Vielsalm

Vielsalm (Waals: Li Viye Såm) is een plaats en gemeente in de provincie Luxemburg in België. Men spreekt "Vielsalm" uit als "Vjelsalm". De gemeente telt ruim 7.500 inwoners.

Zicht op het centrum van Vielsalm vanaf het meer van de Doyards
Vielsalm
Gemeente in België

Geografie
Gewest Wallonië
Provincie Luxemburg
ArrondissementBastenaken
Oppervlakte
 Onbebouwd
 Woongebied
 Andere
139.76 km² (2017)
92,23%
2,4%
5,37%
Coördinaten50° 17' NB, 5° 55' OL
Bevolking (bron: AD Statistiek)
Inwoners
 Mannen
 Vrouwen
 Bevolkingsdichtheid
7.814 (01/01/2019)
49,56%
50,44%
55,91 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2019)
20,46%
60,78%
18,76%
Buitenlanders5,69% (01/01/2019)
Politiek en bestuur
BurgemeesterElie Deblire (Bourgmestre)
BestuurBourgmestre
Zetels
Bourgmestre
Comm'Vous
Ecolo
19
11
5
3
Economie
Gemiddeld inkomen15.773 euro/inw. (2016)
Werkloosheidsgraad10,26% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
6690
6690
6692
6698
Deelgemeente
Vielsalm
Bihain
Petit-Thier
Grand-Halleux
Zonenummer080
NIS-code82032
PolitiezoneFamenne-Ardenne
HulpverleningszoneLuxemburg
Websitewww.vielsalm.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Bastenaken
in de provincie Luxemburg
Portaal    België

Toponymie

De naam Vielsalm dateert al uit de Romeinse tijd. Het betekent: Oude Salm(o), naar de gelijknamige rivier de Salm. Vielsalm ontleent zijn naam aan het gelijknamige graafschap. In 1163 werd het graafschap Salm verdeeld in Oppersalm (in de Vogezen) en Oudsalm (in de Ardennen).

Geschiedenis

Prehistorie

De oudste vondsten op het grondgebied van Vielsalm dateren uit de prehistorie. Naast ontdekte stenen is er ook een oude goudmijn van de Kelten aanwezig op het grondgebied van de gemeente, de trou des Massotais.

Graafschap Salm en Franse tijd

Het graafschap Salm, waartoe Vielsalm behoorde, is gesticht rond het jaar 1000. Het oudste document dat het bestaan van het graafschap bevestigt is gedateerd 1034-1035. In het document wordt comes Gisilbertus de Salm vernoemd, ofwel Giselbert van Luxemburg, een graaf die behoort tot de stichters van het in die tijd zeer belangrijke en uitgestrekte hertogdom Luxemburg.

In 1131 werd voor het eerst melding gemaakt van de ecclesia de Salmes, ofwel de kerk van Salm. Toen bestond de kerk echter al lang en de oprichting ervan is waarschijnlijk te danken aan het apostolisch werk van de monniken van de Abdij van Stavelot, waaraan de kerk ook belastingen verschuldigd was. De parochie Salm was redelijk groot en omvatte naast Vielsalm onder andere ook Grand-Halleux, Petit-Thier, Goronne, Cierreux en Commanster.

Over de eeuwen heen is de bevolking gestegen en dit maakte de parochiekerk te klein. Bovendien was het dorp te ver gelegen voor sommige parochianen. Dit zorgde voor een wens van de bevolking van andere dorpen om een eigen religieus gebouw op te richten, wat ook gebeurde. Grand-Halleux kreeg een kapel in 1430, Commanster in 1683, Goronne in 1691, Burtonville in 1703, Petit-Thier en Cierreux in 1704, Salmchâteau in 1725 en Ville-du-Bois in 1766.

Het hertogdom Salm heeft acht eeuwen overleefd. Op 1 oktober 1795 worden de Oostenrijkse Nederlanden per decreet bij Frankrijk gevoegd. Vielsalm werd deel van het Ourthedepartement.

In 1803 werd de parochie Vielsalm ingericht zoals het nu nog altijd zo is. De oude parochie werd opgedeeld in verschillende parochies door het Concordaat van 15 juli 1801. Vielsalm werd meteen ook de hoofdplaats van een decanaat. De nieuwe parochie bevatte Cierreux, Goronne, Grand-Halleux, Petit-Thier en Salmchâteau niet meer. Het verloor later ook nog Commanster in 1835, Ville-du-Bois in 1842 en Burtonville in 1913.

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en België

In 1815, toen het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd opgericht, werd de plaats deel van de provincie Luik. Drie jaar later werd het bij de provincie Luxemburg gevoegd. De overstap van de parochie Vielsalm van het Bisdom Luik naar het Bisdom Namen volgde pas in 1843.

