Ed Nijpels
Eduardus Hermannes Theresia Maria (Ed) Nijpels (Den Helder, 1 april 1950) is een Nederlandse bestuurder en voormalige politicus.
Ed Nijpels
| ||||
Ed Nijpels in 1982 | ||||
Algemene informatie | ||||
Volledige naam | Eduardus Hermannes Theresia Maria Nijpels | |||
Geboren | 1 april 1950 | |||
Functie | Voorzitter van NLingenieurs | |||
Partij | VVD | |||
Titulatuur | drs. | |||
Politieke functies | ||||
1973-1976 | Voorzitter JOVD | |||
1976-1982 | Lid gemeenteraad Bergen op Zoom | |||
1977-1986 | Lid Tweede Kamer | |||
1982-1986 | Politiek leider VVD | |||
1986-1989 | Minister van VROM | |||
1989-1990 | Lid Tweede Kamer | |||
1990-1995 | Burgemeester van Breda | |||
1999-2008 | Commissaris van de Koningin van Friesland | |||
2009-2010 | Bestuursvoorzitter Stichting Pensioenfonds ABP | |||
Parlement.com (biografische informatie) | ||||
|
Politicus
In 1968 werd hij lid van de VVD. Hij studeerde aan de Rijksuniversiteit Utrecht in de vrije studierichting van Rechten, waardoor hij drs. werd en geen mr. Vóór zijn politieke carrière was hij leraar maatschappijleer op het R.K. St. Gertrudislyceum te Roosendaal. In september 1976 werd hij lid van de gemeenteraad van Bergen op Zoom. Dat was hij in totaal zes jaar. Hij werd op 8 juni 1977 lid van de Tweede Kamer en op 20 april 1982 koos de fractie hem tot fractievoorzitter en politiek leider als opvolger van Hans Wiegel.
Onder de leus "gewoon jezelf kunnen zijn" won de VVD op 8 september 1982 bij vervroegde verkiezingen tien zetels en kwam daarmee op 36 zetels in de Tweede Kamer. Nijpels wist door de verkiezingsuitslag de vorming van het kabinet-Lubbers I (1982-1986) tot stand te brengen.
Hij kreeg tijdens deze kabinetsperiode te maken met diverse affaires. De grootste was de ondergang van het Rijn-Schelde-Verolme concern, die leidde tot de eerste parlementaire enquête sinds die van 1946 over het beleid van de Nederlandse regering in ballingschap in Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De minister van economische zaken en vicepremier van de VVD, Gijs van Aardenne, was na deze enquête "aangeschoten wild", wat de oppermacht van CDA-premier Ruud Lubbers nog verder vergrootte.
In 1986 kreeg hij de schuld van de verkiezingsnederlaag toen de VVD negen zetels verloor.
Minister, burgemeester, CdK
Hij werd vervangen door Joris Voorhoeve als fractievoorzitter en politiek leider van de VVD. Ondanks de verkiezingsnederlaag kreeg Nijpels een ministerschap in het kabinet-Lubbers II (1986-1989) aangeboden. Hij werd minister van VROM. Als minister kreeg hij bijzonder veel waardering en respect van zowel coalitie als oppositie voor zijn milieubeleid. Zo bracht hij in mei 1989 het NMP (Nationaal Milieubeleidsplan) uit.
Na zijn ministerschap werd hij opnieuw lid van de Tweede Kamer, van 14 september 1989 tot 4 april 1990. Hij vertrok in 1990 om burgemeester van Breda te worden. Dat was hij van 1 april 1990 tot 1 juli 1995. Van 1995 tot 1999 was Nijpels directeur van een Arbodienst, begin 1999 werd Nijpels Commissaris der Koningin in de provincie Friesland. Nijpels bleef CdK tot 1 mei 2008. Gedurende zijn tijd als CdK had Nijpels veel nevenfuncties waaronder vanaf 2004 een commissariaat bij de DSB Bank.
Voorzitter NLingenieurs
Nijpels bleef Commissaris der Koningin tot 1 mei 2008. Hij trad terug omdat zijn vrouw Elsbeth Janmaat in Maleisië ging werken, waardoor Nijpels uit Nederland vertrok. Daarna werd zijn hoofdfunctie het voorzitterschap van NLingenieurs, de brancheorganisatie van de Nederlandse advies- en ingenieursbureaus. Nijpels hield ook vele nevenfuncties.
Nevenfuncties
Naast zijn hoofdfuncties als voorzitter van NLingenieurs en bestuursvoorzitter van het ABP (vanaf 1 augustus 2009, opgestapt 19 februari vanwege DSB-geruchten) heeft Nijpels tientallen nevenfuncties, waaronder voorzitter SENA (Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten), commissaris bij de inmiddels failliet verklaarde DSB Bank (tot 29 september 2009), voorzitter Stichting Ronald McDonald Kinderfonds, voorzitter Raad van Toezicht van het Kadaster, voorzitter van branche vereniging GeoBusiness Nederland, bestuursvoorzitter Stichting Milieu Centraal[1], voorzitter Raad van Toezicht Reclassering Nederland, voorzitter Raad van Toezicht TROS, voorzitter Internationale Architectuur Biennale Rotterdam en voorzitter Stichting Garantiefonds Gerechtsdeurwaarders.[2] Tevens is Nijpels lid van het dagelijks bestuur van VNO-NCW.
Van 1990 tot 1999 was Nijpels voorzitter van het Wereld Natuur Fonds (WNF). Van 1 juli 2008 tot 1 juli 2014 was hij voorzitter van het Bosschap, waarbij hij zowel in 2010 als 2012 voor twee jaar werd herbenoemd. Ook is Ed Nijpels lid van het genootschap De Heeren Zeventien uit Friesland waar de machtigste bestuurders uit bedrijfsleven en overheid in Friesland, elkaar jaarlijks in alle beslotenheid ontmoeten op landgoed Lauswolt.
