plugged tour is een groot succes en brengt Amos onder andere naar Pinkpop. Tijdens haar optredens staat Amos erom bekend dat ze haar complete catalogus van meer dan 200 nummers voorbij kan laten komen. Het is dus steeds een verrassing wat ze ten gehore zal brengen.

To Venus and Back uit 1999 begint als een verzameling uit haar uitgebreide catalogus van B-kanten, maar als blijkt dat Amos verschillende nieuwe nummers klaar heeft, wordt besloten een dubbelalbum uit te brengen. Naast een cd met elf nieuwe liedjes ('Venus: Orbiting') verschijnt een live-cd met nummers opgenomen tijdens de Plugged tour (getiteld 'Venus Live: Still Orbiting'). Qua stijl doet het nieuwe album denken aan de voorganger, maar Amos wisselt nummers met complexe, als dance aandoende ritmes, af met meer traditioneel op piano gebaseerde nummers. In de videoclip van de single 1000 Oceans is een glimp op te vangen van een jonge Meghan Markle, de latere echtgenote van de Britse Prins Harry. Ter promotie van de cd in Nederland speelt ze de single Bliss solo in het tv-programma Laat de Leeuw.

Tijdens een korte promotietour ontdekt Tori dat ze opnieuw zwanger is en dit keer bevalt ze van een gezonde dochter (2000).

Strange Little Girls (2001) is een coveralbum, waarop 12 nummers geschreven en gezongen door mannen, vanuit vrouwelijk perspectief worden bekeken en herwerkt. Amos gaat in op wapengebruik (het spookachtige "97 Bonnie & Clyde" van Eminem en "Happiness Is a Warm Gun" van The Beatles, "I Don't Like Mondays" van de Boomtown Rats) en geeft een wel heel eigen interpretatie van "Raining Blood" van Slayer.

Nadat meningsverschillen met Warner/Atlantic tot een definitieve breuk met de platenmaatschappij leiden, verschijnt in 2002 Scarlet's Walk op het Epic-label. Het conceptalbum vertelt het verhaal van een vrouw die een fictieve reis maakt door de Verenigde Staten na 11 september. Thema's zijn de porno-industrie ("Amber Waves"), 11 september ("I Can't See New York"), godsdienstwaanzin ("Pancake") en haar pasgeboren dochter ("Gold Dust"). De single "A Sorta Fairytale" wordt haar grootste hit in de Verenigde Staten.

In 2003 verschijnt een album met muzikale hoogtepunten, Tales of a Librarian, waarop twee oude B-kanten opnieuw zijn opgenomen ("Mary" en "Sweet Dreams") en ook twee nieuwe nummers staan ("Angels" en het nostalgische "Snow Cherries from France"). Verder zingt Tori op twee nummers van de soundtrack van de film Mona Lisa Smile (met oa Julia Roberts). Ze is ook kort in de film te zien als zangeres op een bruiloft.

Naar aanleiding van de Scarlet's Walk tour verschijnt in 2004 Welcome To Sunny Florida, een dvd met een liveconcert en een bijbehorende cd met B-kanten uit de Scarlet's Walk-periode.

Samen met muziekjournalist Ann Powers schrijft Amos een autobiografie getiteld Piece by Piece. Hierin gaat ze in op haar jeugd, haar inspiratiebronnen, haar ervaringen met de muziekindustrie en geeft ze een inkijkje in hoe bepaalde nummers tot stand zijn gekomen. Dit boek komt begin 2005 op de markt.

Optreden van Tori Amos in 2007

Begin 2005 verschijnt Amos' tweede album op het Sony/Epic-label, The Beekeeper. Centraal staan de rol van de vrouw en de oerzonde. Het album wordt gekenmerkt door gospelkoren, Cubaanse drums en het Hammondorgel. De single "Sleeps With Butterflies" krijgt redelijk wat airplay, mede door promotiebezoeken aan radioprogramma's en een signeersessie in het toepasselijk genaamde warenhuis De Bijenkorf te Amsterdam op 3 maart 2005. Het nummer "Toast" is opgedragen aan haar broer, die in november 2004 overlijdt na een auto-ongeluk. Op The Power of Orange Knickers zingt de Ierse singer-songwriter Damien Rice mee.

Op 14 februari 2006 verschijnt een dvd met daarop bijna alle videoclips uit Tori's carrière onder de titel Fade to Red.

