Te land, ter zee en in de lucht

Op een dag zag René Stokvis een foto in een Engelse krant van een piloot die met een tuig van de Tower Bridge afsprong. Op dat moment wist hij het: hij gaat proberen mensen te laten vliegen: zo lang mogelijk in de lucht te houden met zelfgebouwde 'vliegtuigen' en in 1971 werd dit werkelijkheid: het onderdeel Vlieg er eens Uit kwam voor het eerst op tv. Kandidaten moesten met een zelfgemaakt 'vliegtuig' van een verhoging springen en zo lang mogelijk in de lucht blijven. Deze uitzending werd opgenomen bij de Drommedaris in Enkhuizen.

Het programma werd een groot succes en René Stokvis mocht nieuwe onderdelen bedenken met tot de verbeelding sprekende titels als Met Glans van de Schans, de Badkuiprace, Op Glad IJs en Loop Er Eens In. Te land, ter zee en in de lucht groeide uit tot een zeer populair programma. De frase 'te land, ter zee en in de lucht' is afkomstig uit een vertaling van een bespiegeling van Winston Churchill over de geallieerde samenwerking tijdens de Eerste Wereldoorlog in zijn boek The World Crisis.

Tijdens de stunts die de deelnemers aan dat programma uitvoerden, was er altijd commentaar te horen. Soms ging dat live, maar meestal werd het commentaar later opgenomen. In de tijd dat André van Duin het presenteerde was dat ook noodzakelijk, omdat hij als presentator en commentator niet op twee plaatsen tegelijk kon zijn. Als de commentator meneer Vreugdevol deed Van Duin het voorkomen alsof hij in een hokje in het veld zat en ook rechtstreeks bij de uitzending betrokken was. Ook in de tijd dat Jack van Gelder zowel de presentatie als het commentaar verzorgde was er sprake van een latere opname voor dat commentaar.

In Te land, ter zee en in de lucht moeten deelnemers in zelfgemaakte voertuigen een bepaald traject afleggen. Meestal moet er op een eind een bel worden geluid, maar ook andere doelen zijn mogelijk. Er zijn prijzen te winnen in het programma.

• Snel: de beste prestatie hebben geleverd tijdens de deelname (meestal houdt het in dat de spelers als snelste de bel luiden). Een kandidaat die deze prijs vele malen gewonnen heeft, is Marco Barink.
• Origineel: het meest originele voertuig hebben gebouwd. Deze prijs wordt vaak gewonnen door carnavalsverenigingen.
• Pech: de meeste pech hebben gehad tijdens de deelname. Hierbij moet gedacht worden aan de finish op laatste moment missen, ernstige verwondingen of een voertuig waar soms werkelijk maanden tot jaren aan is gewerkt, dat niet werkt of zelfs instort.

Peter van der Sluijs uit Spijkenisse tijdens een van zijn tv-optredens

• Wouter van der Goes (Tobbedansen 2005)
• Huub Rothengatter, in 1978 op het onderdeel 'Op 2 wielen rijden' en 'Achteruitrijden'.
• Johan Vlemmix (de eerste die 100 keer heeft meegedaan; na zijn honderdste maal werd hij jurylid, medepresentator en starter)
• Ruben Nicolai en Sander Lantinga (voor tv-programma Try Before You Die van BNN in 2007)
• Owen Schumacher en Paul Groot (als Jan Peter Balkenende en Piet Hein Donner)

• Achteruitrijden (op Circuit Zandvoort of Eurocircuit in Valkenswaard)
• Badkuiprace
• Blij Dat Ik Glij (in een berggebied)
• Caravanrace
• Dan maar de lucht in
• De Aanhanger Wint
• Duw 'm d'r af
• Fiets 'm d'r in
• Freewheelen
• Gein op 't plein
• Heen en Weer
• Hoog en droog
• Lol aan de Katrol
• Loop er eens in
• Met Glans van de Schans
• Met Je As Over De Plas
• Op Glad IJs (ergens op een ijsbaan)
• Pompen of Verzuipen
• Pret in Bed
• Rol 'm 'r op
• Schiet 'm d'r af
• Snel Naar De Bel
• Tobbedansen
• Tobbedansen Speciaal
• Uitpakken en Wegwezen
• Vlieg er eens uit

Nederlandse opnamelocaties van Te land, ter zee en in de lucht. Bron: o.a. Beeld en Geluid.

Oorspronkelijk werden alle afleveringen van Te Land Ter Zee En In De Lucht in een Nederlandse plaats opgenomen. In 1987 werd er voor het eerst naar het buitenland uitgeweken als in het Oostenrijkse Au Blij Dat Ik Glij werd opgenomen. Andere edities werden gedraaid op wisselende skipistes in Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland, Noorwegen en Italië. Tevens werden er vanaf 1999 diverse zomerafleveringen in Belgische plaatsen opgenomen, waaronder Oostende en Veurne. Ook werden er diverse afleveringen in de Efteling opgenomen, zoals heel seizoen 1990 het geval was. Het seizoen 1996 werd in zijn geheel opgenomen in het toenmalige Walibi Flevo.

In elke aflevering zijn er enkele terugkerende onderdelen, hiervan wordt hieronder een overzicht gegeven.

Duikers

Voor het programma worden enkele duikers ingeschakeld en zij blijven ongeveer 3 kwartier in het water. Daarna wisselen ze met andere duikers en zo gaat het de hele uitzending door, de opname duurt meestal de hele dag. De duikers weten exact hoeveel mensen er in een constructie zitten en het water wordt voor de opname nog nagekeken of dat geen rommel bevat. Dit kan gevaarlijk zijn voor de kandidaten die in het water vallen. Eventuele gevonden troep wordt voor de opnames uit het water gehaald.

Stootkussens

Bij de finish zijn vaak stootkussens aangebracht. Deze zijn in de loop van het programma steeds dikker geworden omdat de kandidaten steeds harder gaan en zodat ze goed kunnen worden opgevangen.

Startpistool en finishbel

Er is iemand speciaal voor de verzorging van de bel en het startpistool. Dit zijn eigenlijk de belangrijkste onderdelen van het programma. Met het startpistool wordt de tijd gestart, met de bel gestopt.

Afduwen

Een speciaal team van mensen duwt de kandidaten op het moment dat het startpistool afgaat, zo vriendelijk mogelijk naar beneden. John de Mol jr. is ooit een van de afduwers geweest.

• Tros
• te-land-ter-zee-en-in-de-lucht.webs.com