Rhenen

Rhenen ( uitspraak (info / uitleg)) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Utrecht. De gemeente telt 20.004 inwoners (1 januari 2019) en heeft een oppervlakte van 42,99 km² (waarvan 1,28 km² water). De gemeente omvat naast de stad Rhenen, de dorpen Elst en Achterberg.

Rhenen
Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie Utrecht
Coördinaten51° 57′ NB, 5° 34′ OL
Algemeen
Oppervlakte43,76 km²
- land42,08 km²
- water1,68 km²
Inwoners (1 januari 2019)20.004?
(475 inw./km²)
BestuurscentrumRhenen
Belangrijke verkeersadersN225 N233, Veenendaallijn
Politiek
Burgemeester (lijst)Hans van der Pas (PvdA)[1]
Economie
Gemiddeld inkomen (2012)€ 37.100 per huishouden
Gem. WOZ-waarde (2014)€ 255.000
WW-uitkeringen (2014)32 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)3910-3912
Netnummer(s)0317, 0318
CBS-code0340
CBS-wijkindelingzie wijken en buurten
Amsterdamse code10309
Websitewww.rhenen.nl

Bevolkingspiramide (2008)
Portaal    Nederland
Topografische gemeentekaart van Rhenen, december 2016
De Cunerakerk in Rhenen
Cuneratoren Rhenen
Tram van de NBM te Rhenen, gezien vanaf de Cuneratoren; 1941
Tram van de NBM te Rhenen, na verlegging van het tramspoor na herstel van oorlogsschade uit 1940; 1941
Grebbeberg, oorlogsmonument
De verovering van Rhenen op 8 juli 1499 door de Groote Garde, in opdracht van Jan II van Kleef
Kasteel Prattenburg

Rhenen werkt met de gemeenten Veenendaal, Wageningen, Ede, Barneveld, Nijkerk, Scherpenzeel en Renswoude samen in het regionaal samenwerkingsverband Regio Foodvalley.

Geschiedenis

Rhenen verkreeg in 1258 stadsrechten[2][3][4] nadat de plaats in 855 als 'villa Hreni' (buurschap Rhenen) voor het eerst werd genoemd. In de Middeleeuwen was Rhenen het meest vooruitgeschoven steunpunt van de bisschop van Utrecht in zijn voortdurende strijd tegen de graven, later hertogen, van Gelre. De bisschop bezat hier het kasteel Ter Horst, dat uiteindelijk in 1543 werd afgebroken. Na de centralisatie van het landsbestuur door keizer Karel V bleef Rhenen eeuwenlang een rustig garnizoensstadje, dat als een van de vijf steden van het Sticht een bescheiden rol speelde in het bestuur van het gewest.

In de zeventiende eeuw had de verdreven koning Frederik V van de Palts een zomerresidentie in Rhenen. Hij liet het paleis in 1630-1631 bouwen naar ontwerp van de Haagse architect Bartholomeus van Bassen. Dit Koningspaleis, zoals het werd genoemd, werd in 1812 afgebroken. Momenteel herinneren in Rhenen alleen nog een gedenksteen en de straatnaam Frederik van de Paltshof aan het verblijf van de vorst.

In mei 1940 werd er hevig gestreden bij Rhenen tussen Duitsers en Nederlanders tijdens de Slag bij de Grebbeberg. De bevolking werd geëvacueerd naar het westen en keerde pas vanaf 18 mei terug. Het stadje bleek zwaar gehavend. In Rhenen werden 162 woningen geheel verwoest, terwijl circa duizend huizen zwaar beschadigd waren. De Cunerakerk en -toren stonden nog overeind en konden worden gerestaureerd. Kort na de terugkeer werd begonnen met het ruimen van puin. Daarbij werden werklozen ingeschakeld. Architect ir. C. Pouderoyen maakte in korte tijd een ontwerp voor de herbouw van het stadje. Daarbij werd bewust niet gekozen voor het weer opbouwen van de verwoeste huizen, maar voor een nieuw ontwerp naar de ideeën van de Delftse School. Pouderoyen koos er ook voor om de provinciale weg door het centrum te laten lopen, in plaats van eromheen. In de loop van 1942 was het reconstructieplan grotendeels uitgevoerd. Tijdens de gevechten van 1944 en 1945, bij de bevrijding van Nederland, werd Rhenen nogmaals getroffen.

In 1950 werden bij werkzaamheden aan de weg van Rhenen naar Elst graven gevonden in de helling van de Donderberg. Het bleek een Frankisch grafveld met ca. 1100 graven daterend uit 350 tot ca. 750 na Chr. Het is het rijkste Merovingsche grafveld dat in Europa is gevonden. De gevonden sieraden zijn te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Op de Grebbeberg ligt de grootste walburcht van Nederland. De bouw ervan begon in de periode 650-710. Andere vroeg-Middeleeuwse vondsten zijn een goudschat (Achterberg) en een muntschat, met 100 gouden munten en 170 zilveren munten de grootste ooit in Nederland gevonden (bij Remmerden). en op de Koerheuvel nabij de oude watertoren een bronzen situla (rituele emmer) vermoedelijk uit de vroege Nederlandse ijzertijd ca 750 v.Chr.

In 2008 vierde de stad zijn 750-jarige bestaan.

Op Koninginnedag 2012 bracht toenmalig koningin Beatrix samen met haar familie een bezoek aan Rhenen en Veenendaal.

Geografie

Ligging en verbindingen

Rhenen ligt aan de noordoever van de Nederrijn; aan de overkant bevindt zich het dorp Kesteren. Via een brug is de stad met de Neder-Betuwe verbonden. De spoorbrug werd in 1944 verwoest en is nooit herbouwd.

Rhenen ligt op de zuidoostpunt van de Utrechtse Heuvelrug. De plaats is dan ook omgeven door meerdere natuurgebieden.[5] De oostelijk gelegen en tot de gemeente behorende Grebbeberg is de laatste heuvel van deze stuwwal, alvorens deze overgaat in de Gelderse Vallei. Andere heuvels in de gemeente Rhenen zijn de Elsterberg, Prattenburgse Berg, Sparreboomsche Berg, Buurtsche Berg, Paasheuvel, Thymse Berg, Koerheuvel, Donderberg en de Laarsenberg.

Via het op het grondgebied van de gemeente Wageningen gelegen Opheusdense Veer bestaat er een bootverbinding over de Nederrijn met het dorp Opheusden.

Station Rhenen is sinds 1981 een kopstation aan het einde van de Veenendaallijn, via Veenendaal naar Utrecht.

Overige kernen

Achterberg, Elst, Laareind en (bedrijventerrein) Remmerden.

Sinds de herindeling van de gemeenten Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg, Leersum en Maarn per 1 januari 2006 tot de gemeente Utrechtse Heuvelrug behoort het voorheen Amerongse gedeelte van Elst tot de gemeente Rhenen.

Aangrenzende gemeenten
   Aangrenzende gemeenten   
   Veenendaal  Ede (Gld) 
 Utrechtse Heuvelrug  Wageningen (Gld) 
 Buren (Gld)  Neder-Betuwe (Gld)   

Cultuur en recreatie

Bezienswaardigheden

Monumenten

In de gemeente bevindt zich een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Media

De lokale omroep Dorp en streek tv, is gericht op Maarn, Maarsbergen, Renswoude, Scherpenzeel, Woudenberg, Rhenen en Elst

Onderwijs en sport

Voortgezet onderwijs

Sport

Rhenen was in 2000 gastheer van de Europese kampioenschappen mountainbike.

Politiek en bestuur

Gemeenteraad

De gemeenteraad van Rhenen bestaat uit 17 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:

Gemeenteraadszetels
Partij1994199820022006201020142018
SGP3343343
Progr Rhenen/GroenLinks¹1224333
VVD4333323
CDA4443321
Rhenens Belang---1222
ChristenUnie²-1--122
PvdA3333211
D66211--12
Totaal17171717171717

¹ Bij de verkiezingen tot en met 2002 deed alleen GroenLinks mee.
² In 1998 deed de RPF, een van de voorgangers van de ChristenUnie, mee aan de verkiezingen.

Partnersteden

Rhenen heeft geen partnersteden, in 2017 kwam echter een aanvraag. Dit betrof een aanvraag van de Chinese stad Dujiangyan. Deze aanvraag was naar aanleiding van de komst van reuzenpanda's naar Ouwehands Dierenpark.[7]

Bekende inwoners

Geboren in Rhenen

Woonachtig geweest

Fotogalerij
  • Deel van Rhenen. Op de voorgrond de Cuneratoren.
  • Rhenen en de Nederrijn
  • Rhenen inclusief de brug
  • De Grebbeberg. Op de achtergrond Rhenen.
Zie de categorie Rhenen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Beluister (info)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.