Kamer van Koophandel

De Kamers van Koophandel houden zich bezig met advisering en belangenbehartiging voor ondernemers. Ze adviseren ook de overheid en zetten zich daarbij in voor een goed ondernemersklimaat, denk bijvoorbeeld aan de beschikbaarheid van bedrijfsterreinen.

Een andere belangrijke taak is de geschillenbeslechting voor handelsconflicten tussen bedrijven. De Kamers van Koophandel zijn daartoe actief in arbitrage op handelsgebied.

Kantoor van de Kamer van Koophandel in Arnhem.

In Nederland werden de Kamers in 1920 onafhankelijk van de gemeenten en werden ze georganiseerd in 36 regionale kamers. In 1921 kregen ze hun belangrijke openbare administratieve taak, toen de Handelsregisterwet werd ingevoerd.

Door fusies werd het aantal Kamers van Koophandel in Nederland per 1 januari 2008 teruggebracht tot 12. Sinds 1 januari 2014 zijn alle regionale Kamers gefuseerd tot één organisatie. In de loop van 2008 trad verder een nieuwe Handelsregisterwet in werking. Dit had tot gevolg dat de tot dan toe niet inschrijvingsplichtige "ondernemers" alsnog werden ingeschreven. Dit zou resulteren in een bestandsgroei van ± 13%. Denk hierbij aan maatschappen, tandartsen, agrariërs en ook overheidsinstanties. Dit zorgt volgens het ministerie van Economische Zaken voor een volledig register en meer rechtszekerheid voor ondernemers.

Per 1 januari 2013 is de jaarlijkse heffing voor ingeschreven ondernemers en rechtspersonen (de Handelsregisterbijdrage) afgeschaft. Hiermee verloor de Kamer van Koophandel een belangrijke bron van inkomsten. De overheid wilde hiermee een lastenverlichting voor het bedrijfsleven realiseren. Was er voor niet-ondernemende stichtingen en verenigingen jaarlijks zo'n 20 tot 30 euro te betalen, dan kon dit voor vennootschappen met een aandelenkapitaal (zoals BV en NV) vele honderden euro's op jaarbasis zijn. De hoogte van de bijdrage was bij deze vennootschappen afhankelijk van de omvang van het geplaatste aandelenkapitaal. Deze kosten waren fiscaal aftrekbaar. Tegenwoordig wordt enkel bij de eerste inschrijving van een onderneming of organisatie in het Handelsregister een -geringe- eenmalige inschrijfvergoeding geheven.

De KvK is een zelfstandig bestuursorgaan, geregeld in de Wet op de Kamer van Koophandel. Het instituut Kamer van Koophandel wordt ondersteund door de Handelsregisterwet 2007. Het budget van de KvK wordt gefinancierd uit de rijksbegroting en door inkomsten uit (kostendekkende) tarieven voor verleende diensten en geleverde producten. De KvK is een organisatie zonder winstoogmerk, complementair aan andere publieke en private organisaties en levert geen diensten die ook door marktpartijen (kunnen) worden geleverd. Het ministerie van Economische Zaken houdt toezicht op de uitvoering van de taken van de KvK.

De KvK helpt ondernemers om te starten, innoveren en ondernemen in binnen- en buitenland. Ze ondersteunt ondernemers bij hun start- en groeiambities. Met het Handelsregister voert de KvK de officiële en verplichte juridische registratie van alle ondernemingen in Nederland uit. Het doel is veilig handelsverkeer. De landelijke organisatie heeft een regionale verankering en opereert sterk regionaal.

De diensten en producten van de KvK vloeien voort uit haar wettelijk verplichte taken:

1. Beheren van het Nederlands Handelsregister. Dit is een van de basisregistraties van Nederland, waar alle ondernemingen en rechtspersonen geregistreerd staan met hun actuele gegevens.
2. Voorlichting aan ondernemers. Denk hierbij aan informatie over ondernemen en ondernemerschap, (overheids)informatie en (digitale) producten op juridische en bedrijfseconomisch gebied.
3. Regionale ondernemersondersteuning. Voor ondernemers met (groei)ambities op drie landelijke thema’s: Start en overname, Internationaal ondernemen en Innovatie.
4. Innovatiestimulering. Ondersteunen ondernemers bij het ontwikkelen en doorvoeren van innovaties.
5. Inrichten en beheren van Ondernemerspleinen – zowel digitaal als fysiek. De KvK ontwikkelt en beheert het digitale Ondernemersplein.[15] Dit webportal biedt één samenhangende toegang tot alle relevante informatie van publieke partijen waar ondernemers mee te maken hebben. Op vijf plaatsen in Nederland richt de KvK ondernemerspleinen (ontmoetingsplek) in waar ook andere organisaties voor ondernemers aanwezig zijn, zoals de Belastingdienst.

