Alternatieve munteenheid
Een alternatieve munteenheid of alternatieve valuta is een munteenheid die geen wettig betaalmiddel van een land, regio of streek is (zoals de munteenheden die vastgelegd zijn in de ISO 4217), of dit in het verleden was (zoals historische munteenheden), maar die wel als betaal- of ruilmiddel wordt gebruikt. Een aantal van deze munteenheden (met name cryptogeld) is beschreven in een voorstel voor een aanvullende, nieuwe ISO-standaard: X-ISO 4217.[1][2] Ze worden soms ook wel complementaire munteenheden genoemd. Volledigheidshalve zijn in dit artikel ook de in (online) spellen gebruikte munteenheden opgenomen, ofwel vormen van speelgeld en geldsimulaties.
Voor werkelijk gebruik bedoelde alternatieve munteenheden
Dit zijn geldvormen die niet in ISO 4217 beschreven zijn, maar wel een werkelijk gebruikt betaalmiddel zijn of waren; sommige lokaal of regionaal, andere wereldwijd. Deze munteenheden zijn te splitsen in twee hoofdgroepen: cryptogeld en niet-cryptogeld (ofwel andere systemen).
Cryptogeld
Er zijn vele cryptogeldvarianten die zijn afgeleid van het bitcoin-concept, die meest verschenen met variaties in de benaming (in het formaat "xx"-coin). Bitcoin heeft de grootste omzet en de meeste gebruikers; het was tevens de eerste in deze soort digitale munteenheden die werkelijk in circulatie kwam.
- Bitcoin (BTC) – een online (peer-to-peer) anoniem betaalmiddel gebaseerd op cryptografie waarbij alle transacties openbaar zijn.[3]
- Litecoin (LTC) – vergelijkbaar met bitcoin.[4]
- Dogecoin – vergelijkbaar met bitcoin.[5]
- Namecoin – vergelijkbaar met bitcoin.[6]
- PPCoin – vergelijkbaar met bitcoin.[7]
- Ethereum (ETH) – Blockchain met munt, smart contracts en apps, de nieuwe generatie coins.[8]
- XRP - Cryptomunt die gebruikt wordt in het internationaal betalingsverkeer tussen de financiële instellingen onderling om alles sneller & goedkoper te doen verlopen
- Syscoin (SYS) [9] – Een van de als snelste geteste [10] open source decentrale blockchain dlt token / coin creatie platform. De nieuwe generatie coins. Tokens en coins kunnen worden gemaakt met de Spark wallet. De Fusion wallet kan daarna whitelabel aangepast worden voor een wallet voor het eigen token. Een ethereum smart contract bridge is aanwezig. Door middel van masternodes is er decentrale democratische inspraak in de ontwikkeling van Syscoin projecten.
- Monero (XMR) – een online (peer-to-peer) anoniem betaalmiddel gebaseerd op cryptografie waarbij alle transacties ook gecrypt zijn.[11]
- Overige cryptogeldvarianten
De varianten die hierboven niet genoemd worden (wegens mindere relevantie), zijn onder andere:
Andere munteenheden
De volgende munteenheden zijn niet gebaseerd op cryptografie als waardebepaling, maar op andere manieren van waardebepaling.
- Chiemgauer, een Duitse lokale munteenheid.
- ECU – De voorloper van de euro, was een virtuele munteenheid waarmee de uiteindelijke koers van de euro al voor invoering werd berekend. Hij gaf de virtuele waarde van de in te voeren euro weer.
- Eurodollar – Een virtuele munteenheid die gebruikt wordt om internationale wisseltransacties in uit te drukken.
- LETS – Waarde-eenheid voor de verrekening van het ruilen van goederen en diensten in een lokaal ruilnetwerk.
- TradeQoin - Een Nederlandse muntvervanger die door het MKB gebruikt wordt om onderling voor goederen en diensten te betalen.[12]
- Liberty Dollar (ALD) – Een privémunt in de Verenigde Staten waarvan er 250.000 in omloop waren in 2009. Er bestond ook een digitale variant, de eLD. Is sinds 2009 niet meer in gebruik.[13]
- New Liberty Dollar – Een opvolger van de eerdere Liberty Dollar.[14]
- Ven – Een wereldwijde private virtuele munt, die alleen binnen het Hub Culture netwerk wordt gebruikt.[15]
- RES, alternatieve munt in België.