Op 26 september 2006 komt het verzamelwerk A Piano: The Collection uit. Een box van 5 cd's met bijzondere opnamen uit Amos' carrière (eerder ongebruikt materiaal, demo's en nieuwe gemixte studioversies) en een aantal nieuwe nummers, waaronder het mythologische "Zero Point", dat stamt uit de tijd van To Venus and Back en daar plaats moest maken voor het nummer "Datura", en "Walk to Dublin", dat de eerste single van Boys for Pele had moeten worden, maar na onenigheid met de platenmaatschappij van het album werd gehaald.

Eind april 2007 komt Amos' negende studioalbum uit, getiteld American Doll Posse. De opnamen hiervoor beginnen in de zomer van 2006 en Amos werkt hierop wederom samen met vaste muzikanten Matt Chamberlain (drums) en Jon Evans (bas). Op dit nieuwe conceptalbum werkt de Tori met vijf pseudoniemen: Santa, Pip, Clyde, Isabel en Tori. Deze personages zijn gebaseerd op godinnen uit de Griekse mythologie en belichamen volgens Amos de verschillende archetypen van de vrouw. Eerste single "Big Wheel" is een behoorlijk succes in de Verenigde Staten, waar hij de top 10 behaalt van de alternatieve hitlijsten. Doordat Amos in het nummer zingt dat ze een 'MILF' (Mother I'd Like to Fuck) is, is het nummer omstreden en moet ze die passage overslaan in enkele Amerikaanse tv-optredens. Ter promotie van het nieuwe album begint Tori op 28 mei 2007 in Rome aan een Europese tour, waarbij ze op 3 juni in de Heineken Music Hall te Amsterdam verscheen, en ook op Rock Werchter acte de présence gaf.

Op 2 december 2008 wordt het nieuws naar buiten gebracht dat ondanks Amos' nieuw verworven onafhankelijke status als artiest, ze haar nieuwe album zal uitbrengen met hulp van Universal Records. Abnormally Attracted to Sin verschijnt op 18 mei 2009. De 'limited edition' van het album (Tori's tiende soloplaat) bevat een dvd met zogenaamde 'visualettes', korte documentairefilmpjes die elk van de nummers vergezellen. Ook hiermee gaat ze weer op tournee, met band. In mei speelt ze enkele nummers in het VPRO radioprogramma 3 voor 12.

In november 2009 brengt ze Midwinter Graces uit, een cd met winterse liedjes en bewerkte traditionele kerstliederen. Ook worden twee registraties van optredens op het Montreux Jazz Festival uit 1991 en 1992 onder de titel 'Live at Montreux 1991/1992' op CD en DVD uitgebracht.

Verder zijn Tori's vocalen te horen op twee nummers van Here Lies Love, een conceptalbum en rockmusical van David Byrne en Fatboy Slim (april 2010).

Op 8 oktober 2010 geeft Tori een concert in een uitverkochte Heineken Music Hall te Amsterdam. Ze is uitgenodigd door het Metropole Orkest in het kader van De Week Van Het Metropole. Volgens Tori viel het niet mee om het orkest bij te houden, gewend als ze is om haar eigen tempo te bepalen en te improviseren als ze in ademnood komt. Toch bevalt de samenwerking blijkbaar goed, want in 2011 maakt Tori bekend dat ze samen met het Metropole Orkest werkt aan een album ter viering van het twintigjarig bestaan van haar debuut Little Earthquakes. Op dit album zullen bekende tracks uit haar oeuvre een nieuw arrangement krijgen.

Met scenarioschrijver Samuel Adamson is Amos al enkele jaren bezig met een musicalbewerking van een sprookje uit 1864 van George MacDonald, 'The Light Princess'. De musical zou in 2011 in première gaan, maar wordt later tot nader order uitgesteld.

In 2011 verschijnt Night of Hunters, op het klassieke label Deutsche Grammophon. Een cyclus van 14 nummers, alle, op één uitzondering na, variaties op bekende en minder bekende werken uit de klassieke muziek, waaronder die van Schubert, Chopin, Satie, Granados en Debussy. De kritieken op het album zijn overwegend positief. In Duitsland ontvangt ze een Echo Klassik Award voor het album. In de tweede helft van 2011 toert Amos met het Apollon Musagète strijkkwartet door Europa en Noord-Amerika. In Nederland worden Eindhoven en Amsterdam aangedaan. Ze spelen nummers van Night of Hunters en ouder werk krijgt een strijkkwartet make-over.

