Gerald Vanenburg

Vanenburg, bijgenaamd Vaantje (ook wel "Geraldinho"), begon zijn voetbalcarrière bij de Utrechtse volksclub Sterrenwijk. Ook speelde hij voor Elinkwijk om vanaf daar half 1979 over te stappen naar Ajax. Na in het seizoen 1979/80 in de jeugd gespeeld te hebben, werd Vanenburg een vaste contractspeler bij de selectie van Ajax met ingang van het seizoen 1980/81. Na driekwart jaar bankzitter te zijn geweest, speelde Vanenburg zijn eerste wedstrijd in Ajax1. Op 5 april 1981 (op circa driekwart van het seizoen 1980/81, ronde 25 van de 34) debuteerde hij op zeventienjarige leeftijd voor Ajax in een competitieduel tegen FC Den Haag (2-0 thuiszege) onder zijn tweede trainer, interim-trainer Aad de Mos. Zijn eerste twee doelpunten in de competitie maakte Vanenburg op 10 mei 1981 (Ajax-MVV 6-1; de 3-0 en 4-0). Ook scoorde Vanenburg op 28 mei 1981 in de thuis in Amsterdam met 1-3 verloren bekerfinale tegen de dat seizoen 1980/81 superieure landskampioen AZ'67, die tevens UEFA Cup-finalist was. Bij Ajax speelde Vanenburg onder meer samen met Piet Schrijvers, Hans Galjé, Stanley Menzo; Keje Molenaar, Jan Weggelaar, Sonny Silooy, Wim Jansen, Jan Mølby, Frank Rijkaard, Edo Ophof, Piet Wijnberg, Ronald Spelbos, Peter Boeve; Henning Jensen, Frank Arnesen, Ronald Koeman, Winston Haatrecht, Dick Schoenaker, Johan Cruijff, Søren Lerby, Martin van Geel, Felix Gasselich, Arnold Mühren; Tscheu La Ling, John van 't Schip, Wim Kieft, Marco van Basten, John Bosman, Martin Wiggemansen, Piet Hamberg, Jesper Olsen en Rob de Wit. Als trainers maakte Vanenburg Leo Beenhakker, Aad de Mos (interim), Kurt Linder, opnieuw Aad de Mos, het interim-trio Tonny Bruins Slot-Spitz Kohn-Cor van der Hart, en ten slotte Johan Cruijff mee.

Vanaf half 1981 werd Vanenburg door kenners als het grootste talent in Nederland gezien (Album Figurine Panini 1981/1982, ad Eredivisie, Ajax, Gerald Vanenburg). Bij Ajax werd hij beroemd om zijn frivole spel, maar desondanks raakte hij in het seizoen 1985/86 in ongenade bij trainer Johan Cruijff, evenals bij bondscoach Leo Beenhakker (na FC Porto-Ajax 2-0, september 1985: Leo Beenhakker: "Maar Vanenburg in Portugal? Dan ga ik teleurgesteld weer naar huis toe. Want Vanenburg laat zich toch weer twee keer over de zijlijn drukken"; Vanenburg daarop na de uitschakeling van Nederland tegen België, oktober en november 1985, voor het WK Mexico 1986, over Beenhakker: "Onzin toch. Prestaties tellen, of je mooi kunt praten telt helemaal niet. Wat hebben we nou eigenlijk gepresteerd? 2-2 over 2 wedstrijden tegen België, uitgeschakeld voor Mexico '86." "Maar ik ben genegeerd door de bondscoach. Onterecht, dat vond ik, dat vind ik nog steeds, en nu ZEG ik het ook!"). In de zomer van 1986 maakte hij de overstap naar PSV ("1 ding is toch zo zeker: het is geen probleem om hier weg te komen. Want nogmaals: Ajax heeft er niets aan als ze een speler gaan spelen die niet meer voor die club wil spelen...Ik denk dat het voor Ajax niet goed is, en ik denk dat het voor de speler ook niet goed is. Dus wat dat betreft zijn er helemaal niet zo vreselijk veel problemen als je hier echt weg wilt komen."). Vanenburg kreeg bij PSV een contract voor het leven aangeboden, waarbij hij na zijn voetbalcarrière zou worden opgenomen in de staf van Philips of PSV. Daarbij legde hij een contract dat AS Roma hem aanbood naast zich neer. Hij zei hier later spijt van te hebben gehad. Aanvankelijk had Vanenburg veel succes bij PSV, maar begin jaren 90 bleek de relatie tussen de club en de speler te zijn bekoeld, met als voornaamste reden dat Vanenburg moeite had een leidersrol in het team te bekleden. Ook kreeg Vanenburg bij PSV minder toestemming zijn creativiteit te tonen, dan bij Ajax. Het contract werd ontbonden en Vanenburg vertrok voor naar Júbilo Iwata, in de net gestarte J. League, waar de Nederlander Hans Ooft trainer was.

In 1996 maakte hij een terugkeer op de Nederlandse velden bij FC Utrecht in zijn geboortestad. Hierna speelde hij nog een seizoen bij AS Cannes, waarna hij zijn carrière afsloot bij TSV 1860 München.

