Tanderosie

Tanderosie wordt meestal pas in een vergevorderd stadium ontdekt. Vaak is bij klachten het tandglazuur al (gedeeltelijk) verdwenen. De voortanden vertonen slijtplekken, worden korter, dunner en worden doorschijnender. De tanden kunnen door het doorschijnende tandbeen donkerder (geler) worden. In tegenstelling tot cariës is gedane schade door tanderosie onomkeerbaar.

Zowel intrinsieke zuren als extrinsieke zuren kunnen aanleiding geven tot tanderosie bij regelmatig contact met het tandoppervlak.

Met extrinsieke zuren, bedoelt men zuren afkomstig uit de voeding. Zuur in voeding lost dan het tandglazuur op. Hoe meer, hoe vaker en hoe langer er zure producten in de mond terechtkomen, hoe groter de kans op tanderosie. Voorbeelden van zure voeding zijn frisdranken (ook light-frisdranken) en fruit. Het regelmatig drinken van frisdrank, of het gedurende een lange periode nemen van kleine slokjes frisdrank, zijn af te raden. Zuigen op een citroen of sinaasappel is funest voor het tandglazuur.

Met intrinsieke zuren, bedoelt men zuren afkomstig uit het lichaam, maagzuur dus. Maagzuur kan door middel van oprispingen in de mond komen, waardoor erosie kan optreden. Vaak hebben mensen met extreme vermageringsdrang, zoals anorexia nervosa en boulimia nervosa, veel last van tanderosie.

Frisdrank smaakt doorgaans zoet. De eveneens vaak aanwezige zure smaak proeft men niet doordat fabrikanten suikers of zoetstof toevoegen. Deze maskeren het fosfor-, citroen-, of appelzuur wat de frisdrank zo fris maakt. Zoetstoffen maskeren de zure smaak wel maar neutraliseren deze niet. Vruchtensappen zijn daarentegen nóg zuurder en zijn dus nóg slechter voor het gebit. Vaak zijn sportdranken en rode of witte wijn ook zuur. Bijna elke drank is zuur. Water, melk, zwarte koffie en thee zonder suiker zijn uitzonderingen. In tegenstelling tot de neutraliserende suikerloze thee is de tegenwoordig zeer populaire ijsthee juist een van de zuurste dranken.[1]

Tegenwoordig zijn frisdranken en mixdrankjes zoals breezers erg populair onder jongeren. Al deze dranken bevatten veel zuur (light-dranken niet uitgesloten) en vormen een groot risico voor tanderosie. In mixdranken is vaak alcohol toegevoegd. Alcohol heeft een oplossende werking en kan het tanderosieproces versnellen.

Alle zure voedingsmiddelen kunnen schadelijk zijn voor het gebit. Voor zuur fruit moet men extra oppassen. Citrusvruchten, zwarte bessen, appels, bramen, druiven, kiwi's, mango's zijn vruchten die tanderosie in de hand werken. Ook het zuigen op zure vitamine C tabletten kan door het aanwezige zuur funest voor de tanden zijn.
Het tandheelkundig adagium van de vorige eeuw snoep verstandig, eet een appel is ten gevolge van tanderosie in een ander daglicht komen te staan.

Medicijnen kunnen de afgifte van speeksel remmen. Speeksel geeft een natuurlijke bescherming en neutraliseert het zuur sneller. Bij een droge mond worden zuren minder snel geneutraliseerd. Als men dan veel zure producten eet of drinkt, is de kans op tanderosie extra groot.

• Doffe en gladde tanden / kiezen in beginfase
• Bij langdurige tanderosie is verdwijning van het tandglazuur mogelijk. Het lichtgeel gekleurde tandbeen (dentine) wordt dan zichtbaar.
• Vullingen gaan bij vergevorderde tanderosie boven het tandoppervlak uitsteken.
• Dunner glazuur maakt tanden en kiezen gevoeliger voor warmte en kou.

Tanderosie kan worden beperkt door de volgende regels in acht te nemen:

• Beperk het aantal eetmomenten. Niet meer dan 3 maaltijdmomenten eventueel aangevuld met drie à vier tussendoortjes. Eet maximaal een of twee keer per dag zuur fruit
• Zure producten dient u zo kort mogelijk in de mond te houden. Spoelen met frisdrank is funest.
• Drinken via een rietje vermindert het contact met de tanden. Zuig zure dranken in geen geval door de voortanden naar binnen.
• Beperk het gebruik van zure dranken. Neem als vervangingen bijvoorbeeld water of thee (geen vruchten- of kruidenthee).
• In het kader van tanderosie is het tandenpoetsen niet onomstreden. Eet of drink één uur voordat u uw tanden gaat poetsen géén zure producten. Het oppervlak van tanden en kiezen wordt zachter door de inwerking van zuur. Als u direct na het eten of drinken van zuur uw tanden poetst, kunt u de glazuurlaag gemakkelijk wegpoetsen en verergert de tanderosie.
• Neutraliseer het zuur door na het eten of drinken te spoelen met water of melk of door te kauwen op een suikervrije kauwgom.

In de Southpark-aflevering Royal Pudding verschijnt Tooth Decay (tanderosie) ten tonele als een personage.

• Artikel over tanderosie op www.tandartsplein.nl