Ronald Koeman

Koeman groeide, na in Koog aan de Zaan gewoond te hebben, op in Groningen. Hij debuteerde in het seizoen 1980/1981 op zeventienjarige leeftijd in het eerste elftal van FC Groningen. Samen met zijn broer Erwin en Jan van Dijk vormde hij het middenveld. Het in 1979/1980 naar de eredivisie gepromoveerde FC Groningen klom op van de vijftiende plaats in de eredivisie in 1980/1981 naar de zevende en de vijfde plaats in 1981/1982 en 1982/1983. Na drie seizoenen FC Groningen vertrok Koeman in 1983 naar Ajax, om samen met Felix Gasselich het naar Feyenoord respectievelijk Bayern München vertrokken duo Johan Cruijff en Søren Lerby op te volgen. Met Ajax werd Koeman derde in 1983/1984 en eerste in 1984/1985. In 1985/1986 eindigde Ajax slechts als tweede, ondanks een extreem hoog doelsaldo (+85 (120-35)). In 1983/1984 werd een historische 8-2 thuiszege op Feyenoord geboekt. Koeman was, samen met Marco van Basten en Jesper Olsen de uitblinker. In 1984/1985 werd een 14-0 zege thuis tegen Red Boys Differdange geboekt, de grootste zege van een Nederlandse club in een van de Europa Cup-toernooien. In 1985/1986 werd een historische 9-0 thuis-overwinning op Sparta geboekt. Als trainers maakte Ronald Koeman Aad de Mos, het interim-trio Tonny Bruins Slot-Spitz Kohn-Cor van der Hart, en Johan Cruijff mee. Na drie seizoenen in Amsterdam bij Ajax, volgden drie seizoenen PSV, waar Koeman driemaal op rij het landskampioenschap behaalde (1986-1989) en de Europacup I voor landskampioenen (1987/1988). Vervolgens vertoefde Koeman zes seizoenen bij FC Barcelona (half 1989-half 1995). Koeman maakte deel uit van het zogenaamde Dream Team. In 1992 maakte hij in de finale van Europacup I tegen Sampdoria in de verlenging uit een vrije trap het enige doelpunt. Hij beëindigde zijn spelersloopbaan in 1997 bij Feyenoord. In totaal speelde hij 533 competitieduels, waarin hij 193 doelpunten maakte.

Koeman stond als voetballer bekend om zijn harde vrije trap, de strafschop en de lange pass. Hij won als eerste Nederlander als speler én als trainer 'de dubbel' (winnaar van bekercompetitie en reguliere competitie in hetzelfde seizoen). Als speler bereikte hij dit met PSV in 1987/1988 en 1988/1989 en als trainer met Ajax in 2001/2002.

Koeman debuteerde net als zijn broer Erwin en Wim Hofkens op 27 april 1983 in het Nederlands elftal, tijdens een met 0-3 verloren oefeninterland thuis tegen Zweden. Daarmee werden Erwin en Ronald de derde en vierde Oranje-international in de geschiedenis wiens vader ook in het Nederlands elftal speelde. Koeman speelde 78 interlands voor Oranje, waarin hij veertien maal scoorde. Hij maakte deel uit van het team dat in 1988 Europees kampioen werd. Na de 2-1-overwinning in de halve finale tegen West-Duitsland had de 25-jarige Koeman zijn billen afgeveegd met het shirt van zijn tegenstander Olaf Thon,[1] wat leidde tot een schandaal. Koeman zei er geen spijt van te hebben.[2]

Kort na zijn afscheid als voetballer begon Koeman zijn loopbaan als trainer: in het seizoen 1997/1998 was hij assistent van Guus Hiddink bij het Nederlands elftal. Op het wereldkampioenschap in Frankrijk eindigde Oranje op de vierde plaats. Vervolgens vertrok Koeman naar zijn oude club Barcelona, waar hij als assistent van Louis van Gaal fungeerde. Hij won met de Catalaanse club eenmaal de landstitel. Koeman was van 1999 tot 2000 trainer van Barça B.

In november 1999 nam Karel Aalbers, de voorzitter van Vitesse, contact op met Koeman of hij hoofdtrainer wilde worden van de Arnhemse club. De club had zich die maand ontdaan van Herbert Neumann en interim-trainer Edward Sturing bezat niet de juiste diploma's.[7] Op 29 november tekende hij een contract dat hem voor 2,5 jaar zou binden aan de club.[8] In zijn eerste seizoen wist Koeman Vitesse naar de vierde plaats te loodsen. Bij de club werd Aalbers echter ontslagen wegens vermoedelijke fraude, waarna de club in financieel zwaar weer kwam. Dit had duidelijk zijn weerslag in Koemans tweede seizoen bij Vitesse, waarin de ploeg op de zesde plaats eindigde.

