Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie

Op 26 februari 1949 besloten ongeveer 35 jonge liberalen in de Pulchri Studio te Den Haag een vereniging op te richten: de Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie, kortweg de JOVD. Een door het hoofdbestuur van de VVD ingestelde commissie was ruim een half jaar eerder aan de slag gegaan met de nodige voorbereidingen en door het opheffen van de Bond van Jong-Liberalen ontstond hieruit de enige liberale politieke jongerenorganisatie van Nederland.

Aan het einde van de jaren vijftig werd binnen de jongerenorganisatie voor het eerst een fundamentele discussie gevoerd over de politieke onafhankelijkheid van de JOVD. Twee hoofdbestuursleden, Huub Jacobse en Gab Dorsman, waren in 1959 kandidaat voor de Tweede Kamerverkiezingen. Destijds werd de conclusie getrokken dat het Kamerlidmaatschap onverenigbaar was met een functie in het hoofdbestuur van de JOVD.

In de jaren zestig werd er binnen de JOVD veel gediscussieerd over het Nederlandse parlementaire stelsel. Tijdens een algemene ledenvergadering in 1964 werd een resolutie aangenomen waarin werd gepleit voor het afschaffen van de Eerste Kamer en de invoering van een partieel districtenstelsel. Daarnaast was er kritiek op de monarchie. Deze resolutie leverde veel publiciteit op en een aantal ideeën kwamen vervolgens in het partijprogramma van D66 terecht, doordat tot de oprichters van D66 enkele (oud)-JOVD'ers behoorden.

In 1966 mengde toenmalig landelijk voorzitter Hans Wiegel zich in een conflict tussen het hoofdbestuur van de VVD en het Amsterdamse VVD-raadslid Hans Gruijters. Het Amsterdamse raadslid weigerde het huwelijk van Prinses Beatrix en Claus van Amsberg bij te wonen en kreeg hierop een berisping van het VVD-hoofdbestuur. De toen 24-jarige Wiegel nam het vervolgens op voor Gruijters' individuele keuzevrijheid.

In 1970 stelde de JOVD voor het eerst een politiek kernpuntenprogramma (PKP) vast. In dit document werden, voor een termijn van vier jaar, de belangrijkste inhoudelijke speerpunten van de JOVD verankerd. Sindsdien stelt de JOVD iedere vier jaar een dergelijk document op. Veel standpunten in het eerste PKP deden bij velen een suggestie van sympathie voor D66 ontstaan, maar landelijk voorzitter Dick Dees verzekerde in 1969 dat hij zijn aandacht primair op de VVD zou richten.

In 1973 vond er in Hotel Des Indes te Den Haag op initiatief van JOVD-voorzitter Johan Remkes een overleg plaats tussen D66-sympathisanten en JOVD'ers over het herstel van liberale eenheid in de Nederlandse politiek. Na verloop van tijd schoof ook de PvdA aan bij deze gesprekken en werd de vorming van een eventuele coalitie al gauw het centrale onderwerp. Dit is het begin van wat thans het Des Indes-beraad wordt genoemd. Met het Des Indes-beraad legde de JOVD de basis voor de uiteindelijke totstandkoming van het eerste paarse kabinet in 1994.

In maart 2008 kwam de JOVD met een reactie op de kwestie rondom het uitbrengen van Wilders' film Fitna. In een video werd het bekende gedicht van H.M. van Randwijk voorgelezen, "Een Volk dat voor Tirannen zwicht". De JOVD wilde hiermee het kabinet oproepen sterk positie te kiezen voor de vrijheid van meningsuiting en niet te zwichten voor kritiek uit Islamitische landen. Volgens de JOVD mag het recht op vrijheid van meningsuiting nooit gerelativeerd worden, ook niet wanneer belangen geschaad worden en men het niet eens is met de boodschap.

De laatste jaren heeft de JOVD zich vaker ingezet voor een ruime uitleg van de vrijheid van meningsuiting en is dit volgens historicus Ewout Klei een centraal thema geworden in de politieke koers van de JOVD. Zo liet de JOVD na de aanslag op Charlie Hebdo in januari 2015 de tekst “Vrijheid overwint altijd” projecteren op een billboard op treinstation Den Haag Centraal, waarbij ophef ontstond nadat de exploitant weigerde een cartoon van Charlie Hebdo met daarop de profeet Mohammed bij de tekst te plaatsen.[3]

De JOVD bestaat uit een landelijke vereniging met als hoogste bestuursorgaan de Algemene Vergadering die driemaal per jaar wordt gehouden. Tijdens de Voorbereidende Algemene Vergadering, die in het najaar gehouden wordt, wordt tevens het hoofdbestuur uit de leden benoemd.

In juni 1999 trad de nieuwe "Wet subsidiëring politieke partijen" in werking, waardoor de subsidies die politieke jongerenorganisaties ontvangen van het ministerie van Binnenlandse zaken gekoppeld worden aan de Kamerzetels van de politieke partij en het ledenaantal van de jongerenorganisatie. Omdat de JOVD als onafhankelijke politieke jongerenorganisatie geen verbintenis had met een politieke partij zou dit gevolgen hebben voor de voornaamste inkomsten van de vereniging.

Omdat de VVD geen eigen jongerenorganisatie had en de JOVD altijd al als de officieuze jongerenorganisatie van deze partij werd gezien, is de JOVD sinds januari 2000 de officiële jongerenorganisatie van de VVD geworden. Als adviseur van het VVD-hoofdbestuur mag de landelijk voorzitter van de JOVD namens de liberale jongeren bij bestuursvergaderingen van de VVD aanschuiven. De JOVD woont formeel geen fractievergaderingen van de VVD bij.