Digital gold currencies (DGC)
Digital gold currencies zijn betaalvormen die zich baseren op de waarde van edelmetalen (met name goud). Men betaalt elkaar online in 'grammen goud'. Digitaal goud werd gezien als inflatiebestendiger dan gereguleerd geld, en wie meedeed kon dus goud in eigendom krijgen en ermee betalen. De waarde van het goud bepaalde de waarde van de transacties. Bijkomend voordeel van digitaal goud was dat het niet aan vaste gewichten gebonden was, zoals goudstaven of munten, maar digitaal in elke gewenste hoeveelheid verhandeld kon worden.[16]
- e-Bullion – Sinds 2007 niet meer bestaand.[17]
- e-dinar/e-dirham – Lijkt nog in bedrijf.[18]
- e-Gold – Sinds 2007 niet meer bestaand betaalmiddel (de website is er nog wel).[19]
- 1MDC (ook FastGrams genoemd) – Sinds 2007 niet meer bestaand: 1MDC had geen eigen goudreserve, maar stoelde op e-gold accounts. Toen e-gold in 2007 verdween, ging 1MDC ook onderuit.[20]
- GoldMoney – Inmiddels niet meer bestaand. Dit was een der grootste DGC's in 2004.[20]
- Liberty Reserve – In mei 2013 gesloten wegens verdenkingen van witwassen.[21]
- Pecunix – Nog in gebruik.[22]
- Vera Valor – zowel een digitaal als fysiek goud-betaalmiddel.[23]
- Overige
De onderstaande DGC's sloten de deuren ook toen de wetten op witwassen rond 2008 strenger werden.[20]
In spellen gebruikte munteenheden (speelgeld en geldsimulaties)
Dit zijn geldvormen die vooral binnen de context van een spel of website waarde hebben. Speelgeld is geen 'echt geld', maar wordt hier toch genoemd, omdat het soms ingewisseld kan worden tegen echt geld.
- AP – Met AP's kunnen op het computerspel Alliance of Valiant Arms wapens gekocht worden. AP's moeten met echt geld gekocht worden.
- I-Shell – Munteenheid binnen het spel Miniconomy.
- ISK – Met ISK's kan een account op EVE Online verlengd worden en een accountverlenging kan worden doorverkocht. ISK's kunnen worden verdiend of gekocht en men kan er in het spel goederen mee kopen en verhandelen.
- Facebook Credits – Betaalmiddel binnen Facebook voor bijvoorbeeld spelletjes.
- Linden Dollar (L$) – Een digitale munteenheid in Second Life. Deze kan voor echt geld worden omgewisseld.
- Monopolygeld – Bankbiljetten die slechts in het Monopolyspel worden gebruikt. De bank is geen echte bank, maar reguleert wel het speelgeld.
- Project Entropia Dollars (PED) – Een digitale munteenheid die in Entropia Universe gebruikt wordt, en die omwisselbaar is tegen echt geld.[24]
- Coins of gp (afkorting van Gold pieces) – Gebruikt in het onlinespel RuneScape.[25]
- Senator Bankspel-biljetten – Een spel van Senator uit 1960, dat banken simuleerde met op echt geld lijkende bankbiljetten die konden worden gespaard bij aankoop van Senatorsigaren. Het spel werd binnen drie maanden verboden wegens de gelijkenis met echte bankbiljetten.[26]
- Simdollar (Engels: Simoleon, valutateken is §) – Wordt gebruikt in Sim-spellen en De Sims-spellen.
- Virtuele gouden, zilveren en koperen munten – Gebruikt in World of Warcraft en worden buiten het spel (illegaal) verhandeld.[27]
Zie ook
- Art money
- Betaalpenning
- Cryptogeld
- Fiche
- Gold farming, het gebruiken van online spellen om in de spellen verdiende munteenheden, waardevolle spullen of punten om te zetten in echt geld
- Lijst van munteenheden, munteenheden volgens de ISO 4217-norm (landenvaluta)
- Ruilhandel
- Lokale ruileconomie
 |
Zie de categorie Alternative currencies van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Eenvoudig leven | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|