Top 2000 (Nederland)

De Top 2000 was oorspronkelijk bedoeld als een eenmalig initiatief rond de millenniumwisseling[noten 1]. Het idee was om het jaar 1999 uit en 2000 in te luiden met de beste 2000 liedjes ooit gemaakt. Aan luisteraars werd gevraagd om een lied met herinnering in te sturen via post of internet. Vanaf januari van dat jaar mochten de luisteraars zodoende stemmen op hun eigen "plaat van de eeuw". In de loop van 1999 werden op die manier 2000 zogenaamde millenniumplaten verzameld. Begin november 1999 werden deze 2000 singles in alfabetische volgorde op internet en teletekst geplaatst. Er mocht ook gestemd worden voor de volgorde.

Voor de eerste editie uit 1999 stond de EO zendtijd af. Bijzonder was verder dat de Top 2000 's nachts doorging, terwijl Radio 2 indertijd 's nachts niet in de lucht was.[3]

Stemmen kon alleen op nummers in een vooraf gegeven keuzelijst; waarbij het aantal elk jaar licht groeide. In 2000 werd er eenmalig gebruikgemaakt van een volledig vrije keuze.

De Top 2000 kreeg in 2005, na zes jaar, een nieuwe nummer 1: Avond van Boudewijn de Groot steeg toen, als gevolg van een promotieactie van Radio 2, van plaats 5 naar de eerste plaats. Ook de stemprocedure wijzigde: voorafgaand aan het stemmen konden mensen hun favorieten die niet in de keuzelijst stonden, opgeven voor een tiplijst, die later werd toegevoegd aan de stemlijst. Hierdoor kwamen enkele nieuwe, maar ook oude, nummers hoog binnen in de lijst. Een andere opvallende nieuwkomer in de lijst was Nirvana met Smells Like Teen Spirit, dat de lijst binnenkwam op nummer 105. Hoogste nieuwe binnenkomer was Katie Melua met Nine Million Bicycles op nummer 23.

Tijdens de uitzendingen van 2006 wist de zender 6,2 miljoen luisteraars aan zich te binden.

De top 10 werd deze keer bepaald in een belspelachtig televisieprogramma, hetgeen bij veel Top 2000-fans in het verkeerde keelgat schoot. Uiteindelijk werd de grens van twee miljoen stemmen behaald. Bohemian Rhapsody van Queen, dat na het internetstemmen de nummer 1-positie weer bleek te hebben ingenomen, hield deze positie gedurende de finale vast.

Voor het eerst in het negenjarig bestaan van de Top 2000 werd besloten twee nummers te weigeren. Het ging om de christelijke band Hillsong United met Tell the World en het nummer 't Het nog nooit zo donker west, gezongen door Ede Staal. Dit laatste nummer stond al jarenlang op nummer 1 van de vergelijkbare lijst van Radio Noord, waar Radio 2-baas Kees Toering zijn carrière begon. De twee nummers dreigden de top 10 te bereiken door lobbyacties. Ard Mostert ontketende via e-mail en Hyves een grootschalige oproep om op Hillsong United te stemmen. Het Dagblad van het Noorden riep zijn lezers op om op het nummer van Staal te stemmen,[4] waardoor er volgens de organisatie oneerlijke concurrentie ontstond als gevolg van enkele sterke lobbygroepen. Volgens Toering kregen de beide nummers het jaar ervoor respectievelijk nul en 'een paar' stemmen.[5] De lobby van Radio 2 dj's, zoals die waarin Boudewijn de Groot met het relatief onbekende Avond in 2005 de nummer 1 werd, was wel acceptabel omdat dit als een Radio 2 liedje werd gezien. Ede Staal en Hillsong werden in tegenstelling tot Boudewijn de Groot zelden of nooit op de radio gedraaid.[6]

Veel groepen waar al lang voor gepleit was door fans kwamen dit jaar ook binnen. Onder andere Radiohead, Joy Division, Pearl Jam, Visage en The Clash verschenen in de lijst. Ook kwamen er in verhouding veel Nederlandstalige nummers binnen.

De tiende editie van de Radio 2 Top 2000 werd via radio, tv en internet door 10,6 miljoen mensen gevolgd. Vanwege het jubileum werd deze editie anders samengesteld dan de voorgaande. Er werd deze keer niet apart gestemd, maar alle stemmen van de afgelopen 9 jaar (7,1 miljoen in totaal) werden bij elkaar opgeteld. Het ging dus niet om de gemiddelde plaatsen op de lijsten van de betreffende jaren, maar om het totaal aantal stemmen.[7]. Als zodanig waren verschillen met 2007 niet geheel representatief.

