Serge Gainsbourg

Hij werd geboren als Lucien Ginsburg in Parijs als de zoon van Joods-Oekraïense ouders uit Charkov (Oekraïne) die hun geboorteland waren ontvlucht na de Russische Revolutie. Zijn vader was een pianist die ook aan schilderkunst deed, zijn moeder was mezzosopraan. Hij bracht zijn jeugd door in Parijs, waar zijn vader piano speelde in een bar en zijn moeder les gaf aan een conservatorium. De Ginsburgs kregen in 1932 de Franse nationaliteit, die hen tijdens de Tweede Wereldoorlog tijdelijk ontnomen werd door het Vichy-regime. Onder de Duitse bezetting moesten ze de davidster dragen in Parijs en doken ze onder om aan deportatie te ontsnappen.

Gainsbourg heeft het programma van het middelbaar onderwijs niet volledig doorlopen, maar volgde lessen schilderskunst, onder meer bij Fernand Léger, in de vergeefse hoop een groot schilder te worden. Tijdens zijn militaire dienst werd hij regelmatig gestraft wegens gebrek aan discipline en raakte hij gewend aan zwaar alcoholgebruik. Tot zijn twintigste kwam hij aan de kost door allerlei beroepen. Uiteindelijk kreeg hij een zeker succes als crooner in casino's en nachtclubs.

Sinds 1947 had hij een relatie met de surrealistische schilderes Élisabeth Levitsky, de dochter van Russische aristocraten, met wie hij in 1951 huwde. Nadat hij in 1957 van haar gescheiden was, begon hij een relatie met Françoise-Antoinette Pancrazzi, met wie hij van 1964 tot 1966 getrouwd was en twee kinderen had (het tweede kwam er toen ze zich na hun scheiding kortstondig verzoend hadden). In 1967 had hij enkele maanden een verhouding met Brigitte Bardot. In 1968 leerde hij de Engelse actrice Jane Birkin kennen toen ze samen in een film optraden. Van haar had hij in 1971 zijn dochter Charlotte Gainsbourg. Ze gingen in 1980 uit elkaar. Het jaar daarop ging Gainsbourg samenwonen met de 21 jaar jongere mannequin Bambou (Caroline Paulus), wier vader een neef zou zijn van Friedrich Paulus maar deze verwantschap is twijfelachtig en omstreden. Hij was met haar getrouwd van 1981 tot zijn dood, in 1986 kregen ze een zoon: Lucien of Lulu Gainsbourg.

Gainsbourg overleed op 2 maart 1991 aan een hartaanval en werd begraven op het kerkhof van Montparnasse te Parijs, alwaar hij werd bijgezet in het graf van zijn ouders. Zijn huis op het beroemde adres 5bis Rue de Verneuil is nog steeds volledig bedekt met graffiti en gedichten.

Gainsbourg schreef soundtracks voor meer dan veertig films. Zelf regisseerde hij vier films: Je t'aime... moi non plus, Equateur, Charlotte For Ever en Stan The Flasher.

Zijn grootste hit, Je t'aime... moi non plus veroorzaakte veel ophef vanwege het suggestieve gehijg en een tekst met een dubbele bodem. Hoewel het lied oorspronkelijk in 1967 werd opgenomen met Brigitte Bardot, werd deze versie niet uitgebracht, omdat de toenmalige echtgenote van Brigitte Bardot, Gunter Sachs, het lied verbood. In 1969 bracht Gainsbourg de song opnieuw uit, ditmaal gezongen door zijn toekomstige vriendin Jane Birkin. In deze versie zingt zij op verzoek van Gainsbourg een octaaf hoger dan Bardot om het effect van een koorknaap te bewerkstelligen. Omdat het als 'te heet' beschouwd werd, werd dit lied in verschillende landen gecensureerd en Frankrijk werd de explicietste versie geheel onthouden. De controverse zorgde voor veel bekendheid en droeg eraan bij dat het de nr. 1 werd in verscheidene hitlijsten, waaronder die van het Verenigd Koninkrijk. Podcastmaker Marco Raaphorst maakte de podcastaflevering 'Ik hou van jou... ik evenmin' [1] over dit lied.

Histoire de Melody Nelson werd uitgebracht in 1971. Het was een conceptalbum samengesteld door Jean-Claude Vannier en vooral gebaseerd op Nabokovs roman Lolita. Het heeft artiesten zoals Air, David Holmes en Beck beïnvloed. In 1975 bracht hij het album Rock Around the Bunker uit, een rockalbum dat volledig gewijd is aan het nazisme, waarin hij met zwarte humor herinneringen bovenhaalt van het leed van hem en zijn familie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het daaropvolgende jaar werd L'Homme à tête de chou uitgebracht met Marilou als een nieuw karakter en met veel bombastische, orkestrale muziek.

In 1978 nam hij in Jamaica een reggaeversie op van het Franse volkslied, de 'Marseillaise', 'Aux Armes et cetera' , samen met de band van Bob Marley, The Wailers. Hierom kreeg hij doodsbedreigingen van rechtse veteranen uit de Algerijnse Onafhankelijkheidsoorlog. Kort daarna kocht Gainsbourg het originele manuscript van de Marseillaise. Hiermee toonde hij de critici aan dat zijn versie dichter bij het origineel was omdat in het origineel de woorden "Aux armes et cætera..." voorkomen in het refrein. Het jaar daarop werd zijn Gainsbarre-look officieel voorgesteld in de film Ecce Homo. In deze periode bracht hij Love On The Beat en zijn laatste studioalbum You're Under Arrest uit, evenals twee live-cd's.

In de laatste tien jaar van zijn leven verscheen hij dikwijls op de Franse tv in talkshows, met zijn controversiële humor en provocaties. Tijdens een live optreden deelde hij, zichtbaar stomdronken, zijn medegaste Whitney Houston mee dat hij hij haar wilde neuken.[2] Zijn liedjes werden steeds excentrieker, van het anti-drug 'Les Enfants de la Chance' tot het dubbelzinnige 'Lemon Incest' met zijn dochter Charlotte. Dit illustreert zijn liefde voor woordspelletjes, soms ook pijnlijk, 'Bowie, Bah Oui' (of: 'Bowie, Beau oui comme Bowie').

Een van de vertolkers van zijn muziek was Petula Clark, wier succes in Frankrijk vooral te danken was aan het zingen van Gainsbourgs muziek. In 2003 schreef ze 'La Chanson de Gainsbourg' als een eerbetoon aan de componist van sommige van haar grootste hits. Gainsbourg is ook de componist van Poupée de cire, poupée de son, waarmee France Gall het Eurovisiesongfestival won voor Luxemburg.

• Officiële website

Zie de categorie Serge Gainsbourg van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.