Toki Pona
Toki Pona is een kunsttaal, die werd vervaardigd door de Canadese Sonja Elen Kisa en in de zomer van 2001 op het Internet werd gepubliceerd.
Toki Pona
| ||||
| Symbool |  | |||
| Auteur | Sonja Elen Kisa | |||
| Jaar | 2001 | |||
| Gebruikers | >20 | |||
| Alfabet | Latijns alfabet | |||
| Classificatie | ||||
| Algemeen | Kunsttaal | |||
| Naar doel |
| |||
| Naar herkomst |
| |||
| ||||
Toki Pona is een minimalistische (en volgens sommige taalkundigen oligosynthetische) taal, die zich ten doel stelt een maximum aan betekenis uit te drukken met een minimum aan middelen en is gericht op wat Kisa ziet als "de goede dingen des levens". De taal bestaat dan ook uit slechts 14 fonemen en 123 woorden. De taal is geconcipieerd als een geestelijke oefening in de geest van het taoïsme. Aangezien het een taal is die het denken van de gebruiker claimt te beïnvloeden, kan zij worden gezien als een testcase van de Sapir-Whorf-hypothese. Toki Pona vertoont overeenkomsten met Newspeak, een taal die een rol speelt in het boek 1984 van George Orwell.
De taal is moeilijk te categoriseren. Kisa zelf spreekt van een "filosofische taal" en van een "geconstrueerde pidgin". Hoewel Toki Pona niet bedoeld is als internationale hulptaal, heeft de taal toch een schare aanhangers gevonden die haar zien als een geschikt alternatief voor de vele euroklonen die met elkaar om voorrang strijden.
Op de officiële website van Toki Pona is het officiële Toki Pona Boek te verkrijgen met daarin onder meer lessen op verschillende niveaus.
In dit boek staan naast de 118 woorden uit de officiële woordenlijst twee nieuwe woorden. Deze woorden zijn ook terug te vinden op de website in de woordenlijst van Engels naar Toki Pona. De nieuwe woorden zijn pan en esun. Pan wordt gebruikt voor graan of graanproducten. Esun gebruikt men voor een plaats waar men koopt en verkoopt.
Klankleer
De manier waarop het Toki Pona lettergrepen vormt doet denken aan het Japans. Aan het begin van een woord kan een klinker of een medeklinker staan, daarna wisselen klinkers en medeklinkers elkaar af. Voorbeelden zijn: o ("ho"), ala ("niet, on-"), ken ("kunnen"), kule ("kleur"). Hieronder een lijst van alle mogelijke lettergrepen:
a e i o u (u kan zowel rond als niet-rond zijn) ka ke ki ko ku sa se si so su ta te to tu (ti kan verwarring veroorzaken met si) na ne ni no nu pa pe pi po pu ma me mi mo mu ja je jo ju (ji zou te veel lijken op i) la le li lo lu wa we wi (wu en wo zouden te veel lijken op u en o) n (aan het einde van een lettergreep)
Voorbeeld
| Toki Pona | |
|---|---|
| 0 | ala |
| 1 | wan |
| 2 | tu |
| 3 | tu wan |
| 4 | tu tu |
| 5 | tu tu wan (*luka) |
| 6 | tu tu tu (*luka wan) |
| 7 | tu tu tu wan (*luka tu) |
| 8 | tu tu tu tu (*luka tu wan) |
| 9 | tu tu tu tu wan (*luka tu tu) |
| 10 | tu tu tu tu tu (*luka luka) |
| * | luka betekende oorspronkelijk 5 maar werd verwijderd omdat de taal gericht is op simpelheid |
mama pi mi mute (het Onze Vader; het betreft hier een verouderde versie)
mama pi mi mute o,
sina lon sewi kon.
nimi sina o sewi en pona.
ma sina o kama.
jan o pali e wile sina en lon sewi kon en lon ma.
sina o pana lon tenpo suno ni e moku tawa mi.
o weka e pali ike mi, sama la mi weka e pali ike pi jan ante.
o pana ala e wile ike tawa mi.
o awen e mi weka tan ike.
ni li nasin.
Lichaamsdelen in het Toki Pona
Externe links
- Officiële website van Toki Pona
- Dennis Rijnvis, Toki Pona: de nieuwe wereldtaal?. Futurologisch.nl, 16 augustus 2017 (gearchiveerd)
 |
Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Toki Pona. |
 |
Zie de categorie Toki pona van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |