Zuidasdok

Het bestaande station Amsterdam Zuid voor trein en metro blijft (voorlopig) bovengronds en zal niet langer ingeklemd worden tussen de rijbanen van de A10 en kan worden uitgebreid zodat het de groei van het aantal reizigers kan verwerken. Door toevoeging van sporen groeit dit station uit tot het tweede station van Amsterdam in grootte.

Op het dak van de A10 worden nabij het station respectievelijk een bus- (aan de noordzijde) en een tramstation (aan de zuidzijde) aangelegd. Vanuit het tram- en busstation kunnen reizigers de treinen en metro's bereiken via een nieuw aan te leggen passage onder het spoor door (de Brittenpassage). Om de nu nog kruisende loopstromen van metro- en treinreizigers en passanten te scheiden, zullen de metroperrons van de oostzijde naar de westzijde worden verplaatst.

De aanleg van de Brittenpassage maakt dat doorgaand metroverkeer vanaf Station Zuid richting Amstelveen niet langer mogelijk is.[1] Op deze plaats lag tot maart 2019 de Amstelveenboog, de verbindingstunnel van Station Amsterdam Zuid naar de Buitenveldertselaan. De verwijdering van de Amstelveenboog maakt een verlenging van de metrolijn 52 richting Amstelveen op maaiveldniveau onmogelijk. Metro/sneltramlijn 51 wordt daarom verbouwd tot stadstramlijn met lagevloertrams met Station Zuid als eindhalte (de Amsteltram). Toch blijft in de ondergrond nog altijd ruimte gereserveerd voor een mogelijke verlenging van metrolijn 52 richting Amstelveen, voor het geval ook het station Amsterdam Zuid in de toekomst ondergronds zou worden gebracht. Ook bestaat er theoretisch nog een mogelijkheid een boog boven het maaiveld als fly-over aan te leggen.

Met het project is bijna 1,4 miljard euro gemoeid, inclusief de knooppunten is dat 1,9 miljard. Het Rijk neemt 979 miljoen euro voor zijn rekening, Amsterdam 201 miljoen euro, de Stadsregio Amsterdam 130 miljoen en de provincie Noord-Holland 75 miljoen euro.

Op 9 februari 2012 hebben de gemeente Amsterdam, Provincie Noord-Holland en het Rijk een akkoord gesloten om het project te realiseren. Van 12 maart tot en met 22 april 2015 lagen het ontwerptracébesluit (OTB), het ontwerpbestemmingsplan (OBP) en de projectMER (milieueffectrapport) voor Zuidasdok ter inzage. Er zijn 131 zienswijzen over het ontwerptracébesluit en 45 zienswijzen over het ontwerpbestemmingsplan ingediend.[2]

Eind april 2015 startte de aanbestedingsprocedure. Er waren twee consortia die meedingen naar de opdracht: een combinatie van BAM, VolkerWessels en TBI en een combinatie van Fluor, Heijmans en Hochtief.[3]

In maart 2016 heeft minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu het tracébesluit ondertekend.[4]

In februari 2017 werd het project gegund aan ZuidPlus, een combinatie van Heijmans uit Nederland, Fluor uit de Verenigde Staten en Hochtief uit Duitsland. Het rijk trekt hiervoor 990 miljoen euro uit. Het gaat om een van de grootste infrastructurele projecten van Nederland. De werkzaamheden zijn in maart 2019 begonnen en het project zou rond 2028 moeten worden opgeleverd.[5][6]

In mei 2019 bleek dat de kosten van de bouw 100 miljoen hoger worden dan begroot en dat de bouw een jaar langer gaat duren. Dit omdat het project complexer en risicovoller is dan eerder gedacht.[7]

Omdat de bouw zeker twaalf jaar gaat duren vrezen diverse bedrijven en bewoners in de omgeving voor langdurige bouwoverlast. Ook het verkeer zal de nodige overlast gaan ondervinden tijdens de bouwwerkzaamheden.[8][9]

Als gevolg van de stijgende kosten en de toenemende vertraging van het project heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat in juli 2019 een onderzoek gelast naar 'nut en noodzaak' van het project. In juni 2019 ontstond er een conflict tussen de opdrachtgevers en de bouwers over de aanpak van het werk, waarna een groot aantal bouwvakkers en ontwerpers van het project werd teruggetrokken. Een vergelijking met de bouw van de metro-Noord/Zuidlijn, waarvan de bouw 13 jaar langer duurde dan gepland en 1,7 miljard euro duurder werd dan begroot, dringt zich al op.[10]

Door de voornoemde problemen is de realisatie van het project op losse schroeven komen te staan. In september 2019 kondigde de minister van Infrastructuur en Waterstaat aan het project Zuidasdok te heroverwegen.[11][12]

Stand mei 2019.

• 2019: start bouw tunnels, verbreding A10 Zuid, uitbreiding station Amsterdam Zuid en herinrichting knooppunten Amstel en De Nieuwe Meer;
• 2021-2022: ingebruikname nieuwe stationspassage (Brittenpassage);
• 2024-2026: ingebruikname verbrede stationspassage (Minervapassage); tunnels en verbreding A10 Zuid gereed; herinrichting knooppunten Amstel en De Nieuwe Meer gereed;
• 2025-2027: uitbreiding Station Amsterdam Zuid gereed;
• 2028: oplevering Zuidasdok.[13]

• Zuidasdok
• Zuidas

Zie de categorie Zuidas van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.