Rond 1900 was Vielsalm een vakantieoord en jachtplaats voor de burgerij van de Belgische zaken- en financiënwereld.

De huidige gemeente Vielsalm is het resultaat van de fusie van de voormalige gemeenten Vielsalm, Grand-Halleux, Petit-Thier en Bihain in 1977. Ook werden enkele afzonderlijke dorpen bij de nieuwe gemeente gevoegd, namelijk Commanster, Goronne, Provedroux, La Bedinne en enkele huizen van de dorpen Salmchâteau en Sart.

Geografie

Geologisch behoort Vielsalm tot het Massief van Stavelot en het gaf zijn naam aan het Salmien. Het grondgebied van Vielsalm behoort tot de Hoge Ardennen. Baraque de Fraiture (652 m) in Bihain is het hoogste punt van het plateau des Tailles. 's Winters kan hier bij voldoende sneeuw wintersport worden bedreven.

Hydrografie

Door Vielsalm stroomt het riviertje de Salm.

Kernen

Buiten Vielsalm zelf, heeft de gemeente nog andere kernen op haar grondgebied liggen: Bihain, Commanster, Fraiture, Farnières, Grand-Halleux, Hébronval, Jubiéval, Ottré, Petit-Halleux, Petit-Thier, Poteau, Provèdroux, Regné, Rencheux, Salmchâteau en Ville-du-Bois.

Aangrenzende gemeenten

Het grondgebied van de gemeente Vielsalm is zeer uitgestrekt waardoor zij aan een veelvoud van andere gemeentes grenst, onder andere enkele van de provincie Luik. Zo grenst zij in het noorden aan de gemeente Trois-Ponts, in het oosten aan de gemeente Sankt Vith, in het zuiden aan de gemeentes Gouvy en Houffalize en in het westen aan de gemeentes Manhay en Lierneux.

   Aangrenzende gemeenten   
   Trois-Ponts   
 Manhay, Lierneux  Sankt Vith 
   Gouvy, Houffalize   

Demografische evolutie

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Cultuur

Evenementen

's Zomers, op 21 juli, trekt het plaatsje veel toeristen bij de "bosbessenfeesten". Wegens zijn bosrijke omgeving is Vielsalm immers "la capitale des Myrtilles". Er wordt altijd een carnavalesk defilé georganiseerd met de beroemde macrales, een soort heksen.

Bezienswaardigheden

De gemeente Vielsalm heeft onder andere de volgende bezienswaardigheden:

Verkeer en vervoer

Wegennet

De gemeente is goed ontsloten door middel van de E25, Luik - Bastenaken, via de afrit bij Baraque de Fraiture. Tevens kan men Vielsalm bereiken door de oostelijker gelegen E42, Verviers-Prüm, bij Sankt Vith te verlaten.

De belangrijkste wegen in en rond Vielsalm zijn:

Trein

Station Vielsalm is gelegen aan spoorlijn 42 tussen Luik en Luxemburg. Inmiddels gesloten spoorwegstations zijn: station Grand-Halleux, station Rencheux en station Salmchâteau.

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij10-10-1976[1]10-10-19829-10-19889-10-19948-10-20008-10-2006[2]14-10-2012[3]14-10-2018
Stemmen / Zetels%17%17%17%17%19%19%19%19
PSC1/cdH2--37,041740,4918-34,1627--
ECOLO-4,1904,2604,508,57115,11215,13218,993
RW-0,480------
Remacle49,01954,4711------
CN21,043-------
Ren Reg29,955-------
GN-24,954------
SC-15,922------
Int.Com.--14,132-----
L.Bourg.--44,578-----
IC---6,810--14,792-
BOURGM---48,29----
POUR----367---
UNIS----55,4211---
Mayeur-----33,3725,465-
GERER-----17,423--
Bourgmestre------44,621054,8511
Comm'Vous-------26,165
Totaal stemmen46864754479248794966512550265282
Opkomst %94,7293,8492,5393,3088,8389,45
Blanco en ongeldig %1,813,534,014,886,775,376,238,08

Economie

In de gemeente ligt het bungalowpark Les Ardennes van de keten Center Parcs. Het werd in 1992 geopend onder de vlag van Sunparks, maar werd in 2017 overgenomen.

Stedenbanden

Geboren in Vielsalm

Trivia

Het Suske en Wiske-verhaal De macabere macralles speelt zich grotendeels af in Vielsalm, de bosbessen en Gustine Maca (een vermeende heks) spelen een belangrijke rol.

De tv serie Public Enemi speelt grotendeels af in Vielsalm

Zie ook

Zie de categorie Vielsalm van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.