Summertime (aria)
Summertime is een aria uit de opera Porgy and Bess (1935). Het lied groeide eind jaren dertig uit tot een klassieker onder liefhebbers van klassieke muziek, jazz, blues en popmuziek. Summertime werd geschreven door George Gershwin (muziek) en DuBose Heyward (tekst). De tekst is mee ontleend aan de traditional All my trials.
Summertime
| ||||
Single van: Billie Holiday e.a. | ||||
B-kant(en) | Billie's Blues | |||
Uitgebracht | 1936 | |||
Soort drager | vinyl | |||
Genre | Aria, jazz | |||
Label | Vocalion Records | |||
Schrijver(s) | George Gershwin en DuBose Heyward (tekst) | |||
Hoogste positie(s) in de hitlijsten | ||||
Nr. 3 op jazzstandards.com | ||||
|
Ira Gershwin was de voornaamste tekstschrijver voor Porgy and Bess, maar aan Summertime droeg hij niet bij, hoewel zijn naam uit zakelijke overweging door ASCAP vermeld wordt. DuBose Heyward was de schrijver van de roman Porgy, waarop de opera is gebaseerd. Toen de samenwerking met Heyward spaak liep, schakelde George Gershwin zijn broer Ira in als librettist.
De opera begint als Clara Summertime als slaapliedje voor haar baby zingt. De melodie keert enkele malen terug.
Summertime and the livin' is easy
Fish are jumpin' and the cotton is high
Your dad is rich and your ma is good lookin'
So hush little baby, don't you cry.
De melodie start als:
Instrumenten
Het origineel is een opera-aria, gezongen door een (mezzo-)sopraan, begeleid door een symfonisch orkest en een koor. Tegenwoordig kent de Summertime Connection uitvoeringen in verschillende stijlen als ska, Zuid-Amerikaans (alle ritmes), rock, housemixes in allerlei vormen, alle stijlen van jazz van dixieland tot bop en geïmproviseerde muziek.
Elk denkbaar instrument is gebruikt: van tuinslang (Noguru Hata op de Nederlandse tv), koeienhoorn (Bengt Jonsson) en zingende zaag (Matthew Beckman) tot de traditionele So(Koreaanse fluit) (Lee Sang Gang), theremin (Lydia Kavina), carillon (Piet van den Broek), xaphoon (Arthur Mary op 4 juni 2007 in Boedapest) en handbellen (Rhapsody).
Op 23 juli 2007 heeft Stone Jazz (een Koreaanse formatie) een uitvoering van Summertime gegeven waarbij de haegm (Koreaanse viool); de piri (Koreaanse hobo) en de gayagm (Koreaanse harp) worden gecombineerd met piano, bas en drum.
In 2007 nam de Chinese 12 Girls Band tijdens een concert in Shanghai met gastzangeres Lila Downs ook Summertime op. Daarbij werden onder meer de pipa, de erhu, de guzheng, de yang qin en de dizi gebruikt.
Ook niet onvermeld mag blijven de uitvoering in 2007 op de hydraulophone (waterpijporgelfluit) door de uitvinder van dit instrument, Steve Mann.
Er bestaan ongeveer 25 zes-snarige elektrische cello's in deze wereld en daarvan is er een in handen van Jennifer Adams, die samen met haar man het duo Montana Skies vormt. Zij speelt haar instrument staande en heeft inmiddels in 2006 een versie van Summertime opgenomen.
De dulzaina is een traditioneel Castiliaans instrument, dat als een voorloper van de hobo kan worden beschouwd. In januari 2008 voerde Samuel Brogeras Summertime op dit instrument uit.
Ook elke stijl van zingen is opgenomen: van a capella via karaoke en doowop tot grote gemengde koren, maar ook een opvoering in een zwembad omdat de extra echo nodig was.
