Bavel

Bavel is een dorp in de gemeente Breda, in de Nederlandse provincie Noord-Brabant. Bavel ligt ten zuidoosten van Breda en telt 8.245 inwoners in de gemeente Breda en 45 inwoners in de gemeente Alphen-Chaam (CBS).[2]

Bavel
Baovel
Dorp in Nederland
(Details)

Situering
Provincie Noord-Brabant
Gemeente Breda
Alphen-Chaam
Coördinaten51° 34′ NB, 4° 50′ OL
Algemeen
Oppervlakte14,15 km²
- land14,03 km²
- water0,12 km²
Inwoners (BAG, 2019)8.345[1]
(591 inw./km²)
Overig
Postcode4854 en 4859 (AC)
Netnummer0161
Woonplaatscode3624
Detailkaart
Locatie in de gemeente Breda
Portaal    Nederland

Toponymie

De herkomst van de naam Bavel is niet geheel duidelijk. Deze is een samentrekking van Bavo en lo en betekent dus bos van Bavo. Dat het zou gaan om Sint-Bavo is verre van zeker. Dat het betrekking zou hebben op een bezit van de Sint-Baafsabdij te Gent is nimmer aangetoond, hoewel deze abdij wél bezittingen in nabijgelegen plaatsen als Zundert en Rijsbergen heeft gehad. De betreffende Bavo kan echter ook een eigennaam geweest zijn van een boer of ander onbekend persoon.

Geschiedenis

De eerste vermelding van Bavel stamt uit 1299. In dit document werden in inkomsten van de parochie van Gilze en de Abdij van Thorn geregeld. Hierin werd vermeld dat ook de inwoners van Bavel tienden moesten afdragen. In 1317 werd Bavel een zelfstandige parochie, die afgesplitst werd van die van Gilze. Bavel was ooit een zelfstandige heerlijkheid, maar werd uiteindelijk deel van de Baronie van Breda. Een dorp met een echte kern is Bavel lang niet geweest. Het bestond veeleer uit een aantal verspreid liggende buurtschappen met een kerk. Er was sprake van ontginningen en reeds in de 16e eeuw werd een deel van de heide met bos beplant. Uiteindelijk werd na 1900 het bos weer in landbouwgrond omgezet. Bavel was toen een straatdorp dat geleidelijk meer woningen ging omvatten. In de jaren na 1960 kwam Bavel in toenemende mate onder invloed van verstedelijking. Autowegen werden aangelegd en uiteindelijk kwam Bavel vlak bij een autowegknooppunt te liggen en werd aan twee zijden door snelwegen ingesloten. Ook kwamen er woonwijken en groeide Bavel aan de gemeente Breda vast. De voorlopig laatste wijk is Nieuw Wolfslaar, die in het eerste decennium van de 21e eeuw werd gebouwd, echter van het dorp Bavel afgesneden door de A27, die alleen met de fiets direct overgestoken kan worden door middel van een fietsbrug. Parallel aan de A27 ligt een geluidswal (1.365 m), in deze geluidswal is een uniek koelingssysteem geïntegreerd voor de woningen in de wijk Nieuw Wolfslaar.

Bavel is nooit een zelfstandige gemeente geweest. Vanouds behoorde het tot de schepenbank Ginneken en Bavel. In de periode vóór 1942 behoorde het eveneens tot de gemeente Ginneken en Bavel. In dit jaar werd de plaats Ginneken door de gemeente Breda geannexeerd, waarna het restant van de gemeente in de nieuwe gemeente Nieuw-Ginneken opging. Deze gemeente werd bij de gemeentelijke herindeling in 1997 opgeheven, waarna Bavel bij Breda werd gevoegd. Een deel van het buitengebied is overgegaan naar de gemeente Alphen-Chaam. Het betreft het deel ten zuiden van de A58. Om verwarring te voorkomen met het Bredase deel werd aan dit gebied aanvankelijk de naam Geersbroek toegekend. Protest bij de gemeente Alphen-Chaam heeft ertoe geleid dat de naam Bavel ook voor het Alphen-Chaamse deel gehandhaafd blijft. Daarom bestaat er ook een deel Bavel in de gemeente Alphen-Chaam. In 1996, kort voor de opheffing van de gemeente Nieuw-Ginneken, heeft die gemeente een dorpswapen voor Bavel vastgesteld, dat door zowel Breda als Alphen-Chaam is bevestigd. Het dorpswapen heeft uitsluitend een ceremoniële functie.

Heilige Maria Hemelvaartkerk

Bezienswaardigheden

Natuur en landschap

De Pleistocene perioden het Bavelien en het Bavel Interglaciaal zijn vernoemd naar deze plaats. Het Bavel Interglaciaal is een relatief warme periode uit het ijstijdvak en onderdeel van het Bavelien. Het heeft een ouderdom van ongeveer 1 Ma en had een bijzondere flora en fauna.

Bavel wordt naar het zuiden en westen toe begrensd door autowegen. Aan de overzijde daarvan vindt men de bebouwing van Breda en in het zuidoosten het Ulvenhoutse Bos en het landgoed Anneville. Ten noorden en oosten van Bavel bevindt zich landbouwgebied met, langs de Gilzewouwer Beek, enkele broekbossen. Ten oosten van Bavel ligt het landgoed Hondsdonk.

Voorzieningen

Het dorp heeft een kleine kern met winkels en het heeft twee basisscholen (de Toermalijn en de Spindel) en een rijk verenigingsleven met carnavals-, voetbal-, judo-, handboog-, wipboom schieten en tennisverenigingen. Beide basisscholen hebben nu nog aparte gebouwen in het dorp maar er wordt gewerkt aan een nieuw gebouw. Beide scholen zullen daar een plek in krijgen, elk met behoud van de eigen identiteit.

Evenementen
  • Carnaval. Met carnaval heet Bavel Baviaonenland. De optocht is op carnavalszondag.
  • KPJ Bavel verzorgt twee keer per jaar een Tentfeest, rond hemelvaart de Lentefeesten, in het centrum van Bavel.
  • Bavelse Kermis, elk jaar het 1e weekend na de 21e september en de maandag en dinsdag erna.
  • Gouwe Ouwe in de Molen, op de laatste zondag van de herfstvakantie.
  • Bavel Anno, elk jaar in juni.

Vervoer

Bavel is per openbaar vervoer via de buslijn 1 van Arriva vanuit Breda bereikbaar. Bavel ligt langs de A27.

Nabijgelegen kernen

Breda, Dorst, Gilze, Ginneken, Molenschot en Ulvenhout.

  • Brigidastraat
  • Brigidaklooster
Zie de categorie Bavel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.