Eneco

Eneco werd opgericht op 1 januari 1995 onder de naam ENECO, als een fusie van de energiebedrijven van Den Haag, Dordrecht en Rotterdam. ENECO staat voor "Energie en Communicatie". In juli 2000 fuseerde ENECO N.V. als gevolg van het liberaliseringsbeleid van de Nederlandse overheid met zes andere regionale energiebedrijven. Omdat in hetzelfde jaar de kabelactiviteiten werden verkocht aan UPC, werd de naam veranderd in ENECO Energie. In 2000 nam Eneco Energiebedrijf Midden-Holland EMH uit Gouda en Gasdistributie Zeist en Omstreken (GZO) over. In 2003 lijfde Eneco het Utrechtse energiebedrijf REMU in. Dit werd mogelijk gemaakt door het kapitaal dat was vrijgekomen door de verkoop van de kabelactiviteiten aan UPC. ENECO Energie werd in grootte de derde energiemaatschappij van Nederland en leverancier in drie van de vier grote steden.

Medio 2008 begon het bedrijf meer aandacht te schenken aan duurzame energie. Op 15 juni 2009 werd bekend dat Eneco Holding delen van het failliete Econcern overnam. Eneco Holding kocht delen van de bedrijven Evelop met windmolenparken en een deel van de biomassa-activiteiten, Ecostream voor zonne-energie en Ecofys voor advies op het gebied van duurzaamheid. Hiermee werd een duurzaam activiteitenpakket in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk en Verenigd Koninkrijk aan het bedrijf toegevoegd. Ecofys werd in een apart (vierde) kernbedrijf geplaatst om de onafhankelijkheid bij de advieswerkzaamheden te waarborgen.[5] Met de overname kwamen 400 personeelsleden mee.

In maart 2011 werd bekend dat Oxxio voor 72 miljoen euro werd gekocht van het Britse Centrica. Hiermee groeide het klantenbestand van Eneco met 426.000 tot 2,1 miljoen.[6] Oxxio blijft als zelfstandig merk op de consumentenmarkt opereren.

Sinds augustus 2011 is Eneco in België ook actief op de particuliere markt voor levering van elektriciteit en gas.

In februari 2014 nam Eneco het Nederlandse verkoopkantoor van Dong Energy over, inclusief de 90.000 klanten. De overeenkomst heeft de goedkeuring gekregen van de Autoriteit Consument en Markt (ACM).[7]

In januari 2017 nam Eneco een aandelenbelang van 50% in het Duitse LichtBlick.[8] Het bedrijf uit Hamburg levert groene energie aan 645.000 klanten en ontwikkelt ook software op energiegebied. LichtBlick heeft zelf geen productie-installaties en biedt elektriciteit van Zuid-Duitse waterkrachtcentrales aan. LichtBlick realiseerde in 2015 een omzet van 670 miljoen euro.[8] De overnamesom is niet bekendgemaakt.[8] Eind 2018 werd de optie gelicht om ook de andere 50% van de aandelen over te nemen.[9]

Op 10 juli 2017 nam Eneco de Belgische tak van Eni over.[10] De overname zorgde ervoor dat het totale klantenbestand van het bedrijf op 1,1 miljoen particulieren kwam te staan. Eneco mag de merknaam Eni nog voor een jaar gebruiken.

Op 21 februari 2018 maakten Eneco en E.ON bekend dat Eneco, met 200.000 particuliere klanten, het sales office van E.ON overneemt.[11] E.ON is sinds september 2019 eigenaar van concurrent Essent.[12]

In 2018 had Eneco 53 Nederlandse gemeenten als aandeelhouder. Door gemeentelijke herindelingen waren dat er nog 44 per 1 januari 2019. De drie grootste hiervan waren Rotterdam (31,7% van de aandelen), Den Haag (16,6%) en Dordrecht (9,1%).[13] Op 7 juli 2017 maakte de gemeente Den Haag bekend dat ze haar belang in Eneco wilde verkopen, nadat eerder Rotterdam een zelfde uitspraak had gedaan.[13] Medio augustus gaf Dordrecht te kennen ook de aandelen te willen verkopen.[14] Op 1 november 2017 werd duidelijk dat een meerderheid van 73,88% van de aandelen door de gemeentelijke aandeelhouders in de verkoop zou worden gedaan. Een commissie van aandeelhouders ging onderzoeken welke opties het meest geschikt waren. Dat kon een verkoop via een veiling aan één strategische of financiële partij zijn, aan een beperkt aantal partijen of een beursgang.[15]

Door het besluit van de aandeelhouders steeg de spanning in de top van het bedrijf.[16] De aandeelhouders waren ontevreden over de commissarissen, omdat zij te weinig tegenwicht boden aan voormalig topman Jeroen de Haas. Volgens de aandeelhouders frustreerde De Haas de verkoop aan bepaalde partijen. De commissarissen dwongen vervolgens De Haas om te vertrekken, terwijl de centrale ondernemingsraad (COR) juist de kant van De Haas had gekozen.[16] Bovendien hadden de commissarissen verzuimd het verplichte advies in te winnen bij de COR. Er volgde een juridische procedure bij de Ondernemingskamer. De COR won deze rechtszaak en president-commissaris Edo van den Assem moest vertrekken door de uitspraak van 18 juli 2018.[17] Vervolgens vertrok ook Marike van Lier Lels als commissaris. Op 27 juli werd Charlotte Insinger door de rechtbank benoemd tot president-commissaris.[18]

