Rijkswaterstaat

Rijkswaterstaat (RWS) is het uitvoerende agentschap van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in Nederland, tot 2010 Verkeer en Waterstaat geheten. Het werd opgericht in 1848 en is de opvolger van het Bureau voor den Waterstaat, dat sinds 1798 bestond. De organisatie beheert en ontwikkelt in opdracht van het ministerie de hoofdwegen, hoofdvaarwegen en hoofdwatersystemen. De dienst heeft als hoofdtaken om te werken aan de vlotte en veilige doorstroming van het verkeer ("droge waterstaat"), het onderhoud en de verbetering van het systeem van vaarwegen ("natte waterstaat") en de bescherming tegen overstromingen. De directeur-generaal (DG) is Edward Spitters sinds 15 mei 2017, waarmee hij de opvolger is van Jan Hendrik Dronkers. De functies om voor de herten te zorgen nam Bram Ravenhorst over vanaf het moment dat Spitters intrad.

Rijkswaterstaat (RWS)
TypeAgentschap
Opgericht1848[1]
Voorganger(s)Bureau voor den Waterstaat[1]
Jurisdictie Nederland
HoofdkantoorDen Haag[2] (bestuursstaf)
Aantal werknemers9.200[3] (2017)
Verantwoordelijke ministerCora van Nieuwenhuizen
Functie ministerMinister van Infrastructuur en Waterstaat
Valt onderMinisterie van Infrastructuur en Waterstaat
DirecteurEdward Spitters (directeur-generaal)
Websitehttps://www.rijkswaterstaat.nl/
Het Kantoorpand Westraven naar ontwerp van Jan Pesman naast rijksweg A12 in Utrecht. De vestiging van de RWS Midden-Nederland en een aantal landelijke diensten

Rijkswaterstaat had eind 2017 ongeveer 9.200 medewerkers[3]. De organisatie is opgebouwd uit een centrale organisatie (onder meer het bestuur en de bestuursstaf) en organisatieonderdelen die regionaal of landelijk werken.

RWS Regionaal

Kantoor van Rijkswaterstaat te Rotterdam

De regionale organisatieonderdelen, tot 2013 diensten en tot 2004 directies genoemd, vormen de ruggengraat van Rijkswaterstaat. Aan het hoofd van een regionale eenheid staat de hoofdingenieur-directeur (HID). De regio's op hun beurt zijn weer onderverdeeld in lokale districten (in het recente verleden dienstkringen genaamd). Vroeger had iedere provincie haar eigen regionale organisatie, maar sinds 1994 zijn in het Noorden (Groningen, Friesland en Drenthe) en een jaar later in het Oosten (Overijssel en Gelderland) directies samengevoegd. Met de reorganisatie van april 2013 zijn meer diensten samengevoegd en is de verwijzing naar provincienamen vervallen. De volgende eenheden worden momenteel onderscheiden binnen Rijkswaterstaat:

Deze organisatieonderdelen voeren het beleid van Rijkswaterstaat uit in hun eigen regio en zijn aanspreekpunt voor regionale overheden voor alle Rijkswaterstaatsaangelegenheden.

RWS Landelijk

De boot Speurder van Rijkswaterstaat
Een weginspecteur sluit een rijstrook af na een ongeval
Matrixbord van Rijkswaterstaat

Landelijk is de technische en wetenschappelijke kennis en de uitvoering van alle ondersteunende bedrijfsvoering samengebracht. Dit proces is vanaf de eerste helft van de 20e eeuw begonnen met de vorming van specialistische diensten. Het Ondernemingsplan 2015 van Rijkswaterstaat heeft een impuls gegeven om rond de werkprocessen in verder vorm te geven ook van de operationele zaken.

Als eerste is er per 1 januari 2012 een nieuwe (operationele) dienst ontstaan: RWS Verkeers- en Watermanagement (RWS VWM) ontstaan, waarin de bediening en de drie netwerkcentra zijn ondergebracht.