De uitzendtijd werd uitgebreid van 144 uur naar 156 uur: de uitzending van de Top 2000 begon vanaf nu op eerste kerstdag om 12 uur 's middags.

Dit jaar was de top 3 ongewijzigd en waren er 217 nieuwe binnenkomers, waarvan drie in de top 50: Viva la vida van Coldplay op 11, Dochters van Marco Borsato op 25 en Make You Feel My Love van Adele op 28.

Dit jaar kwamen er vanwege de dood van Ramses Shaffy, drie dagen voor het einde van het tellen van de stemmen, drie nummers van hem in de top 10.[8] Van de eveneens dit jaar overleden Michael Jackson stonden er drie keer zo veel nummers in de lijst dan in 2008 (27 in 2009 tegen 9 in 2008).

Dit jaar was er een andere nummer 1: Hotel California van The Eagles. The Beatles hadden de meeste noteringen: 52, met als hoogste op 24 Hey Jude. Michael Jackson viel, ruim een jaar na zijn overlijden, terug van 27 naar 14 nummers.

Daniel Dekker tijdens de presentatie van de Top 2000 in 2011.

Het Top 2000 Café in 2013, met Gijs Staverman.

Hoogste nieuwe binnenkomer was Someone Like You van Adele op 6: hiermee was zij tevens de hoogste nieuwe binnenkomer ooit. De aftrap van deze editie vond plaats vanuit het internationale ruimtestation ISS door astronaut André Kuipers, die nummer 2000, Torn van Natalie Imbruglia, aankondigde. De lijst van 2011 bereikte 11,2 miljoen mensen via radio, televisie en internet.[9]

Cliff Richard was al jarenlang aan het verliezen: van de eerdere 18 solosingles in de Top 2000 verdwenen de laatste drie in 2012. Alleen Living Doll, dat hij samen met The Young Ones zong, bleef over op 1574.

De Top 2000 trok in 2013 via radio, televisie en internet 10,8 miljoen mensen.

De grootste stijgers van dit jaar waren Redemption Song van Bob Marley en Mag ik dan bij jou van Claudia de Breij. De snelste dalers waren Call Me Maybe van Carly Rae Jepsen en The Power of Love van Céline Dion.

Hotel California van The Eagles kreeg in 2014 de meeste stemmen en stond dat jaar op nummer 1. Een opvallende stijger was Mag ik dan bij jou, dat van 472 naar 19 sprong. De grootste stijger was Home Again van Kensington, dat 1680 plekken steeg naar nummer 180. De hoogste binnenkomer was Home van Dotan op plek 82. Ook de twee daaropvolgende hoge binnenkomers zijn van Nederlandse bodem: de Songfestivalinzending Calm after the Storm van The Common Linnets (145) en Shoes of Lightning van Racoon (184). Angel of Death van Slayer was na één jaar afwezigheid de hoogste niet-Nederlandse binnenkomer op plek 210. In de top tien stond Pink Floyd wederom met drie nummers genoteerd. Piano Man van Billy Joel kwam voor het eerst de top tien binnen, op plek 7. The Beatles verloren in één keer 9 nummers ten opzichte van het jaar ervoor.

De vaakst genoteerde artiesten waren dit jaar The Beatles (41), The Rolling Stones (30), Queen (26, waarvan één met David Bowie en één met George Michael), Michael Jackson (22), U2 (22, waarvan één met Mary J. Blige) en ABBA (21).[10] Er werd een recordaantal stemmen uitgebracht van ruim 3,8 miljoen, 15 procent meer dan in 2013. Wel moet in ogenschouw genomen worden dat het hier gaat om het aantal stemmen, niet over het aantal individuele stemmers. Elke individuele stemmer kon 20 stemmen uitbrengen.

De uitzending begon dit jaar drie uur eerder dan in de voorgaande jaren sinds 2009.

Voor het eerst stond Imagine van John Lennon op nummer 1. Naar alle waarschijnlijkheid hing dit samen met de aanslagen in Parijs eerder in november, waarbij de in Duitsland wonende pianist Davide Martello ter nagedachtenis op verschillende plaatsen in Parijs het nummer ten gehore bracht. Voor en tijdens de stemweek werd dit nummer daarnaast vaak genoemd om als geste op te stemmen (om een statement te maken).

Muse had de meeste nieuwe platen in deze editie en ging van 4 naar 9 noteringen. De Pokémon-intro Gotta catch 'em all was ook een opvallende nieuwkomer.

Op 2 december sloot de stemweek af met de bekendmaking van de top 3. Queen stond wederom op 1 met Bohemian Rhapsody, gevolgd door de Eagles met Hotel California, terwijl de derde plek was gereserveerd voor Led Zeppelin met Stairway to Heaven. Een opvallende stijger was Heroes van de op 10 januari van dat jaar overleden David Bowie, dat van nummer 60 naar nummer 7 ging. Purple Rain van de eveneens in 2016 overleden Prince steeg van 62 naar 13.

