Joseph Alberdingk Thijm

	Joseph Alberdingk Thijm
	Joseph Alberdingk Thijm, door A. J. Ehnle[2]
	Algemene informatie
Volledige naam	Josephus Albertus Alberdingk Thijm
Geboren	13 augustus 1820
Geboorteplaats	Amsterdam
Overleden	17 maart 1889
Overlijdensplaats	Amsterdam
Beroep	dichter, schrijver, academisch docent, literatuurcriticus, uitgever, hoogleraar
	Werk
Bekende werken	De herdertjes lagen bij nachte
	Dbnl-profiel
Portaal	Literatuur

Josephus Albertus (Joseph of Jozef) Alberdingk Thijm (Amsterdam, 13 augustus 1820 – aldaar, 17 maart 1889) was een Nederlands hoogleraar, uitgever, kunstcriticus en schrijver van gedichten en historische novellen. In Nederland zijn een plein, lanen en straten naar hem vernoemd, evenals het Alberdingk Thijm College in Hilversum en het Thijmgenootschap.

Buste van Alberdingk Thijm door Hein Maessen in de Statenpassage

Levensloop

Alberdingk Thijm was de oudste zoon van de Amsterdamse koopman Joannes Franciscus Alberdingk (1788-1858) en Catharina Thijm (1793-1864) (de achternamen van zijn ouders werden op 20 januari 1834 bij koninklijk besluit samengevoegd[3]). Toen hij 14,5 jaar oud was, verliet hij de reguliere schoolbanken en plaatste zijn vader hem in een door hem gekochte zaak van koloniale voedingswaren. In 1863 nam hij de drukkerij Van Langenhoven over, wat hem de mogelijkheid bood om op grotere schaal zijn ideeën en overtuigingen te verspreiden.

Hij was gehuwd met Wilhelmina Anna Sophia Kerst. Zij hadden vijf kinderen: Jan, Catharina, Frank, Karel (Lodewijk van Deyssel) en de jong overleden Maria. Historicus Paul Alberdingk Thijm was de broer van Joseph.

Thijm wilde een deel van zijn boeken in bruikleen geven aan het in aanbouw zijnde Rijksmuseum Amsterdam. Tegelijkertijd bood hij aan om dan ook - bezoldigd - bibliothecaris van het Rijksmuseum te mogen worden. Hij liet zijn wensen schriftelijk toekomen aan de referendaris en hoofd van de rijksafdeling Kunsten en Wetenschappen Victor de Stuers, die aangaf dat hij maar de minister moest benaderen.[4]

Thijm werd op 4 december 1876 door bemoeienis van De Stuers hoogleraar aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam in esthetiek en kunstgeschiedenis. Zijn artikelen over de gotiek waren van grote invloed op de jonge architect Pierre Cuypers (die in 1859 met Thijms zuster Antoinette trouwde) en op de opkomst van de neogotiek in Nederland. In 1860 adviseerde Thijm bij de restauratie van het praalgraf van Engelbrecht I van Nassau in Breda.

Hij nam in Nederland een prominente positie in in het rooms-katholieke leven. Hij was onder meer kunstcriticus voor de uitgave Amsterdamsche Ten-toon-stellingen en schreef daar onder het pseudoniem Pauwels Foreestier. In het door hem vanaf 1855 uitgegeven tijdschrift Dietsche Warande hanteerde Thijm naast de eerder genoemde tal van andere pseudoniemen.

Thijm en België en Vlaanderen

Thijm had geen hoge pet op van België en de Belgen. Toch hield hij vele contacten met Franstalige schrijvers als Joseph Kervyn de Lettenhove en Prosper de Hauleville en met auteurs die actief waren in de Vlaamse Beweging, zoals Jan-Baptist David, Ferdinand Snellaert, Prudens Van Duyse en Karel Stallaert.[5]

Hij onderhield ook goede contacten met James Weale en met Guido Gezelle. Hij werd, samen met Gezelle, in 1887 uitgeroepen tot eredoctor aan de Katholieke Universiteit Leuven.

Zijn belangstelling voor Vlaanderen kwam onder meer tot uiting in de Volks-Almanak voor Nederlandsche Katholieken die hij vanaf 1852 samen met Herman van Nouhuys (1821-1853) uitgaf en in de Dietsche Warande.

Werken

Zijn belangrijkste werken zijn:

Portretten van Joost van den Vondel
De Heilige Linie
Kerstliederen
Palet en Harp
Karolingsche Verhalen
De organist van de Dom

Vernoemingen

In Den Haag (Spoorwijk) zijn een straat en een plein vernoemd naar Thijm.
De (J.A.) Alberdingk Thijmstraat vindt men verder in Amsterdam, Arnhem, Gendringen, Etten-Leur, Haarlem, Hengelo, 's-Hertogenbosch, Rotterdam, Schiedam, Terneuzen, Tilburg, Utrecht, Venlo, Vlijmen en Waalwijk. Ook in Harderwijk, Leuven en Kessel-Lo werd een laan naar hem genoemd. [6]
Het Alberdingk Thijm College (ATC) is een middelbare school in Hilversum.