Toen Co Adriaanse in december 2001 werd ontslagen bij Ajax, meldde de club zich bij Vitesse om te mogen onderhandelen met Koeman. Binnen 24 uur bereikten Ajax en Vitesse overeenstemming over de afkoop van het contract en was de overgang beklonken.[9] Hij werd bij Vitesse opgevolgd door zijn assistent Edward Sturing, die toen al zijn diploma's behaald had.

Ajax stelde Koeman begin december 2001 aan als trainer. Met een team bestaande uit onder andere Zlatan Ibrahimović, Rafael van der Vaart, Ahmed Hossam, Hatem Trabelsi en Maxwell werd Koeman Nederlands landskampioen: zijn eerste prijs als trainer. In datzelfde seizoen veroverde Ajax de beker. Het seizoen 2002/2003 begon positief. De winnaar van de dubbel versloeg PSV in de strijd om de Johan Cruijffschaal. Verdere prijzen wist de Amsterdamse ploeg echter niet te veroveren. Wel reikte Ajax tot de kwartfinale van de Champions League, waar het van de uiteindelijke winnaar AC Milan verloor in de blessuretijd. In 2003-2004 won Koeman zijn tweede landstitel met Ajax. Desondanks ontstonden er langzamerhand problemen binnen de Amsterdamse club. Koeman had meerdere malen onenigheid met technisch directeur Van Gaal, wat leidde tot het vertrek van laatstgenoemde. Ook in de spelersgroep ontstond wrevel, zowel onderling als met de trainer. Nadat Ajax door Auxerre werd uitgeschakeld in de UEFA Cup bereikte de kritiek op Koeman een hoogtepunt, waarop de oefenmeester eind februari 2005 ontslag nam.

In Portugees landskampioen Benfica kende Koeman een nieuwe werkgever voor het seizoen 2005-2006. In Koemans eerste officiële duel won Benfica de Portugese Supercup. Vervolgens maakte de club uit Lissabon met name indruk in de Champions League. Benfica schakelde in de groepsfase Manchester United uit, waar concurrent FC Porto Europees werd uitgeschakeld. Vervolgens klopte Benfica titelverdediger Liverpool in de achtste finales. In de kwartfinale hielden de Portugezen latere winnaar Barcelona aanvankelijk op 0-0, tijdens de return in Camp Nou bleken de Catalanen toch te sterk. In eigen land moest Benfica echter zowel de landstitel als de beker aan het FC Porto van Co Adriaanse laten. Benfica werd derde. In mei 2006 vertrok Koeman naar PSV, als opvolger van Guus Hiddink.

Koeman begon slecht bij PSV. Hij verloor de strijd om de Johan Cruijff Schaal, maar tijdens de winterstop stond PSV op de ranglijst wel op de eerste plaats, met een grote voorsprong op de concurrentie. Ook overwintering in de Champions League was na vier wedstrijden zeker. Hoewel Koeman aangaf weinig problemen te zien voor de tweede helft van het seizoen, belandden de Eindhovenaren in een neerwaartse spiraal. In de Eredivisie werd met regelmaat punten verspeeld, waardoor de concurrentie kon naderen. PSV schakelde in de achtste finales van de Champions League Arsenal nog uit, maar de kwartfinale tegen Liverpool bleek het eindstation.

Door de slechte tweede seizoenshelft kwam Koeman onder vuur te liggen. Zelfs Frits Schuitema, president-commissaris bij PSV, twijfelde openlijk aan de positie van Koeman. Op de laatste speeldag van de competitie ging PSV met het slechtste uitgangspunt van drie kanshebbers toch nog voor de titel. Door falen van AZ tegen Excelsior en een beter resultaat dan Ajax sleepte PSV met één goal verschil alsnog de eerder zeker lijkende titel definitief binnen. Hierdoor verstomde de kritiek op Koeman en begon hij ook het seizoen 2007-2008 als trainer van PSV.

Eind oktober 2007 werd Koeman benaderd door de Spaanse club Valencia om per direct de ontslagen Quique Sánchez Flores op te volgen. Hij accepteerde deze baan. Hij liet PSV achter als koploper in de competitie en meldde dat "er nog grotere clubs dan Valencia" in Spanje zijn.

De tijd bij Valencia was weinig succesvol. Onder zijn leiding werd de ploeg vierde in haar Champions League-poule en Valencia mocht daardoor na de winter niet verder in de UEFA Cup. Tot aan de winterstop behaalde Koeman in de competitie één overwinning en scoorde zijn ploeg in totaal in twee wedstrijden. Na een 0-3 nederlaag tegen het Barcelona van Frank Rijkaard verschenen de eerste witte zakdoeken (oproep tot het vertrek van Koeman) op de tribunes. Ook maakte Koeman na enkele weken de controversiële beslissing clubiconen Cañizares, Albelda en Angulo definitief uit de selectie te verwijderen. Daarna benaderde hij Carlos Salcido van PSV zonder PSV hierover in te lichten en trok hij Hedwiges Maduro aan van Ajax. Vervolgens liet Koeman een muur bouwen rond het trainingscomplex van Valencia.

Op 12 maart 2008 trad de voorzitter van Valencia, Juan Soler, terug vanwege gezondheidsproblemen en kwam de positie van Koeman verder onder druk te staan. Vicevoorzitter Agustin Morera nam de functie van Soler over. Na het 2-1-verlies van Valencia in de thuiswedstrijd tegen Sevilla op 15 maart 2008 lekte uit dat Valencia aanhikte tegen de afkoopsom die Koeman had bedongen bij een eventueel ontslag: zes miljoen euro. Op 21 april 2008 werd bekend dat Koeman was ontslagen, na nog geen half seizoen trainer te zijn geweest bij Valencia CF. Overigens won Koeman met Valencia nog wel de Spaanse beker.

Op 17 mei 2009 werd bekendgemaakt dat Koeman een tweejarig contract heeft getekend bij de toenmalig Nederlandse kampioen AZ. Hij volgde hier Louis van Gaal op, die met AZ winnaar werd van de Eredivisie 2008/2009 en naar Bayern München vertrok.

Koeman kwam binnen in een roerige tijd voor AZ. De club verwachtte van de nieuwe trainer dat hij de uitzonderlijke resultaten van Van Gaal in het seizoen 2008-2009 zou voortzetten. Daarnaast lag voorzitter Dirk Scheringa zwaar onder vuur, vanwege het DSB-schandaal, waarna hij op 29 oktober 2009, na 16 jaar, gedwongen was om af te treden. Ook zijn vrouw Baukje, die een bestuursfunctie bij de club bekleedde, trad terug. Met Scheringa verloor AZ niet alleen haar voorzitter, maar ook haar belangrijkste geldschieter.[10] Koeman zelf kon ook slecht aarden bij de club uit Alkmaar, die hij later als koud zou omschrijven. Hij laakte verder de afstand die gecreëerd was tussen het management en de hoofdtrainer enerzijds en de rest van de technische staf anderzijds.[11]

Ook sportief gezien lukte het Koeman niet aan de verwachtingen te voldoen. Hoewel hij aan het begin het seizoen de Johan Cruijff Schaal wist te veroveren ten koste van sc Heerenveen, ging het er in de competitie minder goed aan toe. Zo ging de ploeg direct in de eerste wedstrijd onderuit tegen Heracles Almelo, waarbij zowel Gill Swerts als Graziano Pellè in de slotfase rood kregen en lang geschorst werden.[12] Hierna leek AZ zich te herpakken, waardoor ze na de vierde ronde zowaar weer de eerste plaats bezette, maar in september werd er achtereenvolgens van ADO Den Haag, N.E.C. en FC Utrecht verloren. Ook in de Champions League wist AZ, ondanks een gunstige pouleloting met Olympiakos Piraeus, Standard Luik en Arsenal geen potten te breken.

Op 25 oktober leed de ploeg, na een prima eerste helft, een pijnlijke 2-4 nederlaag in eigen huis tegen Ajax. De volgende thuiswedstrijd werd gelijkgespeeld tegen Feyenoord. Op 4 december ging de ploeg thuis wederom onderuit, ditmaal tegen Vitesse. Na afloop verzuchtte Koeman: "We zijn weer terug bij af."[13] Op 5 december 2009 werd Ronald Koeman met onmiddellijke ingang ontslagen bij AZ. Het bestuur en de directie gaven aan op sportieve gronden geen basis meer voor verdere samenwerking te zien. AZ stond op dat moment op de zesde plaats.[14] Hij werd opgevolgd door Dick Advocaat.

In 2010 werd hij genoemd als de nieuwe coach van Celtic en Aston Villa, maar beide clubs zagen toch af van zijn diensten.

Koeman (links) met assistenten Patrick Lodewijks en Jean-Paul van Gastel op een training van Feyenoord

Koeman volgde op maandag 25 juli 2011 de opgestapte Mario Been op als trainer van Feyenoord. Hij tekende voor één jaar. Koeman werd hiermee de eerste persoon ooit die én als speler én als trainer werkzaam was voor alle drie de clubs uit de klassieke Nederlandse top drie: Ajax, PSV en Feyenoord. Bovendien heeft hij dit als trainer in exact dezelfde volgorde voltooid. Hij treedt bij Feyenoord in de voetsporen van zijn broer Erwin, die tussen 2005 en 2007 hoofdtrainer bij Feyenoord was. Koeman kreeg oud-spelers Jean-Paul van Gastel, Giovanni van Bronckhorst en Patrick Lodewijks als assistenten.[15]

De eerste wedstrijd voor Koeman was een uitwedstrijd tegen stadsgenoot Excelsior. Feyenoord won die wedstrijd met 0-2 door een eigen goal van Excelsior speler Leen van Steensel en een goal van Feyenoorder Guyon Fernandez.[16] Koemans eerste wedstrijd in De Kuip was tegen Roda JC Kerkrade. Ook deze wedstrijd wisten de mannen van Koeman te winnen. Het werd 3-0 door twee doelpunten van Jerson Cabral en eentje van Leroy Fer.

Onder Ronald Koeman begon Feyenoord weer te draaien. Na een mindere periode tegen AZ (1-2), ADO (0-3), Groningen (0-6) en NEC (0-1) in de eerste seizoenshelft opende Feyenoord een succesvolle opmars vanaf de achtste plaats. Er werd nog maar twee keer verloren (VVV 2-1 en PSV 3-2). Voor de rest werd er gewonnen van PSV (2-0) en FC Twente werd zelfs twee keer verslagen (3-2 en 0-2). Op 29 januari 2012 werd de klassieker tegen Ajax voor het eerst sinds de Eredivisie 2005/06 weer gewonnen. Mede door een hattrick van John Guidetti. Guidetti stond er aan het begin van de opmars en maakte drie keer een hattrick in drie opeenvolgende thuisduels (FC Twente 3-2, Ajax 4-2 & Vitesse 3-1). De laatste vijf wedstrijden van het seizoen werden allemaal gewonnen waardoor Feyenoord na een 2-3 uitzege bij SC Heerenveen op 6 mei 2012 feest kon vieren. Voor het eerst in 11 jaar eindigde Feyenoord weer op de tweede plaats en werden de voorrondes van de Champions League gehaald. Koeman tekende in de winterstop van dat seizoen voor één seizoen bij.[17]

Eind 2013 werd Koeman door de KNVB gevraagd om tussen 2014 en 2016 assistent-bondscoach te worden onder Guus Hiddink, om daarna zelf door te schuiven tot bondscoach. Koeman weigerde dit, waarna Danny Blind de functie ging vervullen.[18] Op 1 februari 2014 maakte Koeman bekend na het seizoen 2013/14 weg te gaan bij Feyenoord.[19] Hij werd opgevolgd door Fred Rutten.

Ronald Koeman, met broer Erwin, als coach van Southampton

Op 16 juni 2014 werd bekend dat Koeman met ingang van seizoen 2014-2015 trainer werd van Southampton FC. Hij tekende een driejarig contract. Zijn broer Erwin Koeman werd zijn assistent. Koeman nam aanvaller Graziano Pellè mee van Feyenoord en trok daarnaast Dušan Tadić (FC Twente) aan. Na een nederlaag tegen Liverpool FC (1-2) en een gelijkspel tegen West Bromwich Albion (0-0) behaalde Koeman op zaterdag 30 augustus zijn eerste competitiezege: West Ham United werd op eigen veld met 3-1 verslagen door treffers van Morgan Schneiderlin (2) en Pellè. Koeman kreeg in september 2014 de prijs voor manager van de maand in de Engelse Premier League. Op zaterdag 18 oktober zag hij zijn Southampton met 8-0 van Sunderland winnen, met onder meer twee doelpunten van Graziano Pellè en een doelpunt en vier assists van Dušan Tadić. In het seizoen 2014/15 dwong Koeman met Southampton plaatsing af voor de voorronde van de Europa League. Hij werd aan het einde van het seizoen genomineerd voor de titel 'Manager van het Jaar' in de Premier League, maar moest die eer laten aan de Portugees José Mourinho, die Chelsea naar de landstitel leidde. De andere genomineerden waren Arsène Wenger (Arsenal), Garry Monk (Swansea City) en Nigel Pearson (Leicester City).[20] Op 30 juli 2015 speelde Southampton een wedstrijd in de derde voorronde van de Europa League thuis tegen Koeman's oude club Vitesse (3-0). Een week later werd de return in de GelreDome met 2–0 gewonnen. Op 20 augustus speelde Southampton gelijk in de thuiswedstrijd tegen FC Midtjylland met 1–1 en een week later verloor Koeman met 1–0, waardoor Southampton uitgeschakeld was in de Europa League. Koeman plaatste zich in het seizoen 2015/16 opnieuw voor Europees voetbal met Southampton. Zijn ploeg haalde dat jaar 63 punten in de Premier League, een clubrecord.[21]