Het Top 2000 Café kreeg bij deze editie meer bezoekers dan ooit. Het record van 25.000 bezoekers uit 2013 werd op de voorlaatste dag (30 december) overtroffen.[11]

In 2017 liep de stemweek van 1 tot en met 8 december. Met een stembus werden verschillende locaties in Nederland aangedaan. Er kwam kritiek omdat op de laatste dag al vanaf 20.00 uur niet meer gestemd kon worden. Volgens de critici was dat door de organisatie niet goed gecommuniceerd. Deelnemers waren verplicht om minimaal vijf nummers op te geven. Het maximum was 35. Op de slotdag werd de top tien bekendgemaakt. De top vijf was gelijk aan die van 2016. Avond van Boudewijn de Groot werd het hoogst genoteerde Nederlandstalige nummer op plaats negen. The Beatles hadden de meeste in de lijst (37), gevolgd door The Rolling Stones (28), Queen (27 liedjes, waarvan 2 in duet, met David Bowie en George Michael), Coldplay (25). Van de Nederlandstalige bands had BLØF de meeste noteringen (18 liedjes, waarvan 2 in duet).

De volledige lijst werd op 19 december bekendgemaakt.

Uitvoeringen die vóór de start van de Top 2000 al bestonden en in 2017 voor het eerst een positie in de Top 2000 verwierven. De tabel staat standaard gesorteerd op de positie in de Top 2000 van 2017.

Uitvoeringen die in 2017 uitgebracht werden en direct een positie in de Top 2000 verwierven. De tabel staat standaard gesorteerd op de positie in de Top 2000 van 2017.

Studio in het café tijdens de editie van 2018 met Ruud de Wild (2e links) en Rick van Velthuysen (2e rechts)

In 2018 kon er gestemd worden van 1 tot en met 7 december. Minimaal vijf en maximaal 35 liedjes mochten genomineerd worden. De stemmers waren volledig vrij in hun keuze voor bepaalde nummers. De gekozen nummers hoefden niet meer naderhand per e-mail bevestigd te worden.

De stembus reed naar twaalf locaties in Nederland, evenals naar het Top 2000 Café. Op de laatste dag kon er tot 19.00 uur gestemd worden. Tien minuten later werd de top tien bekendgemaakt. De nummers 1 en 2 bleven hetzelfde, maar Piano Man van Billy Joel steeg naar nummer 3. Ook Wish You Were Here van Pink Floyd kwam voor het eerst de top 5 binnen. Een opvallende stijger was Africa van Toto, dat van 25 naar 8 ging. Avond van Boudewijn de Groot was wederom de hoogste Nederlandse notering op nummer 10.[12] De hoogste nieuwe binnenkomer was de in april van dat jaar overleden Avicii, wiens nummer Levels op 260 stond.[13] Davina Michelle was met haar nummer Duurt te lang de hoogste Nederlandse binnenkomer in de lijst, ze eindigde op nummer 477.[14] Daarmee was ze de eerste winnaar van de nieuwe Top 2000 Award, de prijs voor de hoogste nieuwe Nederlandse binnenkomer.[15]

The Beatles hadden de meeste in de lijst (38) op de voet gevolgd door Queen (35 liedjes, waarvan twee in duet). Hierna kwamen Coldplay (28, waarvan twee duetten), The Rolling Stones (26) en U2 (ook 26, waarvan drie duetten). Van de Nederlandstalige bands had BLØF de meeste noteringen (19 liedjes, waarvan 2 in duet).

Uitvoeringen die vóór de start van de Top 2000 al bestonden en in 2018 voor het eerst een positie in de Top 2000 verwierven. De tabel staat standaard gesorteerd op de positie in de Top 2000 van 2018.

Uitvoeringen die in 2018 uitgebracht werden en direct een positie in de Top 2000 verwierven. De tabel staat standaard gesorteerd op de positie in de Top 2000 van 2018.

In 2019 kon er wederom gestemd worden van 1 tot en met 7 december. De reglementen voor het stemmen waren hetzelfde als in 2018. In de top 3 waren geen verschuivingen, maar op de vierde plaats was Roller Coaster van Danny Vera de hoogste nieuwe binnenkomer in de geschiedenis van de Top 2000.[16] Ook op de negende plaats stond een nieuwe binnenkomer, namelijk De boer dat is de keerl van Normaal. Er was opgeroepen om dit nummer op de eerste plaats te krijgen ter ondersteuning van de boerenprotesten.[17] Child in Time van Deep Purple is voor het eerst sinds het begin van de Top 2000 uit de top tien verdwenen.

