Tomas Gustafson

In 1979 werd hij wereldkampioen bij de junioren, en presenteerde hij zich als een grote belofte. Bij de Europese kampioenschappen, een jaar later, werd hij vierde en loste hij die belofte in. De maand erna deed hij mee aan de Winterspelen van 1980 in Lake Placid waar zijn beste prestatie een 7e positie op de 1500m was. Nog geen twee weken later prolongeerde hij zijn wereldtitel bij de junioren.

In 1982 werd hij Europees kampioen allround in Oslo. Hij verbeterde daar het wereldrecord op de 10km, de laatste keer dat het wereldrecord op deze afstand in het Bislett Stadion werd verbeterd. Gustafson kreeg in 1982 de Oscar Mathisen-Award uitgereikt.

Een jaar later, op hetzelfde Noorse ijs van Bislett, werd Gustafson tweede bij de wereldkampioenschappen allround. Hij stond op het podium één trede lager dan de Noor Rolf Falk-Larssen, alhoewel hij een lager puntentotaal had. Falk-Larssen had drie afstanden gewonnen en werd daardoor automatisch kampioen. Hierdoor kon hij het er op de door Gustafson gewonnen 10 kilometer van nemen en kwam hij 36 seconden na Gustafson over de finish.

In 1984 lag zijn focus niet bij de allroundtoernooien maar bij de Olympische Winterspelen in Sarajevo. Hij won daar olympisch goud op de 5km, met een minimaal verschil van twee honderdste van een seconde voorsprong op de Sovjet-Rus Igor Malkov. Op de 10km volgde een vergelijkbaar gevecht, dit keer trok Malkov aan het langste eind en won de strijd met een verschil van vijf honderdste van een seconde.

Tussen de Winterspelen van 1984 en die van 1988 onderging Gustafson een knieoperatie en kreeg hij meningitis, waardoor hij enige tijd uit de roulatie was. Ook overleed Gustafsons vader in die periode.

In 1985 reed hij als toerrijder de Elfstedentocht van 1985 uit en werd hij derde op de Europese kampioenschappen allround.

In het olympische jaar 1988 hervond Gustafson zijn kracht en vorm. In januari van dat jaar toonde hij aan nog erg ambitieus te zijn door de Europese kampioenschappen in Den Haag te winnen; hij won alle vier de afstanden.

Malkov was inmiddels gestopt met schaatsen, dus Gustafson had een concurrent minder bij de Olympische Spelen van 1988. Hij wist dat hij zich moest richten op nieuwe experts op de lange afstanden zoals de Nederlanders Leo Visser en Gerard Kemkers, de Oostenrijker Michael Hadschieff en de Noor Geir Karlstad.

Op de 5000m bleef hij in het spoor van Leo Visser en ging hem in de laatste ronde voorbij door een versnelling. Hij won de rit (en de gouden medaille) met een verschil van drie tiende van een seconde. Vier dagen later won hij olympisch goud door het wereldrecord op de 10km te verbeteren naar de tijd van 13:48.20, een record dat drie jaar zou blijven staan tot het verbeterd werd door Johann Olav Koss. Gustafson kreeg in 1988 wederom de Oscar Mathisen-Award.

Na 1988 bleef Gustafson nog vier jaar deelnemen aan de allroundtoernooien. In 1990 werd hij nog tweede bij de Europese kampioenschappen, achter Bart Veldkamp. In 1992 deed Gustafson nog mee aan de Olympische Winterspelen in Albertville. Hij werd hier dertiende op de 5000m en beëindigde zijn carrière.

Na zijn schaatscarrière zet Gustafson zich in om het marathonschaatsen, dat hem na zijn Elfstedendeelname na aan het hart ligt, in Zweden te bevorderen. Hij is onder andere bestuurslid van de Svenska Skridskö Forbundet, de Zweedse schaatsbond; ook is hij verbonden aan Team Östersund, een door de Zweedse stad Östersund gesponsord Nederlands marathonschaatsteam voor vrouwen. Ook zelf schaatst hij nog enkele keren per jaar een marathon.