PostNL

Een van de kernactiviteiten is het bezorgen van brieven en drukwerk. Per 1 januari 1989 kreeg PTT Post bij de verzelfstandiging de exclusieve concessie voor het vervoer tegen betaling van brieven (waaronder briefkaarten) van ten hoogste 500 gram. Deze concessie is vanwege de privatisering tenietgedaan. Een postzegel voor het verzenden van een standaardbrief (tot 20 gram) binnen Nederland wordt aangeduid met waarde 1, poststukken van 20 tot 50 gram dienen gefrankeerd te worden met een postzegel met waarde 2. De brief wordt normaal gesproken de volgende werkdag (behalve maandag) bezorgd.

De meeste post (meer dan 90%) is zakelijke post en wordt niet via de brievenbussen verstuurd. Vanaf 1 april 2009 is de postmarkt vrij voor poststukken van minder dan 50 gram. Bedrijven kunnen dus ook contracten afsluiten met concurrenten van PostNL voor kleinere poststukken zoals bijvoorbeeld bankafschriften. Veel van deze concurrenten hanteren de werkwijze van het afleveren van ongesorteerde post bij de bezorger. Bij PostNL wordt de post eerst bij distributiepunten gesorteerd en vanaf dat punt bezorgd bij de geadresseerden.

De afzender bepaalt het adres, ook al komt de naam niet overeen. Op die manier kan een postbezorger uit Groningen binnen een aantal dagen tot een week leren een wijk in Maastricht te bezorgen, omdat men niet op de naam van de geadresseerde hoeft te letten en er een logische volgorde zit in de postwijken, waarbij men steeds weer bij de fiets (of soortgelijk vervoermiddel) uitkomt. De bezorger is verplicht het adres, het huisnummer en de woonplaats te controleren voor de post in de brievenbus wordt gestopt. De sorteermachines sorteren op land, postcode, nummer en woonplaats.

Bezorgers van PostNL bezorgden ook reclame huis-aan-huis folders, maar niet meer dan drie folders per dag per adres zonder sticker op de brievenbus. De folders mogen niet bezorgd worden op adressen met een Nee-ja- of Nee-nee-sticker of een soortgelijke aanwijzing of sticker. Een uitzondering hierop is huis-aan-huis post van de gemeente of van de rijksoverheid, bijvoorbeeld stemlijsten voor verkiezingen of de jaarlijkse gemeentegids. Als iemand door een zelfgemaakte sticker of iets dergelijks aangeeft geen post van de overheid te willen, moet de postbezorger dit negeren, aangezien deze een bezorgplicht heeft. De bewoner kan zelf kiezen deze post al dan niet te accepteren. Met ingang van juni 2019 heeft PostNL de verspreiding van ongeadresseerde huis-aan-huis post van de hand gedaan.

De bezorging van postpakketten wordt vaak verzorgd door de Pakketservice, een zelfstandig opererende organisatie binnen PostNL. Het kwam voort uit het moederbedrijf PTT Post en werd halverwege de jaren 90 van de vorige eeuw verzelfstandigd onder de naam TNT Express. TNT verlegde zijn activiteiten echter meer naar het verzorgen van pakketdiensten voor het bedrijfsleven, waarna de pakketdienst van TNT verderging onder de naam TPG Post Pakketservice voor de pakketdienst voor consumenten of van bedrijven naar consumenten. Nadat TPG Post in januari 2005 had besloten om te kiezen voor één merknaam, TNT Post, gaat het bedrijf thans verder als TNT Post Pakketservice. Bij de verzelfstandiging van PostNL is ook de Pakketservice hierin meegegaan.

Wanneer een pakket in de brievenbus past, wordt het gezien als een poststuk en wordt het bezorgd door de gewone postbezorgers. Pakketten die niet in de brievenbus passen, worden bezorgd door de bezorgers van de Pakketservice en soms door een postbezorger. PostNL levert de pakketten van oudsher op dinsdag tot en met zaterdag. Alleen als de ontvanger van het pakket op zaterdag niet thuis is, vindt de tweede levering van het pakket op maandag plaats. Sinds 2015 worden brievenbuspakketten met barcode voor zowel particulieren als zakelijk door de Pakketservice (zelfstandige ondernemers die in naam van PostNL werken) bezorgd. Bij aflevering wordt het pakketje gescand en door de brievenbus gedaan. PostNL Pakketten bezorgde ongeveer 500.000 pakketten per dag in Nederland in 2015, rond Sinterklaas en Kerstmis is dit rond de miljoen pakketten per dag.[8]