Op 18 december 2018 werd bekend de COR ingestemd heeft met een verkoop. De verkoop zal geschieden middels een biedingsveiling en naar verwachting zou de opbrengst 2,5 tot 3 miljard euro bedragen.[19]

In november 2019 werd bekend dat de Japanse combinatie van windmolen- en batterijfabrikant Mitsubishi Corporation en het nutsbedrijf Chubu Electric Power Co. Inc. de nieuwe eigenaar van Eneco wordt.[20] De twee zijn bereid € 4,1 miljard te betalen.[20] De overname zal niets veranderen aan de werkgelegenheid of aan de arbeidsvoorwaarden en ook het hoofdkantoor blijft in Rotterdam. Mitsubishi werkt al sinds 2012 met Eneco samen bij de bouw van windmolenparken.[20] Op 25 maart 2020 werd de overname afgerond en bestuursvoorzitter Ruud Sondag trad die dag af. De samenstelling van de Raad van Bestuur is daarbij met onmiddellijke ingang gewijzigd en bestaat uit Hiroshi Sakuma, Hans Peters, Frans van de Noort, Guido Dubbeld en Kees Rameau. De Raad van Commissarissen bestaat voortaan uit Mel Kroon, Yukata Kashiwagi, Katuya Nakanishi, Haruhiko Sato, Takanori Shiozawa, Michael Enthoven en Marco Keim.[2]

Eneco realiseerde op jaarbasis een omzet van ongeveer € 5 miljard. De belangrijkste activiteit was Stedin. Deze leverde gemiddeld driekwart van het totale bedrijfsresultaat over de periode 2008 tot en met 2012. In 2012 was de volledige winst van Eneco zelfs toe te schrijven aan Stedin. De resultaten van het energiebedrijf fluctueren fors; in 2008 leverde deze activiteit nog een bijdrage van € 173 miljoen aan het bedrijfsresultaat, maar dat is gestaag gedaald en bedroeg in 2013 nog slechts € 41 miljoen.

Per 1 februari 2018 is Eneco Holding N.V. gesplitst in Eneco Groep N.V. en Stedin Holding N.V.. In de tabel hieronder zijn de pro-forma (pf) gegevens opgenomen alsof in 2016 Eneco Groep al bestond. De cijfers over 2017 en later hebben betrekking op Eneco Groep.

In 2006 is de Wet onafhankelijk netbeheer (WON, ook wel de Splitsingswet genoemd) ingevoerd. Deze wet verplicht alle Nederlandse geïntegreerde nutsbedrijven de activiteiten te splitsen in drie aparte onderdelen: voor productie, transmissie en distributie. Eneco heeft samen met DELTA en Essent diverse rechtszaken tegen de Nederlandse staat aangespannen om de Splitsingswet tegen te gaan. In laatste instantie heeft de Hoge Raad op 26 juni 2015 beslist dat de wet niet in strijd is met het Europees recht op het gebied van het vrij verkeer van kapitaal en de vrijheid van vestiging.[28] Hoger beroep is in deze zaak niet meer mogelijk.

Door de dreigende splitsing heeft Eneco per direct 400 miljoen euro aan voorgenomen investeringen in duurzame energie geschrapt omdat het investeringen niet meer kan betalen.[29] Voorstanders van de splitsing betogen dat dit besluit een aanwijzing is dat Eneco profiteert van de netwerkactiviteiten. Daarmee zouden de netwerkactiveiten meer risico lopen, hetgeen de Splitsingswet juist tracht te voorkomen.

Tegenstanders van de splitsing voeren aan dat Eneco's belangrijkste concurrenten niet hoeven te splitsen. De grootste concurrenten zijn Nuon (onderdeel van Vattenfall), Essent (onderdeel van RWE), Electrabel (onderdeel van GDF-Suez) en E.ON. Nuon, dat al gesplitst is, werd na splitsing direct weer onderdeel van het niet-gesplitste Vattenfall, dat netwerken in thuisland Zweden heeft. Essent werd na splitsing direct onderdeel van het ongesplitste RWE A.G. en kan dus profiteren van de stabiele inkomstenstroom die RWE's netbeheeractiviteiten in Duitsland met zich mee brengen. Ook de Electrabel (GDF-Seuz groep) en E.ON hebben netwerken binnen de holding. Op deze wijze ontstaat er een ongelijk speelveld.

Essent (onderdeel van RWE) heeft bij de ACM een handhavingsverzoek ingediend dat het splitsingsbesluit ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd bij Eneco.[30] ACM heeft bekendgemaakt dat Eneco op 1 februari 2017 moet voldoen aan de WON. Eneco en zijn netwerkbedrijf Stedin stonden organisatorisch al los van elkaar, en zijn per 1 februari 2017 ook officieel gesplitst.

Het afstoten van Stedin betekent een financieel verlies. Van het totale bedrijfsresultaat van 334 miljoen euro in 2015 was 286 miljoen afkomstig van Stedin en 82 miljoen euro van de productie- en handelsactiviteiten.

Eneco was naamgevend sponsor van de Eneco Tour en de Eneco Ronde van het Groene Hart. Daarnaast sponsort Eneco het NK Tegenwindfietsen.

Eneco opende op 10 juni 2013 in de gemeente Etten-Leur een 'windlab', bedoeld als voorlichtingsplek over duurzame energie voor kinderen van de basisscholen uit de omgeving. Op 12 mei 2015 werd het windlab verplaatst naar de Afrikahaven in Amsterdam. In 2018 opende Eneco een nieuw educatiecentrum met de naam Energielab in Vianen.[31]