Dwerggans
De dwerggans (Anser erythropus), etymologie (Grieks): ἐρυθρός (eruthros) = rood, πούς (pous) = voet, poot; is een vrij zeldzame gans die wereldwijd sterk in aantal afneemt en daarom als kwetsbaar op de Rode Lijst van de IUCN staat.
| Dwerggans IUCN-status: Kwetsbaar[1] (2017) | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_(1).JPG) | ||||||||||||
| Dwerggans (Anser erythropus), | ||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Soort | ||||||||||||
| Anser erythropus (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||
 | ||||||||||||
| Kop van de dwerggans | ||||||||||||
Afbeeldingen Dwerggans op  | ||||||||||||
Dwerggans op  | ||||||||||||
| ||||||||||||
Kenmerken
Hij lijkt sterk op de kolgans, maar is iets dikker en de kop is ook iets ronder. Een volwassen vogel heeft een opvallende gele oogring en een roze snavel. De jongen van deze vogel zijn makkelijk te verwarren met de jongen van de Russische kolgans. De lichaamslengte van het mannetje bedraagt 65 cm, die van het vrouwtje 53 cm.
Habitat en voedsel
Deze gans leeft nabij toendrameren en moerassen. In de winter zoekt hij grasland en zoutmoerassen op. Deze vogel is een echte vegetariër; hij voedt zich eigenlijk alleen met gras en zaden.
Legsel
Deze vogel legt 5 tot 6 witte eieren in een uitgegraven hol langs een veenmoeras of struikgewas op een zekere hoogte. Ze worden uitgebroed door het vrouwtje in ongeveer 25-28 dagen en de jongen kunnen na 35 dagen vliegen.
Verspreiding
Er zijn drie subpopulaties met eigen broedgebieden en trekroutes:
- Het noorden van Scandinavië en in Rusland op het schiereiland Kola
- In Siberië westelijk van het schiereiland Tajmyr, de monding van de Pechora, het schiereiland Jamal en het schiereiland Gyda
- In het zuiden van Tajmyr, in het Poetoranagebergte en in Oost-Siberië tot op het Tsjoektsjenschiereiland
De eerste twee subpopulaties overwinteren rond de Zwarte Zee en de Kaspische Zee in Azerbaijan en in gebieden in Griekenland, Turkije, Irak en mogelijk in Iran. Kleine aantallen komen 's winters voor in Hongarije en Duitsland. De oostelijke subpopulatie overwintert in Midden-China en Mongolië.[1]
Herintroductie
In 1979 startte in Zweden een introductieprogramma. Uit een fokgroep werden eieren gehaald, deze werden kunstmatig bebroed en in de laatste fase van het broeden overgedragen aan halfwilde brandganzen. De jonge dwergganzen werden als eigen kuikens geadopteerd door de brandganzen. Deze brandganzen en hun pleegkuikens werden losgelaten in Zweeds Lapland, in de habitat van de dwerggans. De brandganzen vertoonden hun normale trekgedrag en vlogen in het najaar (met hun pleegkinderen) naar het zuiden, vaak naar Nederland. Op deze manier zijn tussen 1981 en 1989 172 dwergganzen geherintroduceerd.[2]
Voorkomen in de Lage Landen
De dwerggans was voor 1980 in Nederland en Vlaanderen een uiterst zeldzame wintergast, die hoogstens één keer per jaar werd gezien. Dankzij het Zweedse herintroductieprogramma steeg het aantal waarnemingen vooral in de maanden december, januari en februari.[3] Sindsdien neemt het aantal winterwaarnemingen geleidelijk toe met meer dan 5% per jaar, tot jaarlijks enkele tientallen waarnemingen.[4] In de ganzenoverwinteringsgebieden van West-Vlaanderen wordt de dwerggans ook incidenteel waargenomen.[5]
Natuurbeschermingsstatus
De grootte van de populatie wordt geschat op 28.000-33.000 individuen en dit aantal daalt. In het broedgebied wordt de habitat aangetast door onder meer verstoring (hengelsporttoerisme) en klimaatverandering. Verder vindt er illegale jacht plaats op ganzen in Rusland en Noorwegen. In de overwinteringsgebieden vindt ook aantasting plaats van de leefgebieden door omzetting van drasland in landbouwgebied, de aanleg van de Drieklovendam en vervuiling bij de oliewinning. Om deze redenen staat de dwerggans als kwetsbaar op de Rode Lijst van de IUCN.[1]
Bronnen, noten en/of referenties
|
|
Zie de categorie Anser erythropus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |