Rwandatribunaal

De jurisdictie van het tribunaal betrof:

• het vervolgen van genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden,
• gepleegd in het kalenderjaar 1994,
• in het territorium van Rwanda of door Rwandese burgers in omliggende staten.

De materiële rechtsmacht wijkt in sommige opzichten af van andere internationale strafhoven. Zo is de definitie van oorlogsmisdaden gebaseerd op gemeenschappelijk artikel 3 van de Geneefse Conventies en op het tweede additionele protocol. Dit komt omdat de Geneefse Conventies in beginsel alleen betrekking hebben op internationale conflicten, terwijl in Rwanda sprake was van een niet-internationaal conflict. De uitzondering op deze regel zijn gemeenschappelijk artikel 3 en het tweede additionele protocol die expliciet zien op niet-internationaal conflicten. Door deze aard van het conflict werd bij misdrijven tegen de menselijkheid het gebruikelijke vereiste dat zij gepleegd moesten zijn gedurende een gewapend conflict verwijderd en kwam het delict meer op zichzelf te staan. Men was namelijk bang dat anders veel daders vrijuit zouden gaan, omdat er geen verband kon worden aangetoond tussen de misdrijven tegen de menselijkheid en het gewapende conflict.[2]

Het tribunaal werd, op grond van Resolutie 955 Veiligheidsraad Verenigde Naties, op 8 november 1994 opgericht door de Veiligheidsraad van de VN en gevestigd te Arusha (Tanzania). Het tribunaal bestond uit 16 rechters in drie kamers en een kamer voor hoger beroep. Daarnaast waren er 9 ad litem rechters die toegewezen aan kamer II en III.

De VN Veiligheidsraad had het tribunaal verzocht te beginnen met de afbouw van zijn werkzaamheden, met als doel de sluiting van het Rwandatribunaal. De werkzaamheden zouden dan, tot de sluiting van de laatste zaken, overgenomen worden door de organisatie Internationaal Residumechanisme voor Straftribunalen. De vervolging en berechting van verdachten had medio 2015 tot 91 veroordelingen, 14 vrijspraken en 10 verwijzingen naar nationale rechtbanken geleid.[3]

In 2003 diende een rechtszaak tegen Ferdinand Nahimana en Jean-Bosco Barayagwiza, leidinggevenden van haatradiozender Radio et Television Libre de Mille Collines (RTLM), en tegen Hassan Ngeze, de directeur/hoofdredacteur van Kangura, wegens het aanzetten tot en medeplichtigheid aan genocide. Na veroordeling op 3 december 2003 hebben alle drie de verdachten hoger beroep aangetekend.

Op 16 juni 2006 sprak de Kamer van Beroep van het Rwandatribunaal officieel uit dat in Rwanda tussen 6 april 1994 en 17 juli 1994 zich een genocide heeft voorgedaan. Deze uitspraak betekende dat de aanklager niet meer in elke afzonderlijke zaak waarin een verdachte van genocide beschuldigd werd de bewijslast had om deze genocide aan te tonen.[4]

Het tribunaal werd in december 2015 afgesloten. De organisatie Mechanism for International Criminal Tribunals (MICT) heeft sindsdien de resterende taken van het International Criminal Tribunal for Rwanda (ICTR) overgenomen. samen met een aantal taken van het International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY) in Den Haag.

• Genocideverdrag
• Internationaal Strafhof
• Joegoslaviëtribunaal
• Rwandese Genocide
• Internationaal Residumechanisme voor Straftribunalen

• (en) (fr) Website van het Rwandatribunaal
• Hirondelle News Agency Onafhankelijk persbureau dat alle rechtszaken van het Rwandatribunaal verslaat.