Versies
In 1935 maakte het publiek voor het eerst kennis met Summertime. In dat jaar ging Porgy and Bess in première en werd de eerste plaatversie van Summertime opgenomen door Helen Jepson met koor en orkest onder leiding van Alexander Smallens. De alleroudste opname door Abbie Mitchell, op piano begeleid door Gershwin zelf, is een repetitieopname uit juli 1935 die decennia later boven water kwam en pas in 1991 op cd werd uitgebracht. Abbie Mitchell speelde de rol van Clara in de allereerste opvoeringen van Porgy and Bess. Het succes van de opera kwam slechts langzaam op gang. Het duurde tot de jaren vijftig voor Porgy and Bess als een klassieker werd beschouwd. Summertime was inmiddels, door de coverversies van onder meer Billie Holiday, Caspar Reardon, Maxine Sullivan, Sidney Bechet en Jerry Kruger uitgegroeid tot een jazzstandard. Sam Cookes versie uit 1957 is waarschijnlijk de eerste versie die als pop kan worden aangemerkt. In latere jaren zorgden onder meer Billy Stewart en Janis Joplin ervoor dat Summertime behalve als jazz- ook als popklassieker wordt beschouwd. Ook de Nederlandse band Brainbox heeft in 1969 een hit met een rock-bewerking van dit nummer.
Sandra Reemer nam in 1963 Sluimer zacht op - waarschijnlijk de eerste Nederlandstalige versie van Gershwins klassieker. Een jaar later volgde Mariska Veres als onderdeel van zanggroepje Les Mystères met hun versie van het origineel, haar start als opnemend artiest.
Jazzinterpretaties
- Sidney Bechet, 1939
- Charlie Parker, Charlie Parker with Strings, 1949
- Don Byas, Laura, 1952
- Chet Baker, 1955
- Bill Evans, How my heart sings !, 1962
- Booker T. & the M.G.'s, And Now !, 1966
- Count Basie Good time blues, 1970 ; Lullaby Of Birdland, 1997
- Stéphane Grappelli, Stéphane Grappelli & friends in Paris, 1996
- George Benson In Concert-Carnegie Hall, 1975
- Ray Charles
- John Coltrane, My Favorite Things, 1961
- Yannis Loussikoulou, "jazz for delbo's bac", 2008, duo met Antoine Delbos (drums)
- Miles Davis Porgy and Bess, 1958, arrangement van Gil Evans
- Herbie Hancock Gershwin's World, 1998
- Ella Fitzgerald en Louis Armstrong Porgy and Bess, 1957
- Stan Getz Getz au Go-Go, 1964
- Molly Johnson, Another Day, 2003
- Joe Henderson
- Annie Lennox
- Billie Holiday Lady Day: The Complete Billie Holiday On Columbia, 1933-1944
- Klazz Brothers & Cuba Percussion Jazz Meets Cuba, 2003
- Biréli Lagrène en André Ceccarelli Jazz in Marciac
- Aaron Neville, 2003
- Renee Olstead, Renee Olstead, 2004
- Billy Stewart, Billy Stewart Teaches Old Standards New Tricks, 1966
- Al Jarreau
- Keith Jarrett
- Nina Simone
- Bessie Smith
- Sarah Vaughan, Sarah Vaughan Sings Gershwin, 1998
- Caetano Veloso, A Foreign Sound, 2004
- Paolo Fresu, Kind of Porgy & Bess, 2002
- Art Pepper, Modern Art, 1956; The Art Of Pepper - The Complete Omega Sessions Master Takes, 1957
- Oscar Peterson
- Gil Evans, Svengali, 1973
- Albert Ayler, My name is Alber Ayler, 1963
- Duke Ellington, Piano in the Foreground, 1961
- Pat Metheny en Jim Hall, Jim Hall & Pat Metheny, 1999
- Tal Farlow, The Return Of Tal Farlow, 1969
- Norah Jones, 2003
Talen
Summertime is oorspronkelijk geschreven in het Engels, maar het is inmiddels in veel talen vertolkt. The Summertime Connection kent en heeft uitvoeringen in (bij elke taal een willekeurige artiest):
Braziliaans - Bárbara Ohana Bulgaars - Slavi Trifonov Catalaans - The Mimisikous Band Duits - Peter Kraus - ----- Esperanto - Nicolin
Estisch - Optimistid Fins - Topi Sorsakoski Frans - Joe Dassin Fries - De Kast Grieks - Kanellopoulos Hebrew - Shani Ezra - incompleet - ----- Hessisch - Rhoihessisch
- ----- Hohenloher - Annâweech
Hongaars - Tamás Sebesi Italiaans - I Dalton Japans - The Dixie Saints - ----- Jiddisch - Lee Colbert
Joegoslavisch - Henda Khmer - Ros Sereysothea Lets - Skamp - ----- Maleis - Titek Puspa
Maori - Wirimako Black Nederlands - Wilfred Klaver - ----- Occitaans - Feliciana de Lalonga
Oostenrijks - Ernst Molden Papiaments - Tropical Taste Pools - Petra Janù Portugees - Nara Leão Russisch - Oleg Skripka - ----- Saarpfälzisch - Musikduo Udo & Marion
Servisch - Basa Sloveens - Ursula Ramoveš Slowaaks - Lucia Lužinská Spaans - Cubismo Tsjechisch - Hana Hegerová - ----- Tubegoshian - Miss Posey & Wessy
- ----- Welsh - Sarah Glyn-Jones
- ----- Yoruba - Angélique Kidjo
- ----- Zoeloe - Amanda Strydom.