Vanenburg was een zeer technische speler. Net als de meeste technische voetballers in die tijd, deed hij zijn ervaring vooral op met straatvoetbal. Zijn dribbels en bewegingen vormden in 1984 inspiratie voor het maken van de documentaire "Van straat tot stadion.", een film geheel in het teken van Vanenburg. Leo van Veen (ex-speler FC Utrecht 1970-1982, Ajax 1982-1983): "Iedere vrije minuut was Gerald op straat te vinden."

Vanenburg speelde 42 interlands, waarin hij één keer scoorde. Hij maakte als basisspeler deel uit van de selectie van het Nederlands elftal dat in 1988 Europees kampioen werd in Duitsland. Met Ajax werd hij drie keer landskampioen (1981/82, 1982/83, 1984/85), met PSV vijf keer (1986/87, 1987/88, 1988/89, 1990/91, 1991/92). Hij haalde in de vijf volle seizoenen dat hij voor Ajax speelde (1981/82 tot en met 1985/86), een doelsaldo van +326 (536-210) in de competitie (een gemiddelde per seizoen van +65 (107-42)). Met PSV won hij in het seizoen 1987/88 de Europacup I voor landskampioenen.

Clubstatistieken

Seizoen[1]	Club	Competitie	wed.	goals
1980/81	Ajax	Eredivisie	11	3
1981/82			32	13
1982/83			33	17
1983/84			34	7
1984/85			29	12
1985/86			34	12
1986/87	PSV		34	9
1987/88			34	12
1988/89			34	10
1989/90			21	6
1990/91			29	11
1991/92			19	7
1992/93			28	4
1994	Júbilo Iwata	J.League	21	3
1995			21	1
1996			22	5
1996/97	FC Utrecht	Eredivisie	9	2
1997/98	AS Cannes	Division 1	26	6
1998/99	TSV 1860 München	Bundesliga	27	2
1999/00			15	0

Johan Cruijff merkte ooit in het tijdschrift Voetbal International op dat Vanenburg door zijn hoge stem nimmer een leidersrol zou kunnen hebben.[2] In een aflevering van de NOS-documentairereeks Andere Tijden Sport over Vanenburg in 2012 bood Cruijff later zijn excuses aan voor deze opmerking. "Dat was een van de dingen die ik niet had moeten zeggen. Helemaal achteraf heb je daar spijt van. Want je doet iemand tekort en dat hoeft helemaal niet. Je creëert in feite een probleem terwijl dat totaal niet nodig is."

Kees Rijvers, bondscoach van het Nederlands elftal tussen maart 1981 en oktober 1984, merkte eind 1982 op: "Vanenburg voldoet aan het beeld dat ik voor ogen heb."

Na zijn voetbalcarrière werd hij in 2000 jeugdtrainer bij PSV. Dit zou hij, met twee korte tussenstops in 2001 en 2004, waarin hij assistent- en hoofdtrainer was bij 1860 München, blijven tot 2005.

Op 7 december 2005 ontving Vanenburg het KNVB-diploma Coach Betaald Voetbal. Hierna besloot hij ontslag te nemen bij PSV, om ergens hoofdtrainer te kunnen worden. In het seizoen 2006/07 kwam zijn wens in vervulling, toen hij trainer werd van eerstedivisionist Helmond Sport. In februari 2007 werd hij echter ontslagen wegens tegenvallende resultaten. Helmond Sport zou dat jaar afsluiten als 18e in de competitie.

Van 1 januari tot 25 maart 2008 was hij hoofdtrainer bij FC Eindhoven. Vanenburg kreeg een schorsing van vijf wedstrijden van de KNVB-tuchtcommissie naar aanleiding van een klap die hij had gegeven aan FC Emmen-speler Frank Broers. Aangezien de competitie nog slechts enkele wedstrijden zou duren en hij sowieso voornemens was de club aan het einde van het seizoen te verlaten, beëindigde Vanenburg per direct zijn contract.[3] In mei 2008 ging hij kortstondig aan de slag als extra veldtrainer bij Willem II. Op basis van zijn ervaring die hij had opgedaan bij PSV, ging hij bij Willem II de spelers individueel begeleiden.[4]

Vanenburg, op 27 mei 1985, na het behalen van het landskampioenschap 1984/1985 met Ajax: "Ja, heel blij. Het is toch het hoogste wat je in Nederland kunt bereiken, en dat doen we toch met een overwegend jonge ploeg, dus moet je dubbel zo blij zijn."

De oom van Gerald Vanenburg was de Surinaamse voetballer Roy Vanenburg, die voor SV Transvaal speelde.[5] De dochter van Gerald Vanenburg, Phillis Vanenburg, is tennisster en speelde onder andere als junior op het Australian Open.[6] Vanenburg is tevens een oom van profvoetballer Javairô Dilrosun. [7]

• Lijst van spelers van AS Cannes
• Lijst van spelers van Ajax
• Lijst van spelers van FC Utrecht
• Lijst van spelers van PSV
• Lijst van spelers van TSV 1860 München
• Lijst van meest scorende spelers bij Ajax
• Lijst van spelers van het Nederlands voetbalelftal