Samos (eiland)

Rond 1000 v.Chr. vestigden zich Ioniërs op Samos, die de vóór-Griekse bevolking verdrongen. De Ioniërs brachten Samos tot grote bloei. Het eiland werd een belangrijk economisch en cultureel centrum en had een belangrijk aandeel in de Griekse kolonisatie. Het eiland was lid van de Ionische Twaalfstedenbond. Onder de tiran Polycrates (circa 540- 521 v.Chr.) bereikte Samos een hoogtepunt, o.a. vanwege de grote publieke werken en zeemacht die hij tot stand bracht. Het lukt Sparta en Korinthe niet om een einde te maken aan zijn bewind. De Perzen wisten Polycrates wel ten val te brengen en stelden zijn broer Syloson er als satraap aan. Na de Perzische oorlogen wist Samos zich in 479 v.Chr. na de Slag bij Mycale weer los te maken van de Perzen en vond het eiland aansluiting bij de Delische Bond als niet-belastingplichtig lid. Een poging zich los te maken van de Bond leidde tot de Samische Oorlog (441 - 439 v.Chr.) tegen Athene, die Samos verloor. Daarna bleef Samos Athene tot het einde van de Peloponnesische Oorlog (404 v.Chr.) trouw. In 365 v.Chr. lukte het de Atheense admiraal Timotheus om het intussen in 387 v.Chr. weer onder Perzische invloed geraakte Samos te veroveren. Hij vestigde er een gemeenschap van 2000 Atheense klèrouchoi, die in 322 v.Chr. op last van de Macedonische diadochenkoning Perdiccas het eiland weer moest verlaten. In de hellenistische periode was Samos tot 197 v.Chr. een steunpunt voor de Ptolemaeën. In 132 v.Chr. werd Samos Romeins.

De Griekse wiskundige en filosoof Pythagoras, bekend van de stelling van Pythagoras (a²+b²=c²), werd op dit eiland geboren. De stad Pythagorio, die in het zuidoosten van het eiland aan de kust ligt, is sinds 1955 naar hem genoemd. Hier staat ook een beeld van Pythagoras, dat door Nikolaos Ikaris in 1989 is gemaakt.

Samos geldt ook als de geboorteplaats van de filosoof Epicurus.

Op diverse plaatsen van dit eiland werd in de oudheid de godin Hera vereerd. Dit was een godin van de vruchtbaarheid. Al voordat de Myceners zich hier vestigden, bestond er waarschijnlijk al een dergelijke cultus op dit eiland. Ten westen van Pythagorio bevindt zich een heiligdom van Hera.

In de klassieke oudheid stond het eiland ook bekend om het rode aardewerk dat hier geproduceerd werd.

Het eiland maakte achtereenvolgens deel uit van het Perzische Rijk, het Helleense Rijk, het Romeinse Rijk, het Byzantijnse Rijk, De Republiek Venetië en het Ottomaanse Rijk, waarna het deel ging uitmaken van Griekenland in 1912.

Samos is sedert 2011 een fusiegemeente (dimos) in de Griekse bestuurlijke regio (periferia) Noord-Egeïsche Eilanden.

De vier deelgemeenten (dimotiki enotita) van de fusiegemeente zijn:[2]

• Karlovasi (Καρλόβασι)
• Marathokampos (Μαραθόκαμπος)
• Pythagoreio (Πυθαγόρειο)
• Vathy (Βαθύ), met een wijk Kokkari

Andere plaatsen:

• Chora, de vroegere hoofdstad van Samos
• Ormos Marathokampou (Grieks: Ορμος Μαραθοκαμπου), een piepklein vissersdorp met terrasjes tussen kleurrijke vissersboten
• Votsalakia (Grieks: Βοτσαλακια), een badplaatsje
• Vourliotes (Grieks: Βουρλιωτες), een bergdorpje, gelegen hoog in de Samiotische bergen
• Manolates (Grieks: Μανολατες), ook een bergdorpje
• Mytilinii, dorpje met vele kerken. Stond bekend om zijn tabaksproductie.
• Platanos (Grieks: Πλατανος), ook een bergdorpje, gelegen op het midden van het eiland waar de noordkust én zuidkust duidelijk te zien zijn

• Archeologisch museum in Vathy
• Ano Vathy, het oude gedeelte van Vathy
• Kokkari, schilderachtige landtong
• Pythagoreio en Heraion, staan op de UNESCO's Werelderfgoedlijst
• Efpalineio Orygma, aquaduct (tunnel)
• Platanakia, dal van de nachtegalen
• Moni Spilianis, een klooster met een kerk in een grot
• Votsalakia, mooiste strand
• Vigla, met hoogste punt 1433 meter
• Bootverbindingen met UNESCO-Werelderfgoederen Patmos en Efeze
• Turkije, Klein-Azië ligt op steenworp afstand, men kan Kusadasi per boot vanaf Vathy bezoeken
• Eilandhoppers kunnen vanuit Samos andere eilanden, zoals Lesbos, Chios, Ikaria, Kos en Rodos per boot bezoeken. Deze eilanden liggen op geringe afstand van Samos.

Samos beschikt over de Luchthaven Samos. Er zijn veerverbindingen met andere eilanden zoals naar Rodos en Kos. Er is een regelmatige busdienst met de deelgemeente Pythagoreio.

Zie de categorie Samos Island van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.