p-fenyleendiamine

p-fenyleendiamine (meestal afgekort tot PPD, soms nog korter tot P) is een aromatisch amine die bij huidcontact een allergische reactie kan oproepen. Het wordt onder andere gebruikt in black henna, sommige donkere haarverven, textielverf met azoverbindingen en pigmenten, maar vooral bij de productie van polymeren en aramidevezels. Hoe donkerder de haarverfkleur des te meer p-fenyleendiamine zit er in de verf. Verder wordt de stof gebruikt voor kleurreacties bij de determinatie van korstmossen. In zuivere toestand is p-fenyleendiamine een witte vaste stof, die bij blootstelling aan de lucht donker kan worden als gevolg van oxidatie.

p-fenyleendiamine
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van p-fenyleendiamine
Algemeen
Molecuulformule
     (uitleg)
C6H8N2
IUPAC-naam1,4-diaminobenzeen
Andere namenPPD, 1,4-fenyldiamine, 4-aminoaniline, p-diaminobenzeen, C.I. 76060
Molmassa108,14112 g/mol
SMILES
Nc1ccc(N)cc1
InChI
1/C6H8N2/c7-5-1-2-6(8)4-3-5/h1-4H,7-8H2
CAS-nummer106-50-3
EG-nummer203-404-7
PubChem7814
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnenH301 - H311 - H317 - H319 - H331 - H410
EUH-zinnengeen
P-zinnenP261 - P273 - P280 - P301+P310 - P305+P351+P338 - P311
EG-Index-nummer612-028-00-6
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestandvast
Kleurwit
Dichtheid1,14 g/cm³
Smeltpunt143-145 °C
Kookpunt267 °C
Dampdruk1,42 Pa
Oplosbaarheid in water47 g/l
Goed oplosbaar inorganische oplosmiddelen
Matig oplosbaar inwater
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

De gebruikelijke syntheseroute van p-fenyleendiamine gaat uit van de nitrering van chloorbenzeen tot 4-nitrochloorbenzeen (bij deze reactie ontstaat ook ongeveer dubbel zoveel 2-nitrochloorbenzeen). Het 4-nitrochloorbenzeen wordt met ammoniak behandeld, waarbij 4-nitroaniline ontstaat:[1]

Vervolgens wordt de nitrogroep van 4-nitroaniline gereduceerd tot een aminogroep met waterstofgas:

Een alternatieve methode gaat uit van aniline, dat wordt omgezet tot 1,3-difenyltriazine. Dat wordt dan omgezet in 4-aminoazobenzeen wat vervolgens met waterstof wordt gereduceerd tot p-fenyleendiamine.

Een derde methode gaat eveneens uit van aniline, dat met koolstofmonoxide reageert tot formanilide. Dit wordt genitreerd tot 4-nitroformanilide. Ten slotte worden de nitro- en de N-formylgroep daarvan omgezet in een aminogroep door respectievelijk een hydrogenering met waterstofgas en een hydrolyse.

Allergie

PPD is een contactallergeen. Iemand die allergisch is voor p-fenyleendiamine is dat waarschijnlijk ook voor alle ermee verwante parakleurstoffen, zoals p-aminofenol, m-aminofenol, nitro-p-fenyleendiamine, para-aminodifenylamine, 2,5-tolueendiamine.

Zie ook

  • (en) Gegevens van p-fenyleendiamine in de GESTIS-stoffendatabank van het Duitse Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA) (JavaScript vereist)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.