Op 15 augustus 2014 werd Nijpels benoemd tot kroonlid van de Sociaal-Economische Raad (SER). Hij werd daar voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord.[3][4]
Nijpels is voorzitter van het Klimaatberaad.
Nijpels bij DSB
Vanaf 1 juli 2004 was Ed Nijpels commissaris bij de DSB Bank. Deze bank raakte in 2009 in opspraak. Vóór 2009 waren er al geruchten dat de handelwijze van DSB niet deugde vanwege de koppelverkoop van overlijdensrisicoverzekeringen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen in de vorm van een of meer koopsompolissen. In 2009 zochten klanten van DSB contact met de media omdat zij in de problemen waren geraakt door een hypotheeklening bij DSB Bank.[5] Op 28 september 2009 vertelden oud-medewerkers van DSB Bank in het tv-programma NOVA dat de bank systematisch en op grote schaal zo veel en zo hoog mogelijke koopsompolissen verkocht zonder de klant te waarschuwen voor de risico’s. De oud-medewerkers bevestigden dat de koopsompolissen via koppelverkoop aan de man werden gebracht: zonder koopsompolis kreeg de klant geen hypotheeklening. Van de overbodige koopsommen kwam minimaal 80% als provisie bij DSB terecht.[6][7]
De dag na de uitzending van NOVA maakte Nijpels bekend dat hij zijn functie als commissaris bij DSB per direct neerlegde. Volgens Nijpels had dit niets met de negatieve publiciteit te maken, maar met zijn benoeming tot bestuursvoorzitter van de Stichting Pensioenfonds ABP bijna twee maanden eerder (op 1 augustus 2009).[8][9] Na het faillissement van DSB zei minister van Financiën Wouter Bos dat er onder andere een onderzoek zou komen naar de rol van de commissarissen bij DSB.
Door de rol die Nijpels speelde bij DSB groeide het verzet tegen zijn functie bij het ABP. Nijpels schreef vervolgens een open brief aan de leden van het ABP, in deze brief zegde hij toe op te stappen als het onderzoek naar zijn handelen bij DSB negatief uitpakt.[10] Op 19 februari 2010 werd bekend dat Nijpels zijn functie bij ABP neerlegde.
Nijpels bij Sena
Nijpels was bestuursvoorzitter bij de Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten, een stichting die op aanwijzing van het Ministerie van Justitie,[11] en met uitsluiting van ieder ander, belast is met de uitvoering van artikel 7 van de Wet op de naburige rechten. In 2010 bleek dat deze stichting ten onrechte voor ongeveer 35 miljoen euro aan facturen verstuurd had en zich daarmee rijk gerekend had. Toen dit aan het licht kwam ontsloeg Nijpels directeur Hans van Berkel. In een rechtszaak oordeelde de kantonrechter dat de directeur op onjuiste wijze ontslagen was en recht had op een ontslagvergoeding van een half miljoen euro waarvan 25.000 euro smartengeld. De rechter oordeelde dat de schuld bij het bestuur van de stichting lag en niet bij de directeur. Het bestuur trad af, met uitzondering van Nijpels.[12]
Tv-optredens en film
Eind jaren tachtig was Nijpels co-presentator van het televisieprogramma Tros Aktua in Bedrijf van de TROS. Daarin werd aandacht besteed aan Nederlandse bedrijven die innovatief werkten. Het programma presenteerde Nijpels naast presentatrice Tineke Verburg.[13] In november 2007 werd Nijpels benoemd tot lid van de Raad van Toezicht van de omroepvereniging TROS.[14] Daar kwam op 30 november 2013 de rol van voorzitter bij voor de fusie-omroep AVROTROS.[15]
In de film De schippers van de Kameleon, uitgebracht in 2003, speelde Nijpels zichzelf als Commissaris van de Koningin van Friesland, een rol die hij ook vervulde in het tweede deel van de Kameleon-filmreeks. Ook zijn zoon Boyan speelde een klein rolletje in deze film.
Onderscheidingen
Op 20 november 1989 werd Nijpels benoemd tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Tevens is hij benoemd tot commandeur in de Orde van Oranje-Nassau. Hij kreeg deze hoge onderscheiding voor zijn inspirerende bijdrage aan natuurbescherming en -ontwikkeling tijdens zijn voorzitterschap van het Wereld Natuur Fonds (WNF).[16]
Trivia
Henk Spaan speelde in 1986 in het tv-programma Verona (het voormalige Pisa) een persiflage op Nijpels als 'Ed Raket (in het Kabinet)' in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen dat jaar waarbij Harry Vermeegen zijn campagneleider speelde.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie de categorie Ed Nijpels van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Voorganger: H. (Hans) Wiegel |
Politiek leider VVD 1982-1986 |
Opvolger: R.W. (Rudolf) de Korte |
Voorganger: Pieter Winsemius |
Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer 1986-1989 |
Opvolger: Hans Alders |
Voorganger: Frans Feij |
Burgemeester van Breda 1990-1995 |
Opvolger: Chris Rutten |
Voorganger: Loek Hermans |
Commissaris van de Koningin van Friesland 1999-2008 |
Opvolger: John Jorritsma |
Voorganger: Jan Coppen |
Voorzitter NLingenieurs 2008-heden |
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie | ||
---|---|---|
Volksvertegenwoordigers en bestuurders: Eerste Kamerleden · Tweede Kamerleden · Europees Parlementsleden · bewindslieden |