New wave (muziekstijl)

Oorspronkelijk is new wave een synoniem voor punk ten tijde van het keerpunt 1977. Daar waar de term punk meer het uiterlijke en inhoudelijke aspect van de stroming belichaamt, geeft de benaming new wave aan dat er sprake is van een nieuwe golf in de geschiedenis van de rock-'n-roll, opgeworpen door een nieuwe generatie muzikanten. De Rolling Stone Encyclopedia of Rock & Roll: noemt de term vrijwel betekenisloos ("virtually meaningless").

In het algemeen kun je wel stellen dat de muziek donker, meeslepend en "zweverig" is. Aanhangers waren bijvoorbeeld meestal in het zwart gekleed en droegen het haar - sterk geïnspireerd op de punk - kort en wild, hoewel veelal conventioneler en meer gemodelleerd dan deze, waardoor de new wave onder invloed van de commercie al gauw salonfähig werd en kon uitgroeien tot een mode voor de grote massa.

De populariteit van deze tegendraadse muziek wordt gezien als een rechtstreeks gevolg van de punkrage. New wave kwam vooral tot bloei op de Britse eilanden en in New York. Inspiratie werd gevonden in New Yorkse voorlopers als The Velvet Underground, Patti Smith en Television, in Britse pubrock, of in avant-gardisten als Can, Brian Eno en Kraftwerk.

Newwavemuziek varieert van de artistiek aandoende pop van Talking Heads tot de grimmige klanken van Joy Division en The Birthday Party. Ook new romantic-bands als Duran Duran en Spandau Ballet en postpunkartiesten als Blondie en Ian Dury werden aanvankelijk tot de new wave gerekend - door sommigen nog altijd - en zelfs de middle-of-the-roadgroep Dire Straits, wier debuutplaat in 1978 uitkwam, werd een tijdje voor een newwaveband aangezien.[1]

Bekende vertegenwoordigers zijn: Ultravox, A Flock of Seagulls, Japan, Cocteau Twins, Talk Talk, Joy Division, The Killers, The Sisters of Mercy, The Pretenders, The Police, Blondie, The Cure, The Stranglers, Depeche Mode, Echo & the Bunnymen, Billy Idol, David Sylvian, Tears for Fears, Gary Numan, Bauhaus, Fischer-Z, The Human League, Simple Minds, Big Country, Visage, OMD, The Fall, ABC, The Smiths, Siouxsie and the Banshees, Cock Robin, Yazoo, Grauzone, New Order, Alphaville, Flash and the Pan, Indochine, The Sound, Howard Jones, Thompson Twins, Pere Ubu, The Jesus and Mary Chain, Wire, Modern English, Theatre of Hate, Spear of Destiny, Red Lorry Yellow Lorry, Fad Gadget, The Chameleons, XTC, Roxy Music en Soft Cell.

De newwavescene, of subcultuur, omvatte diverse muzikale genres. Newwavers luisterden in de jaren 1980 zowel naar gitaarmuziek zoals The Sisters of Mercy, naar electro of electronic body music zoals Front 242, als naar industrial zoals Einstürzende Neubauten.

In die zin was de gothicscene van de jaren 1990 in zekere zin de opvolger van de newwavescene van de jaren 1980. Ook die gothicscene verzamelde de zogenaamde zwartfrakken en omvatte diverse muziekgenres. Weliswaar betogen sommigen dat de term gothic vooral verwijst naar gothic rock of deathrock, dus gitaarmuziek, maar in feite werd in de jaren 1990 en 2000 op feesten in de gothicscene zowel gothic rock, electro, industrial, neofolk als medieval gedraaid.

In de jaren 2000 vond de zogenaamde postpunkrevival plaats. Sindsdien gebruiken sommigen daarom vervangend vaak de term postpunk, die in grote mate overeenkomt met new wave, maar meer aandacht heeft voor de alternatieve muziek in plaats van de pop-kant van de new wave. Typerend voor de postpunkrevival is echter dat deze muziek in de 'alternatieve mainstream' doordrong (StuBru et cetera) en zeker niet beperkt bleef tot de toen bestaande, kleine subcultuur van de wave of gothicscene.

