Uikhoven

Uikhoven (Maaslands dialect: Ukeve) is een dorp aan de Maas in België en een deelgemeente van de gemeente Maasmechelen.

Uikhoven
Deelgemeente in België

Situering
Gewest Vlaanderen
Provincie Limburg
Gemeente Maasmechelen
Coördinaten50° 55 NB, 5° 44 OL
Algemeen
Oppervlakte4,14 km²
Inwoners (2012)1.124
(271,50 inw./km²)
Hoogte42 m
Overig
Postcode3631
Netnummer089
Detailkaart

Portaal    België

Toponymie

Uikhoven werd voor het eerst schriftelijk vermeld in 1298, en wel als Udenchoven, waarbij hove betrekking heeft op een boerderij, welke in verbinding wordt gebracht met de persoonsnaam Udo. Het noordelijk deel van het langgerekte dijkdorp staat bekend als Daaluikhoven.

Geschiedenis

Tot omstreeks 1150 behoorde het gebied waar thans Uikhoven ligt tot de bezittingen van de heren van Geulle en was een domein van de Abdij Kornelimünster. Het dorp lag toen op de rechteroever van de Maas. Na een overstroming verschoof de Maasbedding 2-3 km oostwaarts, waardoor het dorp thans op de linkeroever ligt. In 1298 werd het domein Geulle-Uikhoven door de Abdij verkocht aan de heren van Montjoie-Valkenburg. In 1300 werd Uikhoven uitgeruild met de heer van Rekem en ging tot diens graafschap behoren.

Kanaal naar Rekem[1]

Ottavio Piccolomini, veldmaarschalk van de Keizerlijken tijdens de Dertigjarige Oorlog, bezorgde op 21 december 1652 zijn verslag aan keizer Ferdinand III. Hij vermeldde hierin dat rijksgraaf Ferdinand van Reckheim (het huidige Rekem) het keizerrijk grote verdiensten had verleend door zijn stad van verdedigingswerken te voorzien tegen eventuele aanvallen van de hertog van Brabant. Alhoewel de stad goed verdedigd was door de wallen raadde Piccolomini aan om Reckheim te verbinden met de Maas via een kanaal. De keizer stemde in met het plan en gaf Ferdinand toelating om het kanaal te laten graven. Het was zijn zoon, Maximiliaan Frans Gobert, die in 1670 de graafwerken opstartte. Reeds op 30 oktober was het graafwerk grotendeels klaar. Men had een opening gemaakt in de Maasmuur te Uikhoven op de dijk om het kanaal van Maaswater te voorzien. Het kanaal was bevaarbaar, breed en diep, en volgde voor een gedeelte het traject van de huidige Pastoor Goossenslaan en liep langs het kasteel van Reckheim tot aan de Ucoverpoort (ook Maaspoort genoemd) en de Ziepbeek daar. Anno 2019 kan men op de Pastoor Goossenslaan, bij de dubbele bomenrij (zie afbeelding) tegenover huisnummer 19 een haast dichtgeslibde ondiepte zien, het restant van het vroegere kanaal.

Uikhoven viel in de loop der eeuwen geregeld ten prooi aan doortrekkende legers die het strategisch gelegen Maastricht trachtten te veroveren. Rampzalig was de doortocht van het leger van John Churchill, hertog van Marlborough (een voorvader van Winston Churchill), tijdens de Negenjarige Oorlog. Tijdens de belegering van de stad Maastricht waren zijn troepen in de buurt van Uikhoven gelegerd en maakten het daar zo bont dat na zijn vertrek poppen van "Malbroek" werden verbrand. Dit gebruik wordt in sommige plaatsen (bijvoorbeeld in Stokkem) nog in ere gehouden. Ook na de Slag bij Lafelt in 1747 vonden plunderingen plaats, ditmaal door het leger van Prins William, hertog van Cumberland.

Naast militaire problemen was er ook de Maas, die geregeld voor overstromingen zorgde. In 1628 werd daarom reeds de Maasdijk aangelegd, welke in 1726 nog verder versterkt werd. De aanleg van de Zuid-Willemsvaart van 1822-1826 sneed Uikhoven van Rekem af, hoewel beide plaatsen door een brug verbonden zijn. De parochie van Uikhoven kwam voort uit een kapel, welke aanvankelijk ondergeschikt was aan de parochie van Geulle.

Hendrik-Jacob Opsteyn uit Uikhoven, geboren op 17 juni 1908, stierf aan de doodendraad te Kotem op 12 november 1918 toen hij zijn vader die terugkeerde uit Nederland wilde verwelkomen. Men dacht dat een dag na de Wapenstilstandsdag de stroom was afgesloten.

Bezienswaardigheden

Natuur en landschap

Uikhoven ligt in het Maasdal, en de bebouwing bevindt zich voornamelijk langs de Maasdijk, die hier vlak langs de Maas verloopt. De hoogte bedraagt 42 tot 44 meter.

Verkeer en vervoer

In de zomertijd is er een voetveer over de Maas naar Geulle. Uikhoven telt 11 straten.

Nabijgelegen kernen

Rekem, Boorsem, Kotem, Geulle (veerpont)

Galerij

Zie de categorie Uikhoven van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.