Deil

Deil (Dialect: Dèhl) is een dorp en voormalige gemeente in de Tielerwaard, Betuwe in de Nederlandse provincie Gelderland. De plaats telt circa 2.100 inwoners op 4 oktober 2019. Het dorp was de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente, die bij de herindeling van 1978 werd ingedeeld bij Geldermalsen. Deze is per 2019 opgegaan in de gemeente West Betuwe. De plaats is met name bekend vanwege het gelijknamige knooppunt Deil. Hier kruisen de A2 Amsterdam-Maastricht en de A15 Europoort-Lingewaard.

Deil
Plaats in Nederland
(Details)

Situering
Provincie Gelderland
GemeenteWest Betuwe
Coördinaten51° 53′ NB, 5° 15′ OL
Algemeen
Oppervlakte7,9 km²
Inwoners (BAG, 2019)2.100[1]
Overig
Woonplaatscode3217
Portaal    Nederland
Deil, de Hervormde kerk

Inhoud

Historie

Voor het eerst wordt in 1148, maar vermoedelijk al in 978, gewag gemaakt van landerijen te "Daile". In oude geschriften wordt het dorp gespeld als Daile, Deile, Dilee, Deijl, Deil en Deyl. Vroeger stonden er in Deil zeven kastelen: Bulckestein, Palmestein, Ringelestein, Reynestein, Vogelenburcht, Bakerbos en Schorestein (ook vermeld als Schonestein of Gerestein). In sommige gevallen was de term 'versterkt huis' een betere term dan kasteel. Daarnaast stonden er in Deil markante huizen als Duivelshof en Frissestein, die regelmatig foutief tot de zeven kastelen gerekend worden.

Van alle kastelen en huizen is alleen Huis Frissestein bewaard gebleven, dat vanaf 1929 diende als gemeentehuis van Deil. Tegenwoordig is Gasterij De Os en het Paard in het huis gevestigd.[2] Van kasteel Palmestein resteert nog de slotgracht en van kasteel Bulckestein staat nog een klein gedeelte van de poort. De kastelen en huizen leven voort in Deilse straatnamen.[3][4]


Clara Asscher-Pinkhof (1896-1984) werkte na haar opleiding aan de kweekschool in Amsterdam een jaar als onderwijzeres in Deil in de Betuwe waarna ze les ging geven op een Joodse school in Amsterdam. Zij verwerkte haar indrukken van de dorpsschool, het dorp en omgeving in haar boek "Door's groeitijd" (Alkmaar, 1929).


Monumenten

Voormalige gemeente

Van 1810 tot 1978 vormde Deil, met de dorpen Enspijk, Gellicum en Rumpt een zelfstandige gemeente. Opvallend was, dat telkens een telg uit het geslacht Kolff burgemeester was.

Geboren in Deil

Zie ook

Officiële website

www.dorpdeil.nl

Afbeeldingen
  • De voormalige gemeentewerf
  • Molen "De Vlinder"
  • Hervormde Kerk
Zie de categorie Deil van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Beluister (info)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.