Epistel

Een epistel (Grieks ἐπιστολή, epistolē, "brief"; Latijn: epistula of epistola) is een schrijven gericht aan een persoon of een groep personen, meestal in de vorm van een erg formele brief, vaak didactisch van aard en elegant geformuleerd.

Middeleeuwse geïllustreerde kopie van Galaten, waarin Paulus een Galaat zijn epistel geeft.

Epistel als vroegchristelijk geschrift

De term vindt zijn oorsprong in het christendom. Epistels zijn geschriften die zichzelf presenteren als brieven tussen apostelen en Joodse en vroegchristelijke gemeenten in de wereld of tussen apostelen en andere individuen (zoals andere apostelen).[1] 20 of 21[2] van deze epistels, de canonieke epistels, zijn opgenomen in het Nieuwe Testament van de Bijbel. Aangezien het Nieuwe Testament in totaal uit 27 boeken bestaat, is het epistel daarmee verreweg het meest voorkomende genre. Deze Bijbelse epistels worden meestal ingedeeld in de dertien of veertien[2] brieven van Paulus (of Paulijnse brieven) en de zeven katholieke of algemene (zend)brieven. Daarnaast bestaat er nog een groot aantal apocriefe epistels die niet in de Bijbel zijn opgenomen. Sommige epistels beweren te zijn geschreven door een apostel, maar blijken dat niet te zijn geweest; dit zijn zogenaamde pseudepigrafen. Verreweg de meeste pseudepigrafische epistels dateren uit de eerste eeuw, waarvan sommige tot de canon van het Nieuwe Testament zijn gaan behoren; er zijn relatief weinig pseudepigrafische epistels overgeleverd uit de tweede en derde eeuw.[3]^(1:52)^(5:59)

Canonieke epistels

De term 'canonieke epistels' slaat op de brieven die zijn opgenomen in het Nieuwe Testament.

Veertien daarvan zijn traditioneel toegeschreven aan de apostel Paulus en met uitzondering van de Brief aan de Hebreeën (dat eigenlijk een anonieme preek is in plaats van een epistel) beweren ze ook allemaal door Paulus te zijn geschreven. Paulus' auteurschap van zes van de dertien epistels wordt echter ernstig betwist en er is consensus dat Hebreeën niet aan Paulus moet worden toegeschreven.

Status	Categorisering[3]^(3:10)	Brief
Onbetwist	Authentieke Paulijnse brieven	Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen Brief van Paulus aan de Galaten Eerste brief van Paulus aan de Korintiërs Tweede brief van Paulus aan de Korintiërs Brief van Paulus aan de Filippenzen Brief van Paulus aan Filemon Brief van Paulus aan de Romeinen
Betwist	Deutero-Paulijnse brieven; misschien authentiek	Brief van Paulus aan de Efeziërs Brief van Paulus aan de Kolossenzen Tweede brief van Paulus aan de Tessalonicenzen
	Pastorale brieven; waarschijnlijk niet authentiek[3]	Eerste brief van Paulus aan Timoteüs Tweede brief van Paulus aan Timoteüs Brief van Paulus aan Titus
	Anonieme preek; niet authentiek	Brief aan de Hebreeën

Van de overige zeven epistels, samen bekend als de katholieke of algemene (zend)brieven, is niets met zekerheid bekend over wie ze heeft geschreven. Traditioneel zijn ze toegeschreven aan een aantal apostelen, maar hun auteurschap is nooit aangetoond of fel omstreden (vooral bij de twee brieven van Petrus) en in het geval van de brieven van Johannes wordt de naam 'Johannes' er überhaupt niet in genoemd.

Traditionele briefnaam	Auteur volgens tekst (NBV)	Traditionele toeschrijving	Moderne consensus[3]^(3:10)
Brief van Jakobus	"Jakobus, dienaar van Jezus Christus"	Jakobus, broer van Jezus	Een onbekende Jakobus
Eerste brief van Petrus	"Petrus, apostel van Jezus Christus"	Petrus	Misschien Petrus
Tweede brief van Petrus	"Sim(e)on Petrus, dienaar en apostel van Jezus Christus"	Petrus	Waarschijnlijk niet Petrus
Eerste brief van Johannes	anoniem	Johannes, zoon van Zebedeüs	Onbekend
Tweede brief van Johannes	anoniem	Johannes, zoon van Zebedeüs	Onbekend
Derde brief van Johannes	anoniem	Johannes, zoon van Zebedeüs	Onbekend
Brief van Judas	"Judas, dienaar van Jezus Christus en broer van Jakobus"	"Judas, broer van Jezus"	Een onbekende Judas

Apocriefe epistels

Apocriefe epistels zijn geschriften die zichzelf presenteren als brieven tussen apostelen en vroegchristelijke gemeenten of tussen apostelen en andere individuen (zoals andere apostelen), maar uiteindelijk niet in het Nieuwe Testament zijn opgenomen. In sommige vroege canons werden sommige van deze epistels nog wel opgenomen, zoals de brief van Barnabas, die was opgenomen in de Codex Sinaiticus.[4]^(5:16)

Overige betekenissen

De opbouw van katholieke liturgie bevat meestal een epistellezing. Voor liturgisch gebruik worden ook de Handelingen van de apostelen en de Openbaring van Johannes als epistel gerekend.[1] Een fragment van zo'n brief wordt opgelezen en gaat vooraf aan het evangelie. Dit geschiedt volgens een vastgesteld leesrooster.

In een kerk is de epistelzijde de rechterkant van het koor. De evangeliezijde is de linkerkant.

Bronnen, noten en/of referenties

Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "epistel". Microsoft Corporation/Het Spectrum.
Afhankelijk van de vraag of men de Brief aan de Hebreeën als een 'epistel' rekent.
Bart D. Ehrman, 16: Forgeries in the Name of Paul. Lost Christianities. University of North Carolina at Chapel Hill (2002). Geraadpleegd op 15 juli 2018.
Bart D. Ehrman, 21: Formation Of The New Testament Canon. Lost Christianities. University of North Carolina at Chapel Hill (2002). Geraadpleegd op 28 oktober 2018.

Zoek epistel op in het WikiWoordenboek.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[Encarta-1] Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "epistel". Microsoft Corporation/Het Spectrum.

[Hebreeën-2] Afhankelijk van de vraag of men de Brief aan de Hebreeën als een 'epistel' rekent.

[LC16-3] Bart D. Ehrman, 16: Forgeries in the Name of Paul. Lost Christianities. University of North Carolina at Chapel Hill (2002). Geraadpleegd op 15 juli 2018.

[LC21-4] Bart D. Ehrman, 21: Formation Of The New Testament Canon. Lost Christianities. University of North Carolina at Chapel Hill (2002). Geraadpleegd op 28 oktober 2018.