Koeman werd op 14 juni 2016 aangesteld als trainer van Everton. Hij volgde in deze hoedanigheid Roberto Martínez op. Koeman tekende een contract voor drie seizoenen.[22] Hij zat op zaterdag 13 augustus 2016 voor het eerst op de bank, tijdens een wedstrijd in de Premier League tegen Tottenham Hotspur (1–1). Koeman werd op 23 oktober 2017 ontslagen door de club.[23]

Koeman werd op 6 februari 2018 aangesteld als bondscoach van Nederland als opvolger van Dick Advocaat. Hij tekende een contract tot en met het WK van 2022.[24] Bij zijn komst verhuisde het Nederlands elftal van Huis ter Duin naar de KNVB Campus in Zeist. Virgil van Dijk werd zijn nieuwe aanvoerder nadat Arjen Robben en Wesley Sneijder een punt achter hun interlandcarrière hadden gezet. Koeman verloor zijn eerste wedstrijd met het Nederlands elftal tegen Engeland. De eerste winst was drie dagen later tegen Portugal waar 3-0 de eindstand was. Vervolgens werd tegen Slowakije en Italië 1-1 gespeeld. Vlak voor het debuut van het Nederlands elftal in de Nations League werd in een afscheidswedstrijd van Wesley Sneijder met 2-1 gewonnen van Peru. In de Nations League verloor Nederland eerst met 2-1 van Frankrijk, vervolgens werd niet meer verloren en Nederland zou groepswinnaar worden.[25] In zijn eerste jaar bij het Nederlands elftal liet Koeman elf spelers debuteren: Hateboer, Weghorst, Til, Kluivert, Vormer, de Jong, Dumfries, Bergwijn, Danjuma Groeneveld, Rosario en Dilrosun.

Interlands  Nederland onder leiding van Ronald Koeman[26]
№	Datum	Wedstrijd	Uitslag	Competitie
1	23 maart 2018	Nederland – Engeland	0 – 1	Oefeninterland
2	26 maart 2018	Portugal – Nederland	0 – 3
3	31 mei 2018	Slowakije – Nederland	1 – 1
4	4 juni 2018	Italië – Nederland	1 – 1
5	6 september 2018	Nederland – Peru	2 – 1
6	9 september 2018	Frankrijk – Nederland	2 – 1	UEFA Nations League 2018/19
7	13 oktober 2018	Nederland – Duitsland	3 – 0
8	16 oktober 2018	België – Nederland	1 – 1	Oefeninterland
9	16 november 2018	Nederland – Frankrijk	2 – 0	UEFA Nations League 2018/19
10	19 november 2018	Duitsland – Nederland	2 – 2
11	21 maart 2019	Nederland – Wit-Rusland	4 – 0	Kwalificatie EK 2020
12	24 maart 2019	Nederland – Duitsland	2 – 3
13	6 juni 2019	Nederland – Engeland	3 – 1	UEFA Nations League 2018/19
14	9 juni 2019	Portugal - Nederland	1 – 0	Finale UEFA Nations League 2018/19
15	6 september 2019	Duitsland - Nederland	2 – 4	Kwalificatie EK 2020
16	9 september 2019	Estland - Nederland	0 – 4
17	10 oktober 2019	Nederland –  Noord-Ierland	3 – 1
18	13 oktober 2019	Wit-Rusland - Nederland	1 - 2
19	16 november 2019	Noord-Ierland - Nederland	0 – 0
20	19 november 2019	Nederland –  Estland	5 – 0

Naast het trainerschap is Koeman ook actief als voetbalanalist. Zo is hij sinds 2008 geregeld te zien tijdens Champions League-wedstrijden bij onder andere de NOS en Sky Sports.[27] Ook schoof hij al eerder aan bij voetbalpraatprogramma Studio Voetbal, eveneens van de NOS.