De verdere concentratie van kennis kwam in april 2013 tot stand, toen de volgende nieuwe onderdelen voor landelijke taken van Rijkswaterstaat werden opgericht:

Daarnaast zijn er nog voor landelijke taken:

  • Corporate Dienst (gevestigd te Utrecht) voor de algemene ondersteuning op het gebied van personeel, organisatie administratie en facilitaire zaken, en

de programmaorganisatie:

Geschiedenis

Naam

De naam van de organisatie is in de loop van de tijd een aantal malen gewijzigd:

Waterstaat

De vaststelling van Christiaan Brunings' Plan tot beheeringhe van de Waterstaat in de Bataafse Republiek op 24 mei 1798 wordt beschouwd als de geboorte van Rijkswaterstaat. In de beginperiode volgen reorganisaties elkaar snel op; het begrip Waterstaat blijft steeds in de naamgeving terugkomen. Het Bureau van de Waterstaat is vanaf 1798 de centrale organisatie. Het is een klein coördinerend departement dat zwaar leunt op de uitvoerende ingenieurs, die nog vaak samenwerken met militaire ingenieurs. Waterstaat was in de 18e eeuw als begrip gevestigd als de toestand (staat) van het water; dat wil zeggen het beschreef de situatie in een gebied met betrekking tot de aanwezigheid van dijken, afwateringseenheden, molens et cetera en vestingwerken. Vanaf 1807 is de hoogste leiding van de organisatie een inspecteur-generaal van de Waterstaat.

16e Inspectie van de 'Service des Ponts et Chausées

Nadat keizer Napoleon het Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk had ingelijfd, werd de bestaande waterstaatsorganisatie (met uitzondering van Noord-Brabant) als 16e inspectie toegevoegd aan de Franse waterstaatsorganisatie.

Corps Ingenieurs van den Waterstaat en der Publieke Werken

Vanaf de oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden wordt in reorganisatiebesluiten steeds gesproken van het Corps Ingenieurs van den Waterstaat en der Publieke Werken. De organisatie werkt in die periode zowel voor de centrale overheid als voor de decentrale, provinciale overheden.

's Rijks Waterstaat

De grondwetswijziging van 1848 en de daarop volgende Provinciewet van Thorbecke bood de provincies de gelegenheid eigen waterstaatsdiensten in te stellen. In de loop van twee decennia maakten uiteindelijk alle provincies daar gebruik van. Zo ontstonden er Provinciale Waterstaten en de centrale organisatie werd ter onderscheiding aangeduid als 's Rijks Waterstaat aanvankelijk niet aan elkaar geschreven. Pas vanaf ongeveer 1880 ontstond het gebruik om de naam als een woord te schrijven: Rijkswaterstaat.

Organisatieontwikkeling

De veranderingen in de organisatie gedurende de laatste twee eeuwen is per dienst beschreven bij de pagina's per dienst, zoals die te bereiken zijn door de naam van een dienst (bijvoorbeeld bij het item Voormalige diensten) aan te klikken. Een totaaloverzicht van de organisatieontwikkeling van Rijkswaterstaat is te vinden op de lijst van hoofdingenieurs-directeuren van Rijkswaterstaat en wel op de volgende subpagina's daarvan:

Voormalige diensten

Regionale directies

Rivierendirecties

Specialistische diensten

Voor dataverwerking
Voor materialenkennis
Voor water
Voor verkeerskunde

Bouwdiensten

Projectdirecties

Managementondersteuning

Zie ook

Trivia

  • Rijkswaterstaat is als centraal orgaan ingesteld ten tijde van de Bataafse Republiek (1798) om de regie op de versnipperde civieltechnische werken te verbeteren. De hiërarchische structuur leek veel op die van de militaire evenknie, de Genie. Binnen de dienst is het gebruik van uniformen altijd minder geweest dan in het leger, maar ook van de huidige medewerkers dragen nog ruim 1000 personen een donkerblauw Rijkswaterstaatuniform.
  • In de Koude Oorlog waren vele sluiswachters etc. van Rijkswaterstaat automatisch onderofficier van de Genie met oorlogstaak.
  • De zoutdepots langs de snelwegen zijn eigendom van Rijkswaterstaat. Bij gladheid en sneeuwval worden automatisch particuliere bedrijven ingeschakeld die dit over de snelwegen verspreiden.
  • Binnen de dienst en door andere betrokkenen wordt de naam van oudsher vergezeld door het lidwoord: de (Rijks)waterstaat. Ook hanteren de ambtenaren zelf een onderscheid als "ik werk bij Nat (de watersector) of Droog (de wegensector)".
  • Sinds 10 oktober 2010 is Rijkswaterstaat niet meer voor heel Nederland verantwoordelijk voor de kustverdediging; de Caribische eilanden Bonaire, St. Eustatius en Saba (die in 2010 onderdeel werden van Nederland) zijn hier zelf verantwoordelijk voor.
Zie de categorie Rijkswaterstaat van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.