Regio- en innovatiestimulering

Bij specifieke vragen over de ondernemerschapsthema’s innovatie, internationaal ondernemen, starten of overname ondersteunt de KvK ondernemers (cross-sectoraal) met advies en projecten, zowel landelijk als regionaal. In de regio kunnen ondernemers met (groei)ambitie deelnemen aan activiteiten (zoals netwerkbijeenkomsten) binnen projecten waarvan bijvoorbeeld de uitwisseling van ‘best practices’ onderdeel is. De KvK brengt ook mkb-ondernemers met elkaar en met kennis- of onderzoeksinstellingen in contact voor vernieuwing in dienstverlening of werkwijze van hun bedrijf.

Handelsregister

Iedere in Nederland gevestigde onderneming en rechtspersoon moet ingeschreven zijn in het Handelsregister. De Nederlandse wet verplicht alle besloten vennootschappen, naamloze vennootschappen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen ieder boekjaar een financieel verslag, een jaarrekening, te deponeren bij de KvK. Ongeveer 700.000 bedrijven moeten jaarlijks verplicht hun financiële gegevens bij de KvK inleveren.

In Nederland biedt de KvK haar informatie, diensten en producten voor ondernemers eenvoudig, toegankelijk en steeds meer digitaal aan (zoals webinars, apps en e-consulting). Op deze manier maken vrijwel alle ondernemers op een efficiënte wijze gebruik van de KvK. Op de website[16] bundelt de KvK voor ondernemers de overheidsinformatie van publieke dienstverleners zoals de Belastingsdienst, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en het CBS. Aan werknemers heeft de KvK per 1 januari 2014 circa 1500 fte (fulltime-equivalent). Met een landelijk dekkend netwerk van 19 kantoren blijft de nieuwe KvK verbonden met ondernemers in de regio en kan ze inspelen op hun specifieke behoeften rondom start en bedrijfsovername, innovatie en internationaal ondernemen. Door de landelijke aansturing kan de KvK slagvaardig en efficiënt werken; zowel landelijk als in de vijf werkgebieden (regio’s Noord, Noordwest, Zuidwest, Oost en Zuid). De verschuiving naar meer gebruik van zogenaamde ‘big data’ met onder andere het Handelsregister als waardevolle bron, moet meer relevante informatie en data opleveren die ondernemers kunnen gebruiken voor hun bedrijfsvoering en groei.

De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de totale aansturing van de organisatie. Het ministerie van Economische Zaken houdt als eindverantwoordelijk departement op hoofdlijnen toezicht. De Raad van Bestuur ontvangt over het te voeren beleid adviezen van de Centrale Raad en vijf Regionale Raden. Deze raden bestaan uit twaalf vertegenwoordigers van (regionale) werkgevers- en werknemersorganisaties en overige leden. De Regionale Raden adviseren over regionale activiteiten van de organisatie, de Centrale Raad adviseert over landelijke prioriteiten en projecten.

De bedrijfsmilieudienst (afgekort: BMD) is een initiatief van de Kamer van Koophandel; een advies- en ingenieursonderneming om het bedrijfsleven van dienst te zijn met praktisch toegepaste milieukennis. Er werden, vanaf 1989 een groot aantal stichtingen opgericht vanuit de behoefte aan maatwerk ondersteuning op destijds actuele onderwerpen als bodemverontreiniging, de gevolgen van de Hinderwet, de in opkomst zijnde milieuzorg en de afvalproblematiek. Medio 1995 bestonden er twintig vestigingen. De primaire doelstelling was destijds het bieden van eerstelijns ondersteuning op milieugebied aan het MKB. Sinds het begin van deze eeuw zijn er zes grotere vestigingen, te weten:

• BMD Advies Oost
• BMD Advies Noord
• BMD Advies Centraal Nederland
• BMD Advies Rijndelta
• BMD Advies Zuid-Holland Noord
• BMD Advies Zuid

Op de BES-eilanden stelt de "Wet op de Kamers van Koophandel en Nijverheid BES" twee Kamers van Koophandel vast. Eén op Bonaire[17] en één op Sint Eustatius voor Sint Eustatius en Saba gezamenlijk[18]. De "Handelsregisterwet 2009 BES" bepaalt dat de KvK's belast zijn met het beheer van het Handelsregister.