Kwartet Okazjonalny uit Polen heeft een cabareteske drietalige versie opgenomen waarbij de stereotypen van de drie talen aan bod komen.
Ron Porter (USA) heeft Genesis hoofdstuk 8 gezongen op de muziek van Summertime (zie https://www.youtube.com/watch?v=GiSAVPxKHkk). Er bestaat ook een tekst in het Engels als 'Invitation to communion and/or Agnus Dei' door David Lee met de titel Bread is Broken, maar deze is helaas nog nooit uitgevoerd.
Radio 2 Top 2000
Nummer met notering(en) in de Radio 2 Top 2000[noot 1] |
'99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Summertime (Billie Holiday) | 562 | - | 1012 | 789 | 547 | 776 | 859 | 1151 | 812 | 827 | 1293 | 1118 | 1194 | 1800 | 1837 | - | - | - | - | - | - |
- Een getal geeft de plaats aan; een '*' dat het nummer niet genoteerd kon zijn, omdat het nog niet was uitgekomen, een '-' dat het nummer niet genoteerd was en een '?' betekent dat de notering nog niet verwerkt is. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.
Nummer met notering(en) in de Radio 2 Top 2000[noot 1] |
'99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Summertime (Ella Fitzgerald & Louis Armstrong) | - | - | - | - | - | - | - | 978 | 900 | 1660 | 1311 | 1152 | 1139 | 1146 | 1012 | 1132 | 1167 | 1427 | 1568 | 1188 | 1492 |
- Een getal geeft de plaats aan; een '*' dat het nummer niet genoteerd kon zijn, omdat het nog niet was uitgekomen, een '-' dat het nummer niet genoteerd was en een '?' betekent dat de notering nog niet verwerkt is. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.
Nummer met notering(en) in de Radio 2 Top 2000[noot 1] |
'99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Summertime (Billy Stewart) | - | 1527 | 1952 | 1947 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
- Een getal geeft de plaats aan; een '*' dat het nummer niet genoteerd kon zijn, omdat het nog niet was uitgekomen, een '-' dat het nummer niet genoteerd was en een '?' betekent dat de notering nog niet verwerkt is. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.
Nummer met notering(en) in de Radio 2 Top 2000[noot 1] |
'99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Summertime (Brainbox) | 289 | 229 | 252 | 279 | 345 | 315 | 278 | 347 | 333 | 308 | 410 | 373 | 442 | 772 | 724 | 814 | 963 | 1086 | 1090 | 1538 | 1536 |
- Een getal geeft de plaats aan; een '*' dat het nummer niet genoteerd kon zijn, omdat het nog niet was uitgekomen, een '-' dat het nummer niet genoteerd was en een '?' betekent dat de notering nog niet verwerkt is. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.
Externe links
- Lijst van meer dan 4000 coverversies van "Summertime"
- De site van The Summertime Connection met een lijst van alle opnames in de verzameling per 28-feb-2010
- Een site met teksten in verschillende talen.
- Summertime in MP3-formaat
Bronnen, noten en/of referenties
|