Zie ook

Thijmgenootschap

Literatuur

L. VAN DEN BROEKE, Jos. A. Alberdingk Thijm Bij Het Eeuwfeest Zijner Geboorte Herdacht in Zijn Sterfhuis, [Amsterdam], 1920. (Rede uitgesproken te Amsterdam 31 maart 1920 in het sterfhuis, het gebouw der Gonzaga-vereeniging, N.Z. Voorburgwal 161.)
Michel VAN DER PLAS, Mijnheer Gezelle, Tielt, 1991.
P. A. M. GEURTS e.a., J. A. Alberdingk Thijm. Erflater van de negentiende eeuw, 1992.
Michel VAN DER PLAS, Vader Thijm. Biografie van een koopman-schrijver, Baarn, 1995.
Bernadette VAN HELLENBERG HUBAR, Arbeid & Bezieling. De esthetica van P.J.H. Cuypers, J.A. Alberdingk Thijm en V.E.L. de Stuers, en de voorgevel van het Rijksmuseum 1997 (handelseditie proefschrift)
Jan DE MAEYER, Jozef Albderdingk Thijm, in: Nieuwe encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Tielt, 1998.

Bronnen, noten en/of referenties

Het archief van Alberdingk Thijm wordt bewaard in het Katholiek Documentatie Centrum
Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
Afbeeldingen op databank der Nederlandse taal

Toen Edward Van Even in 1852 Thym om een portret van hem vroeg, bezorgde hij hem deze prent van Ehnle, maar oordeelde hij er toch erg kritisch over: 'Daar is een ding, dat voor een gelithografeerd portret van mij wordt uitgegeven - maar dat niets lijkt - in het Album der Schoone Kunsten. Daarvan zijn nog exemplaren bij mij voorhanden, maar gij kunt even goed onder ieder anderen kop mijn naam schrijven'. (LEUVEN, Universiteitsarchief KU Leuven, PP EVEN 1, 1C: brief van Alberdingk Thijm aan Edward Van Even, 5 oktober 1852; Album der Schoone Kunsten. Noord- en Zuid-Nederlandsch romantiesch, kritiesch en historiesch kunstblad, 3 (1852), 29.)
Toen Edward Van Even in 1852 Thym om een portret van hem vroeg, bezorgde hij hem deze prent van Ehnle, maar oordeelde hij er toch erg kritisch over: 'Daar is een ding, dat voor een gelithografeerd portret van mij wordt uitgegeven - maar dat niets lijkt - in het Album der Schoone Kunsten. Daarvan zijn nog exemplaren bij mij voorhanden, maar gij kunt even goed onder ieder anderen kop mijn naam schrijven'. (LEUVEN, Universiteitsarchief KU Leuven, PP EVEN 1, 1C: brief van Alberdingk Thijm aan Edward Van Even, 5 oktober 1852; Album der Schoone Kunsten. Noord- en Zuid-Nederlandsch romantiesch, kritiesch en historiesch kunstblad, 3 (1852), 29.)
Advertentien, Nederlandse staatscourant, 1 februari 1834
Perry, Jos (2004) Ons fatsoen als natie. Victor de Stuers 1843-1916, p. 109
F.A. VERCAMMEN, Thijm en Vlaanderen, Amsterdam en Mechelen, 1932.
https://web.archive.org/web/20161105223406/http://postcodebijadres.nl/alberdingk-thijmstraat

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Toen Edward Van Even in 1852 Thym om een portret van hem vroeg, bezorgde hij hem deze prent van Ehnle, maar oordeelde hij er toch erg kritisch over: 'Daar is een ding, dat voor een gelithografeerd portret van mij wordt uitgegeven - maar dat niets lijkt - in het Album der Schoone Kunsten. Daarvan zijn nog exemplaren bij mij voorhanden, maar gij kunt even goed onder ieder anderen kop mijn naam schrijven'. (LEUVEN, Universiteitsarchief KU Leuven, PP EVEN 1, 1C: brief van Alberdingk Thijm aan Edward Van Even, 5 oktober 1852; Album der Schoone Kunsten. Noord- en Zuid-Nederlandsch romantiesch, kritiesch en historiesch kunstblad, 3 (1852), 29.)

[2] Toen Edward Van Even in 1852 Thym om een portret van hem vroeg, bezorgde hij hem deze prent van Ehnle, maar oordeelde hij er toch erg kritisch over: 'Daar is een ding, dat voor een gelithografeerd portret van mij wordt uitgegeven - maar dat niets lijkt - in het Album der Schoone Kunsten. Daarvan zijn nog exemplaren bij mij voorhanden, maar gij kunt even goed onder ieder anderen kop mijn naam schrijven'. (LEUVEN, Universiteitsarchief KU Leuven, PP EVEN 1, 1C: brief van Alberdingk Thijm aan Edward Van Even, 5 oktober 1852; Album der Schoone Kunsten. Noord- en Zuid-Nederlandsch romantiesch, kritiesch en historiesch kunstblad, 3 (1852), 29.)

[3] Advertentien, Nederlandse staatscourant, 1 februari 1834

[4] Perry, Jos (2004) Ons fatsoen als natie. Victor de Stuers 1843-1916, p. 109

[5] F.A. VERCAMMEN, Thijm en Vlaanderen, Amsterdam en Mechelen, 1932.

[6] ttps://web.archive.org/web/20161105223406/http://postcodebijadres.nl/alberdingk-thijmstraat