In 2012 valt de twintigste verjaardag van haar debuutalbum Little Earthquakes. Reden om een cd uit te brengen met eerder werk in nieuwe arrangementen, begeleid door het Metropole Orkest. Gold Dust verschijnt in oktober 2012, ook weer bij Deutsche Grammophon. Een kort optreden in De Wereld Draait Door gaat vooraf aan een tournee met het Metropole Orkest. Ze treden op in Rotterdam, Brussel, Berlijn en in de Royal Albert Hall in Londen. Voor het optreden in Warschau maakt Tori gebruik van een Pools orkest.

In 2013 levert Amos een bijdrage aan het nummer "Wait Until Tomorrow" van de debuut-cd van The Bullitts. In september van dat jaar gaat eindelijk de lang verwachte musical The Light Princess in première in het Royal National Theatre in Londen. De kritieken zijn positief. De musical én hoofdrolspeelster Rosalie Craig worden genomineerd in de categorieën beste musical en beste musical performance voor een Evening Standard Award. Rosalie Craig wint de prijs.

In mei 2014 verschijnt Unrependant Geraldines, haar 14e studioalbum. Ze noemt het ‘secret sonic selfies’, geschreven en opgenomen zonder andere muzikanten in haar eigen studio, tussen het werken aan de musical en andere muzikale samenwerkingsprojecten door. Haar man neemt de gitaar- en drumpartijen voor zijn rekening. Tijdens de daaropvolgende solo-tournee is ze in Nederland in Rotterdam en in het Concertgebouw in Amsterdam te zien. Hier speelt ze een coverversie van Madonna's Frozen. Gedurende de tour door Europa, Noord-Amerika, Zuid-Afrika en Australië schudt ze elk concert een aantal nieuwe covers op verzoek van het publiek uit haar mouw, waaronder Jolene van Dolly Parton en Creep van Radiohead.

In 2015 verschijnen de geremasterde cd's van Little Earthquakes en Under the Pink, met op de deluxe versies b-kantjes als bonusmateriaal. Verder brengt Mercury Classics de soundtrack van de musical The Light Princess uit, met vertolkingen van de originele cast van de musical, plus drie bonustracks, waarvan er twee gezongen door Tori zelf.

Amos in 2017

De geremasterde versie van Boys for Pele verschijnt in 2016, aangevuld met b-kantjes en ander bonusmateriaal, waaronder het niet eerder uitgebrachte 'To the Fair Motormaids of Japan'.

Voor de Netflix-film Audrie & Daisy, gebaseerd op het ware verhaal van twee tienermeisje die het slachtoffer worden van verkrachting en cyber-pesten, schrijft ze het nummer Flicker.

Een nieuw album is er ook: Native Invader komt uit op 8 september 2017. De nummers zijn geïnspireerd door de verkiezing van Donald Trump en de ziekte van haar moeder. Het album krijgt goede kritieken. Naast een aantal vertrouwd klinkende piano-ballads, zijn er ook de Beatleeske single Cloud Riders, het psychedelische Wildwood en het folky Climb. Van september t/m december 2017 toert ze door Europa en de VS. Veel nummers van Native Invader worden tijdens deze tournee niet gespeeld. Ze zijn volgens Tori te veel geproduceerd om solo te spelen. Uitzondering is de single Reindeer King, die wel regelmatig wordt vertolkt.

Tori lijkt inmiddels ook vrede te hebben gesloten met haar 'valse start', haar eerdere mislukte debuut onder de bandnaam Y Kant Tori Read. Live speelt ze al jaren een aantal nummers van dit album solo, zoals Cool on Your Island en On the Boundary. Het gelijknamige album uit 1988, wordt eind 2017 digitaal opnieuw uitgebracht.

Op 22 mei 2019 ontvangt Tori de 'George Peabody Medal for Outstanding Contributions to Music in America’.

Op verzoek van schrijver en zeer goede vriend (en peetvader van haar dochter) Neil Gaiman, zingt ze het slotnummer A Nightingale Sang In Berkeley Square in voor de tv-miniserie Good Omens, gebaseerd op zijn gelijknamige boek uit 1990. De serie verschijnt begin juni 2019.

• Little Earthquakes (1992)- VHS video
• Live in New York (1997) - VHS video
• The Complete Videos (1999) - VHS video
• Welcome to Sunny Florida (2004) - dvd+cd
• Fade to Red (2006) - 2dvd
• Montreux 1991/1992 (2008) - dvd en cd
• Abnormally attracted to sin (2009) - dvd en cd