Een pakket kan ook worden afgeleverd bij een Pakketautomaat op een station.[9] Hier kan de ontvanger het 24 uur per dag, 7 dagen per week, ophalen. Dit kan op diverse stations. Er zijn webwinkels waar de klant gelijk bij de bestelling kan aangeven het pakket af te willen halen bij de automaat of andere PostNL locatie. Bij andere webwinkels probeert PostNL het pakket eerst thuis te bezorgen, ook al weet de klant al van tevoren dat hij niet thuis zal zijn. Hij kan pas daarna aan PostNL opgeven het pakket af te willen halen bij de automaat of andere PostNL locatie.

In het najaar 2019 had PostNL 26 pakketdepots in Nederland. De locaties zijn te vinden in onderstaande lijst. De vetgedrukte depots hebben naast de gebruikelijke sorteerfunctie ook een overslagfunctie.

Tevens zijn er nog twee zogenaamde crossdocks waar uitsluitend overslag plaatsvindt, dit zijn Crossdock Amsterdam en het recent in gebruik genomen Crossdock Peletonsdok in Nieuwegein.

In Luxemburg, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk bleef PostNL tot 2014 actief onder de naam TNT Post. Dit postbedrijf droeg de oude (Nederlandse) naam, maar heeft niets te maken met TNT NV. In deze landen is PostNL het op één na grootste postbedrijf. In België maakt PostNL al gebruik van zijn eigen naam.

In 2001 ging toenmalig TNT Post Group N.V. (TPG), de Royal Mail en Singapore Post een joint venture aan onder de naam G3 Worldwide Mail NV met als merknaam Spring Global Mail.[10] TPG bezat een meerderheidsaandeel van 51%. In 2009 stapte Singapore Post uit de joint venture. In 2013 werd PostNL volledig eigenaar van Spring Global Mail.[11]

In maart 2014 werd Postcon de nieuwe naam voor de dochtermaatschappij van PostNL in Duitsland.[12] Twee maanden later werd Nexive de nieuwe naam voor de activiteiten van PostNL in Italië.[12] De Engelse dochtermaatschappij werkt sinds september 2014 onder de naam Whistl.[13]TNT Post UK was sinds 2004 actief in het Verenigd Koninkrijk en bezorgt sinds 2012 brieven in delen van het Verenigd Koninkrijk.[14] PostNL stapte in deze joint venture vanwege de liberalisering van de Britse postmarkt. Medio 2015 volgt een Managementbuy-out, maar PostNL behoudt een aandelenbelang van 17,5%.[14] De verkoop leidt tot een verlies voor PostNL van enkele tientallen miljoenen euro’s.[14]

In 2016 leverden de buitenlandse activiteiten een bijdrage van 1 miljard euro aan de omzet van PostNL, dit is ongeveer 30% van het totaal.[1] De activiteiten dragen weinig bij aan het winst, het bedrijfsresultaat van deze activiteiten zijn minder dan 6% van het totaal.[1] In augustus 2018 viel het besluit de dochterondernemingen Nexive en Postcon te gaan verkopen.[15] Postcon werd het jaar daarop verkocht aan Quantum Capital Partners.[16]

PostNL kampt, net als andere postbedrijven, met een sterke terugval in het aantal bezorgde brieven, dat slechts deels wordt gecompenseerd door de volumestijging bij de pakketten. Tussen 2011 en 2018 daalde het aantal bezorgde brieven in Nederland met 60% in totaal. Het aantal werknemers is fors gedaald. Mede door kostenbesparingen slaagt het bedrijf erin de meeste jaren met winst af te sluiten. In 2018 leverde PostNL 1,8 miljard brieven af en 251 miljoen pakketten.[1] De daling van de omzet in 2018 was het gevolg van de deconsolidatie van de activiteiten in Duitsland en Italië.

PostNL: Omzet en Nettoresultaat 2011-2018

PostNL: Aantal werknemers 2013-2016

PostNL: Volume binnenlandse briefpost 2010-2018

PostNL: Volume pakketten 2010-2018