Al sinds de oprichting sluiten ook liberalen die andere politieke partijen steunen zich aan bij de JOVD. Zo waren bijvoorbeeld de JOVD'ers Hans Gruijters en Erwin Nypels nauw betrokken bij de oprichting van D66. Dit leidde toentertijd tot een grote verdeeldheid binnen de JOVD (sommigen pleitten voor een samengaan van VVD en D66).

Los van politiek-inhoudelijke meningsverschillen, zijn de JOVD en de VVD de laatste jaren op organisatorisch gebied nauwer gaan samenwerken. De ledenvergaderingen van beide organisaties hebben besloten per 1 januari 2017 een contributiearrangement aan te gaan, waardoor jongeren die middels dit arrangement lid van zowel de JOVD als de VVD zijn korting krijgen.

Jaarlijks verkiest de JOVD de Liberaal van het Jaar, traditioneel tijdens de nieuwjaarsborrel op het Algemeen Secretariaat in Den Haag.

• 2019 Constantijn der Nederlanden voor zijn succesvolle oproep om meer geld beschikbaar te stellen voor start-ups.[4]
• 2018 Shirin Musa voor haar wijzen op de waarde van persoonlijke vrijheid en het bij elkaar willen brengen van mensen van verschillende achtergronden.[5]
• 2017 Klaas Dijkhoff doordat hij op frisse en vernieuwende wijze de politiek aanspreekbaar en aantrekkelijk weet te maken.[6]
• 2016 Sybe Schaap vanwege zijn gevecht tegen het opkomende populisme.[7]
• 2015 Arjen Lubach vanwege zijn rol in Zondag met Lubach (VPRO) als waakhond voor de burger tegen de overheid en zijn pleidooien voor het belang van privacy en de legalisering van softdrugs.
• 2014 De Amsterdamse antiquair Michiel van Eyck werd verkozen vanwege zijn strijd voor de vrijheid van meningsuiting en tegen het verbieden van boeken.
• 2013 Alexander Pechtold werd verkozen vanwege zijn inzet voor economische hervormingen, zijn pleidooien voor privacy en het openbreken van het sociaal akkoord.
• 2012 Edith Schippers vanwege haar strijd voor een betere en betaalbare zorg.
• 2011 Inez Weski voor haar strijd tegen het verval van de rechtsstaat.
• 2010 Bits of Freedom als organisatie vanwege haar niet aflatende werk om het internet een vrijplaats te houden.
• 2009 Hans Teeuwen vanwege zijn niet aflatende inzet voor het vrije woord.
• 2008 Neelie Kroes vanwege haar niet-aflatende inzet voor het bestrijden van kartelvorming en het kritische onderzoek naar staatssteun sinds het uitbreken van de kredietcrisis.
• 2007 Sophie in 't Veld dankzij haar inspanningen voor homo- en vrouwenrechten en haar strijd tegen het uithollen van privacy en individuele vrijheden.
• 2006 Gerrit Zalm vanwege zijn tomeloze inzet voor het op orde brengen van de schatkist en zijn liberale ideeën op het gebied van financiën.
• 2005 Femke Halsema voor haar manifest Vrijheid eerlijk delen, waarin ze pleit voor een ID-baan voor alle werkzoekenden, versoepeling van het ontslagrecht en verkorting van de ww-uitkering.
• 2004 Sybilla Dekker voor haar doel om de huizenmarkt te liberaliseren.
• 2003 Aart Jan de Geus voor de hervormingen van de sociale zekerheid. Hij weigerde echter de bijbehorende prijs in ontvangst te nemen.

Eerder ging de titel Liberaal van het Jaar naar Paul Cliteur (2002), Anders Fogh Rasmussen (2001), Henk Kamp (2000) en Guy Verhofstadt (1999).

De JOVD is lid van de International Federation of Liberal Youth (IFLRY), de wereldwijde liberale jongerenorganisatie en van de European Liberal Youth (LYMEC), de liberale jongerenorganisatie van Europa.

Veel bekende VVD-politici, waaronder Mark Rutte, Hans Wiegel, Ed Nijpels, Frank de Grave, Johan Remkes, Jan van Zanen, Loek Hermans en Robin Linschoten, waren ooit actief binnen het Hoofdbestuur van de JOVD. De eerste vijf waren enige tijd landelijk voorzitter.

Ook oud-D66-Kamerlid Erwin Nypels, oud-PvdA-Kamerlid Hein Roethof, 50Plus-politicus Norbert Klein en opiniemaker Jort Kelder hebben in het hoofdbestuur van de JOVD gezeten.

Enkele andere bekende (oud-)leden zijn:

• Website JOVD

Nederlandse politieke jongerenorganisaties
CDJA · DWARS · JD · JFVD · JOVD · JS · OPPOSITIE · PerspectieF · PINK! · ROOD · SGPJ

	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
Volksvertegenwoordigers en bestuurders: Eerste Kamerleden · Tweede Kamerleden · Europees Parlementsleden · bewindslieden Partijleider: Pieter Oud · Edzo Toxopeus · Molly Geertsema · Hans Wiegel · Ed Nijpels · Rudolf de Korte · Joris Voorhoeve · Frits Bolkestein · Hans Dijkstal · Gerrit Zalm · Jozias van Aartsen · Mark Rutte Partijorganisatie: partijvoorzitters · TeldersStichting · JOVD — Voorgangers: Partij van de Vrijheid · Comité-Oud