August Falise
Augustinus Franciscus Henri Falise (Wageningen, 26 januari 1875 - aldaar, 7 januari 1936) was een Nederlands beeldhouwer en medailleur.
August Falise
| ||||
Persoonsgegevens | ||||
Volledige naam | Augustinus Franciscus Henri Falise | |||
Geboren | Wageningen, 26 januari 1875 | |||
Overleden | Wageningen, 6 januari 1936 | |||
Geboorteland | Nederland | |||
Beroep(en) | beeldhouwer en medailleur | |||
RKD-profiel | ||||
|
Biografie
Zijn grootvader Dieudonné was afkomstig uit het toenmalige Ans-et-Glain bij het Belgische Luik. Deze trouwde in Wageningen op 28 juli 1827 met Hendrika van Tarthorst. Uit dit huwelijk werd Johannes Franciscus, de vader van August, geboren. Deze was stukadoor en terracottafabrikant. Zijn echtgenote, Aleida Schmidt (de moeder van August), was van Duitse afkomst (Isselburg-Pruisen). August volgde onderwijs in medailleerkunst, beeldhouwen, handtekenen en boetseren aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid Amsterdam. Hij had een zuster, Henriëtte Falise, die schilderes werd. Aanvankelijk legde hij zich toe op het maken van medailles en penningen, en sculpturen van klein formaat. Het debuut-beeldje 'De Jonge Slaaf' (1901) is in Nijmegen te zien in het Museum Het Valkhof (keramiek-kelder). Zijn vroege werk ademt de sfeer van het Hollands impressionisme. Later vervaardigde hij monumenten en standbeelden. Vanaf 1920 ontwierp hij op verzoek van de Rooms-Katholieke Kerk ook Heilig Hart-monumenten. Vooral de theoloog pater Titus Brandsma, met wie Falise bevriend was, zorgde voor veel opdrachten. Bekende standbeelden van Falise zijn Jheronimus Bosch in Den Bosch, Thomas van Aquino in Nijmegen, Schaepman in Tubbergen, Pierre Cuypers in Roermond en De Zaaier in Wageningen.
Falise was leraar anatomisch tekenen en boetseren aan de Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende Kunsten in 's-Hertogenbosch. In 1912 nam hij zijn intrek in zijn huis Antonia aan het Delpad in Wageningen, in 1941 gedeeltelijk omgedoopt in August Faliseweg. Hij was gehuwd met Antoinette Hof. Het huwelijk bleef kinderloos. Falise won vele prijzen en verwierf diverse Nederlandse en buitenlandse onderscheidingen, waaronder in 1936 de pauselijke Gregoriusorde en de Belgische Kroonorde.
Na zijn dood
In 1990 ontstond beroering toen Falises grafsteen na een ruiming op de Algemene Begraafplaats van Wageningen zou worden vermalen. De roodgranieten steen was een geschenk van Falise-fans.
In het Museum De Casteelse Poort in Wageningen vond van 18 juni 2010 tot 20 februari 2011 een expositie plaats over het leven en werk van August Falise. Deze vernieuwde de aandacht voor de veelzijdige Wageningse beeldhouwer.
In 2014 werden bij bijzondere herdenkingen replica's van monumenten van Falise onthuld. Op 28 juni 2014, Veteranendag, onthulden de voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, en de voorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer, Angelien Eijsink, in de corridor die de gebouwen van de Eerste Kamer en Tweede Kamer der Staten-Generaal op het Binnenhof (Den Haag) verbindt, een borstbeeld van luitenant-kolonel Lodewijk Thomson, de eerste Nederlandse militair die - in 1914 - tijdens een door Nederland uitgevoerde vredesmissie is gesneuveld. Het is een replica van het beeld dat Falise in 1918 vervaardigde. Op 4 augustus 2014 onthulde Gerard van der Thiel, commandant Korps Nationale Reserve van de Koninklijke Landmacht, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het korps en als eerbetoon aan de gesneuvelden van de Vrijwillige Landstorm bij aanvang van de Tweede Wereldoorlog op de Grebbeberg bij Rhenen het monument 'Als 't moet'. Het monument is een replica van een in 1923 door August Falise gemaakt beeld. Het originele beeld ging verloren in 1945 tijdens het geallieerde bombardement op het Bezuidenhout in Den Haag.
Werk
Enkele van zijn sculpturen in de openbare ruimte zijn:
- 1910 - Johann Georg Mezger, 't Groentje, Domburg (onthulling 29 september 1910)
- 1911 - Johan van Oldenbarnevelt, Stationsplein, Amersfoort, in 1933 verplaatst naar de tuin van het Stedelijk Gymnasium Johan van Oldenbarnevelt
- 1911 - Clément van Maasdijk, Schaarsbergen
- 1912 - A.L.G. Bosboom Toussaint, Kennemerstraatweg/Wilhelminalaan, Alkmaar (onthulling 16 september 1912)
- 1919 - Overste Lodewijk Thomson, Hereweg, Groningen; replica sinds 2003 Strandpromenade Durrës, Albanië; tweede replica op 28 juni 2014 onthuld in het gebouw van de Eerste Kamer aan het Binnenhof te Den Haag
- 1921 - Heilig Hartbeeld (Venlo), Keulsepoort
- 1921 - Heilig Hartbeeld (Weert), Emmasingel
- 1921 - ontwerp vrouwenfiguren voor het Monument voor Arthur van Voorst tot Voorst, 's-Hertogenbosch
- 1922 - Heilig Hartbeeld (Oss)
- 1923 - Heilig Hartbeeld (Sappemeer)
- 1923 - Monument Vrijwillige Landstorm 'Als 't moet', Bezuidenhout, Den Haag; verloren gegaan bij bombardement 1945; replica onthuld op 4 augustus 2014 op de Grebbeberg, Rhenen
- 1924 - Heilig Hartbeeld (Veghel)
- 1925 - Heilig Hartbeeld (Reuver)
- 1925 - Mijndert van der Thijnen, Van Heutszpark/Burgemeester Van der Lelysingel, Coevorden (eerste steen gelegd op 6 juni 1924 door Koningin Wilhelmina; onthulling op 2 september 1925)
- 1926 - Heilig Hartbeeld (Ginneken)
- 1926 - Thomas van Aquino, Comeniuslaan (bij aula Radboud Universiteit); 1946: Wilhelminasingel, Nijmegen (onthulling 1 juni 1926)
- 1926 - De Zaaier, Herenstraat, Wageningen (onthulling 14 september 1926; in 1990 verplaatst naar de Costerweg, en in 2012 naar de Droevendaalsesteeg)
- 1927 - Standbeeld van dr. Schaepman, Almeloseweg, Tubbergen (onthulling 11 augustus 1927)
- 1927 - Mr. Wiardus Willem van Haersma Buma, Emmen (onthulling 5 oktober 1927)
- 1927 - Aartsbisschop Joannes Zwijsen, Kerkdriel (onthulling 16 oktober 1927)
- 1928 - Willem Emmens, tegen over Hoofdstraat 29, Zeijen (onthulling mei 1929 te Emmen).
- 1929 - Jan Morks, Molenwater, Middelburg (onthulling 20 augustus 1929)
- 1930 - P.J.H. Cuypers, Munsterkerk, Roermond (onthulling 10 juni 1930)
- 1930 - Hieronymus Bosch, Markt, 's-Hertogenbosch (onthulling 17 juni 1930)
- 1930 - Heilig Hartbeeld (Huissen-Zand) (onthulling 23 november 1930)
- 1931 - Franciscus Verburch, grondlegger van de Westlandse druiventeelt (onthulling 1 juni 1931 te Poeldijk door minister Charles Ruijs de Beerenbrouck)
- 1931 - Twee gevelbeelden voor V&D, Schapenmarkt, 's Hertogenbosch
- 1933 - Borstbeeld van Joannes Benedictus van Heutsz in Coevorden (onthulling 8 juli 1933 door prins-gemaal Hendrik van Mecklenburg-Schwerin)
- 1934 - Dr. Alfons Ariëns, Ariënsplein, Enschede (onthulling 16 juni 1934)
- 1934 - Kardinaal Van Rossum, Kardinaal van Rossumplein, 's-Hertogenbosch (onthulling 24 juni 1934)
Boeken:
- Leerboek der anatomie, beschrijving van het geraamte, de spieren en de proportie van het menschelijk lichaam, ten dienste van het middelbaar onderwijs, van kunstacademies en van hen die zich bekwamen voor de kunstnijverheidacten / door August Falise, beeldhouwer, met daarbij: anatomische atlas, inhoudende dertig bladen met afbeeldingen van het geraamte, de spieren en de proportie van het menschelijk lichaam, teekeningen van L. P. Cruyff, Arnhem, 1923, N.V. v.h. Kluppell & Ebeling.
Fotogalerij
- Standbeeld Pierre Cuypers op het Munsterplein te Roermond
- De Zaaier (Wageningen)
- Marietje (Marietje van Galen 1909-1975) (brons, 1924, privébezit)
- Standbeeld van dr. Schaepman (Tubbergen)
- Johan van Oldenbarnevelt (Amersfoort)
- Clément van Maasdijk (Arnhem)
- Bosboom-Toussaint, 1912 (Alkmaar)
- gevelbeelden V&D ('s-Hertogenbosch)
- Lodewijk Thomson (Groningen)
- Monument Vrijwillige Landstorm (Rhenen); replica van in WOII verwoest beeld door Roel van der Burg
Zie ook
- Beelden van August Falise
Externe links
- Beeld Vrouwenfiguur De Gedachte
- Borstbeeld Aartsbisschop Zwijsen
- Filmbeelden August Falise: Onthulling gedenkteken Mijndert van der Thijnen te Coevorden, Beeld en geluid, 1 september 1925.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie de categorie August Falise van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |