werpen

Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
  • wer·pen
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘gooien’ voor het eerst aangetroffen in 901 [1] [2]
stamtijd
onbepaalde
wijs		 verleden
tijd		 voltooid
deelwoord
werpen
wierp
geworpen
klasse 3 volledig

Werkwoord

werpen [3] [4] [5] [6]

  1. overgankelijk met een krachtige zwaai van de arm iets uit de hand naar iets of iemand heen laten gaan
    • Hij wierp de bal naar de andere kant van het veld. 
  2. overgankelijk (van zoogdieren) ter wereld brengen, baren
    • In de melkveehouderij laat de boer zijn melkkoeien regelmatig jongen werpen, zodat de moederkoeien melk blijven geven. 
Synoniemen
Hyponiemen
   
Afgeleide begrippen
   
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • De eerste steen werpen
de eerste zijn met beschuldigingen
  • De kolf naar de bal werpen
het opgeven, de moed verliezen
  • De lont in het kruit werpen
mensen laten loskomen, opstoken
  • Geld in 't water werpen ( of smijten)
het geld onnut uitgeven, het verspillen aan een roekelooze of dwaze onderneming
  • Goed geld naar kwaad geld gooien (werpen, smijten)
nutteloze kosten maken voor een doel, waarvan men voorzien kan dat het niet te bereiken is
  • Iemand iets voor de voeten werpen
iemand beschuldigen van iets
  • Iemand uit het zadel werpen
Iemand wegwerken, iemand in verlegenheid brengen
  • Iemand zand in de ogen strooien ( of werpen)
iemand bedriegen, misleiden
  • Iets in de schoot geworpen krijgen
iets verkrijgen zonder al te veel moeite er voor te doen
  • In het honderd (- jagen, - sturen, - werpen)
in het wilde, in wanorde
  • Met de muts naar iets gooien (werpen of smijten)
In de 17de en 18de eeuw betekende dit: er niet naar kunnen talen, ergens niet aan hoeven te denken; het kwijt zijn
  • Paarlen voor de zwijnen werpen
iets moois en kostbaars geven aan iemand die de waarde er niet van inziet
Vertalingen
    1. met een krachtige zwaai van de arm iets uit de hand naar iets of iemand heen laten gaan   
    2. (van zoogdieren) ter wereld brengen, baren   

Gangbaarheid
  • Het woord werpen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Verwijzingen
  1. "werpen" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. werpen op website: Etymologiebank.nl
  3. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  4. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  5. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  6. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.