Queen stoot The Beatles van de troon als artiest(en) met de meeste noteringen te weten 37.

Uitvoeringen die in 2019 uitgebracht werden en direct een positie in de Top 2000 verwierven. De tabel staat standaard gesorteerd op de positie in de Top 2000 van 2019.

Uitvoeringen die vóór de start van de Top 2000 al bestonden en in 2019 voor het eerst een positie in de Top 2000 verwierven. De tabel staat standaard gesorteerd op de positie in de Top 2000 van 2019.

België kent sinds 2013 een eigen versie van de Top 2000, de JOE Top 2000, die in oktober wordt uitgezonden op JOE fm. Ook daar staat Bohemian Rhapsody vaak bovenaan.

De NPS begon in december 2002 met het uitzenden van het tv-programma Top 2000 à Go-Go op Nederland 3 (sinds 19 augustus 2014 NPO 3), gepresenteerd door Matthijs van Nieuwkerk met Leo Blokhuis.[23] Top 2000 à Go-Go belicht elke Top 2000-avond een deel van de lijst met clips, reportages en interviews, een quiz en een muziekles van "pop-professor" Blokhuis.

Vanaf 2017 zendt NPO 2 Extra deze serie uit waarin een NPO Radio 2-dj als Wouter van der Goes, Rob Stenders, Annemieke Schollaardt, Evelien de Bruijn en artiesten als Ruben Hein en Jennie Lena in de lijst duiken en zijn of haar favoriete 12-inch singles behandelen en toelichten waarom deze favoriet zijn, ondersteund met fragmenten uit het archief van Fenno Werkman. In 2019 wordt dit programma tijdens de Top 2000 dagelijks uitgezonden op NPO 1 onder de titel Top 2000 Pick-up tour.

Sinds 2003 organiseren NPO Radio 2 en de NPS (NTR) ook elk jaar een concert, waar een aantal Nederlandse artiesten een eigen nummer en een nummer van een andere artiest uit de Top 2000 speelt. Het concert wordt vervolgens op tv uitgezonden. In 2008 was geen nieuw concert, maar werd een compilatie uitgezonden van de vorige edities. In 2013 werd Top 2000 in Concert eenmalig vervangen door de "Top 2000 Sing a Long". Sinds 2015 heet het programma "Helden van de Top 2000".

Daarnaast vindt sinds 2012 een theatertournee onder de naam Top 2000 Live plaats. Tijdens de show voeren gerenommeerde zangers, met ondersteuning van een blaasorkest, een selectie van de Top 2000 uit. Tevens worden er sinds 2012 Top 2000-kerkdiensten georganiseerd door zeven protestantse kerken onder leiding van ds. Fred Omvlee om met de Top 2000-liedjes (christelijk) geloof en (pop)muziek dichter bij elkaar te brengen.

In 2003 werd begonnen met een zogenoemde SubTop 2000: platen die de Top 2000 nét niet gehaald hebben. Deze uitzending vond plaats op 1 januari, in sommige jaren ook op 2 januari. Sinds 2012 heet het de "Top 2000 Afkickdag". Op 1 januari 2017 is men hiernee gestopt en start de reguliere programmering na afloop van de lijst. Daarnaast is er vanaf 1 januari de mogelijkheid om de Top 2000 per uur terug te luisteren via de site van Radio 2. Dit kan in 2019 via de optie "Gemist" op deze site m.b.v. videofragmenten.

Jaarlijks wordt in november, voorafgaand aan de stemperiode voor de Top 2000 een Top 2000 Quiz uitgezonden, waarin zes BN'ers aan de hand van fragmenten en muzikale vragen worden getest op hun kennis van de Top 2000.

De Top 2000 is de inspiratiebron geweest voor een aantal verschillende boeken. Een over de lijst zoals die de eerste vijf jaar was, drie over de liedjes in de lijst en eentje vanuit wetenschappelijk oogpunt.

De publieke omroep begon in 2005 een digitaal kanaal met alleen repertoire uit de Top 2000.[3] Tussen Kerst en Oud en Nieuw wordt de Top 2000 naast de jaarlijkse uitzending op NPO Radio 2 ook non-stop live uitgezonden op NPO Cultura met beelden vanuit het Top 2000-café in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Vanaf 2018 is dit op NPO 1 Extra.

Sinds 2010 wordt in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum een Top 2000-café opgebouwd, van waaruit de Top 2000 en het programma Top 2000 A GoGo worden uitgezonden. Dit café is vrij toegankelijk voor publiek, zodat mensen tijdens de Top 2000 een kijkje kunnen nemen achter de schermen van de uitzending. Het decor van het café werd in 2002 bedacht door regisseur Theo Uittenbogaard voor het tv-programma Zaal Hollandia.