Hendrik Jan Schoo

Schoo groeide op in Amsterdam als zoon van een vertegenwoordiger en een verpleegkundige. Na de mulo haalde hij zijn hoofdacte aan de kweekschool in 1968. Hierna studeerde hij in Chicago (Verenigde Staten) pedagogiek en kwam hij in aanraking met de sociale wetenschappen. Hij gaf er les aan een zwarte lagere school. In 1973 kwam hij terug naar Nederland en ging hij werken bij de Grote Spectrum Encyclopedie. Het was de eerste stap op weg naar een belangrijke journalistieke carrière.

Het eerste tijdschrift waarover HJ Schoo de redactie voerde was Montessori Mededelingen (M.M.), een uitgave van de Nederlandse Montessori Vereniging. Hij deed dit van 1977 - 1979. In 1981 was hij co-auteur van Amsterdamse gebouwen 1880-1980.[1] Daarna was Schoo succesvol hoofdredacteur van het het tijdschrift Psychologie van 1982 tot 1984 en van 1985 tot 1990 van het blad Intermagazine. Zijn invloed groeide toen hij in 1991 adjunct-hoofdredacteur werd van het weekblad Elsevier en van 1993 tot 1999 hoofdredacteur.[2] Eind 1999 verliet Schoo Elsevier om adjunct-hoofdredacteur te worden van de Volkskrant. Na een jaar vertrok hij alweer en was vervolgens gedurende enkele jaren directeur-uitgever van Weekbladpers Tijdschriften Cultuurgroep, uitgever van onder andere Vrij Nederland, Opzij, J/M en Psychologie Magazine.[3]

Bij deze uitgever vertrok Schoo in 2005 om zich geheel te kunnen wijden aan het schrijven van columns, essays en boekrecensies voor onder meer de Volkskrant, waarin hij al vanaf 2003 elke week een politieke column schreef op het "Forum", de opiniepagina.

Een aantal boeken van Schoo, waaronder zijn verzamelde essays, is opgenomen in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL)[4]. Het gaat om:

• De verwarde natie uit 2000, met zijn stukken over immigratie[5],
• Een bitter mensbeeld. De transformatie van een ontregeld land uit 2002, met column en essays uit de Volkskrant[6],
• Republiek van vrije burgers uit 2008, met zijn beste stukken en essays[7] en een beschouwing van Marc Chavannes over Schoo, getiteld "een humaan radicaal realist"[8], en
• Een ongeregeld zootje uit 2009, met zijn stukken over journalisten en journalistiek[9]. Dit boek bevat tevens een uitgebreide bibliografie[10].

Ook is op DBNL secundaire literatuur over Schoo opgenomen, onder meer de toespraken die zijn uitgesproken op de herdenkingsbijeenkomst in de Rode Hoed in Amsterdam en de necrologieën die in verschillende kranten en bladen zijn verschenen naar aanleiding van zijn overlijden.

Al in 1997 onderging hij een operatie aan zijn hart. In 2007 was weer een operatie nodig. Een maand later overleed hij op 61-jarige leeftijd aan de complicaties.

Schoo was getrouwd, maar had ook een relatie met Xandra Schutte waaruit een zoon werd geboren. HJ Schoo was een broer van oud-minister Eegje Schoo.

In 2007 verscheen bij Elsevier Boeken een biografie, getiteld HJ Schoo, Over leven, denken en werk van een humaan radicaal realist, geschreven door Marc Chavannes en Liesbeth Wytzes. De bijdrage van Chavannes bestaat uit de inleiding bij Republiek van vrije burgers, de bijdrage van Wytzes bestaat uit een niet eerder gepubliceerde levensschets waarvoor ze met familieleden, vrienden en collega's van HJ Schoo heeft gesproken.

De meest uitgebreide bibliografie met het werk van Schoo (artikelen en boeken) staat in HJ Schoo, Over leven, denken en werk van een humaan radicaal realist. Deze bibliografie is gebaseerd op die in de bundel Een ongeregeld zootje uit 2009, maar is vollediger.

In 2009 werd door de redactie van het weekblad Elsevier de HJ Schoo-lezing (gespeld met koppelteken tussen Schoo en lezing) ingesteld als eerbetoon aan haar voormalige hoofdredacteur. De lezing wordt gehouden aan het begin van het politieke jaar, meestal op de eerste dinsdag van september. Thema's van de lezing bevinden zich op het raakvlak van demografie, sociologie, politiek en journalistiek.

De uitgebreide en geannoteerde teksten van de lezingen worden in boekvorm uitgegeven door Elsevier Boeken, de boekuitgeverij van Elsevier.