Tiensjan

De Tiensjan of Tian Shan (Chinees: 天山; pinyin: Tiān Shān; Kirgizisch: Тянь-Шань, Tyan'-Shan', Oud-Turks: Tenğri tağ; Oeigoers: تەڭرىتاغ, Tengri Tagh) is een bergketen in Centraal-Azië, in het grensgebied van Kazachstan, Kirgizië en de Chinese autonome regio Xinjiang. In de meeste talen wordt de Chinese naam gebruikt welke "hemelse bergen" betekent .

Tiensjan in Xinjiang
Werelderfgoed natuur
Land China
UNESCO-regioAzië en de Grote Oceaan
Criteriavii, ix
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.1414
Inschrijving2013 (37e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst
Westelijke Tiensjan
Werelderfgoed natuur
Land Kazachstan
 Kirgizië
 Oezbekistan
UNESCO-regioAzië en de Grote Oceaan
Criteriax
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.1490
Inschrijving2016 (40e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst
Tiensjan
Naam (taalvarianten)
Vereenvoudigd 天山
Traditioneel 天山
Pinyin Tiān Shān
Jyutping (Standaardkantonees) tin1 saan1
Letterlijke vertaling hemel, berg
Tiensjan
Tiensjan, ten noorden van de Zijderoute
Hoogste puntOverwinningspiek (7439 m)
Lengte2450 km
Breedte400 km
Oppervlakte1.036.000 km²
LocatieKazachstan, Kirgizië, Volksrepubliek China
Coördinaten42° 0 NB, 80° 0 OL

Foto's
De Gorkipiek in de Kirgizische Tiensjan
Portaal    Aardwetenschappen

De hoogste toppen in de Tiensjan zijn de Overwinningspiek (Pik Pobedy, Ğeňiš Čokusu 7439 m) en de iets noordelijker gelegen Chan Tengri (7010 m), die zich op het Chinees-Kirgizisch-Kazachse drielandenpunt bevindt en de noordelijkste "zevenduizender" van de wereld is (als althans de ijskap wordt meegerekend). Tussen beide bergen bevindt zich de Eňilčekgletsjer, de grootste van de Tiensjan. Ten westen hiervan ligt het meer Ysykköl, dat het op een na grootste bergmeer ter wereld is.

De Tiensjan vormt de waterscheiding tussen het stroomgebied van de Tarim aan de zuidoostkant en dat van de Ili, de Syr Darja en de Tsjoej aan de noordwestkant. Al deze rivieren zijn endoreïsch: dat wil zeggen dat niets van de neerslag die in het gebergte valt de oceaan bereikt. Het gebergte watert af op het Lop Nor (via de Tarim), het Balkasjmeer (via de Ili) en het Aralmeer (via de Syr Darja). Het water van de Tsjoej bereikt geen enkel meer, maar verdampt voortijdig in de steppe zonder de Syr Darja te bereiken.

De zuidwestelijke voortzetting van de Tiensjan is de Pamir en de noordoostelijke de Bogda Shan.

De voornaamste verkeersroute door de Tiensjan loopt via de Torugartpas (3752 meter) op de grens van China en Kirgizië.

Werelderfgoed

De bergketen is door de UNESCO erkend als natuurlijk werelderfgoed. Dit ging in twee stappen. Op de 37e sessie van de Commissie voor het Werelderfgoed in 2013 werd op voordracht van de Volksrepubliek China de "Tiensjan in Xinjiang" toegevoegd aan de werelderfgoedlijst. Drie jaar later, in juli 2016 erkende de Commissie voor het Werelderfgoed de "Westelijke Tiensjan" zoals deze zich bevindt in Kazachstan, Kirgizië en Oezbekistan tijdens de 40e sessie in Istanboel.

Zie de categorie Tian Shan van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.