Nederlandse newwavebands waren onder meer Bazooka, Blue Murder, Clan of Xymox, De Div, The Dutch, Ende Shneafliet, Mecano, Mekanik Kommando, The Meteors, Minny Pops, Nasmak, Neel, Nine Circles, Tent, Urban Heroes, Van Kaye + Ignit, The Visitor en W.A.T.

In Nederland roept het begrip new wave vooral associaties op met gothic-achtige bands in de stijl van The Cure. Aanhangers van deze stroming hingen veelal een nihilistisch wereldbeeld aan, gingen in het zwart gekleed, tooiden zich met zwarte, getoupeerde kapsels en trokken vaak een zwart lijntje onder hun onderste ooglid.

Enkele nieuwe newwavegroepen uit Nederland zijn Silence is Sexy, Pioneers of Love, Weekend at Waikiki en Moke. Ook de band Krezip past elementen uit de new wave toe op het album Plug it in. De Frank Boeijen Groep was een vertegenwoordiger van de Nederlandstalige new wave, sterk geïnspireerd door Japan en David Sylvian.[2]

New wave is in het Duits neue Welle. De uit de Britse punk en new wave voortkomende muziek die in de genoemde periode in Duitsland werd gemaakt, kreeg veelal het etiket Neue Deutsche Welle (NDW) opgeplakt, hetgeen al snel een marktbegrip werd. Er bleef echter ook een uitgebreide underground-scene (niet-commerciële tak) bestaan. Vertegenwoordigers van de meer commerciële NDW waren onder andere: DAF, Grauzone, Propaganda, Fehlfarben, Nina Hagen Band, Spliff, Trio, UKW en Ideal.

Nadat het genre jarenlang vergeten was, werd new wave in 2000 opeens weer populair. Men gebruikt in plaats van de term new wave ook de termen postpunk of postpunkrevival voor deze muziek. Mogelijk is het beginpunt aan te wijzen in 2001, toen The Strokes het album Is This It uitbrachten. Gitaarpartijen werden weer hoekiger en het newwavegevoel werd (zonder synthesizers) weer opgeroepen.

Een ander subgenre van de new wave is darkwave. Dit is een uiterst donker genre dat na de newwavegolf opkomt. Er is een variant met synthesizers, gekenmerkt door dancebeats en er is een rockvariant met gitaar en synthesizers, gekenmerkt door snel gespeelde, strak uitgevoerde ritmes.

Dit genre is populair onder de aanhangers van de gothic- en de newwavemuziek. Vaak hebben deze aanhangers zwarte kapsels en zwarte kleding . De inspiraties van darkwave-bands liggen bij de donkerste newwavebands als Joy Division, Bauhaus, Anne Clark, Grauzone en meer van dat soort groepen. Enkele voorbeelden van darkwavegroepen zijn Wolfsheim, Clan of Xymox, The Crüxshadows en Diary of Dreams

De newwavers waren in 1980 de "opvolgers" van de punkers en waren net als punkers te herkennen aan hun uiterlijk. In de late jaren zeventig en vroege jaren tachtig vond er een soort splitsing plaats in de punk-subcultuur. Uit deze splitsing is de gothic-subcultuur ontstaan. De zwarte kledingstijl van de goths is beïnvloed door veel newwavebands. Ze droegen hun haren vaak getoupeerd, zoals Robert Smith van de band The Cure of asymmetrisch, zoals Martin Gore van Depeche Mode. Meestal werd het haar dan ook nog eens blond, zwart of zelfs wit geverfd. Ze droegen leren vesten en brede pullovers. De kleding was voornamelijk zwart. Soms echter combineerden ze dit met witte of grijze kleding. Een newwaver droeg ook sieraden, dit was dan meestal een anch of een rozenkrans die men om de nek droeg. Verder gebruikten zowel mannen als vrouwen make-up.

• No wave, experimentele kant van New Wave