Sigarenindustrie (Eindhoven)

In Eindhoven en de geannexeerde dorpen hebben zeker 211 sigarenfabrieken en -fabriekjes bestaan. In de sigarenfabrieken in Eindhoven werden de sigaren volledig handmatig, semi-handmatig en later zelfs geheel machinaal met behulp van 'compleet'machines gemaakt. Soms is een bedrijf onder een andere naam voortgezet, soms ook had een bedrijf meerdere filialen. De hieronder staande lijst kon niet volledig zijn, maar ze geeft wel een idee van de bedrijvigheid die Eindhoven ooit kende op het terrein van de sigarenindustrie.

• Altink & Burgers aan de Lijmbeekstraat, 1877-1934
• Fa. G.H. Aalfs in Gestel.
• Fa. G. H. Aalfs & en G.H. de Jongh aan de Gagelstraat in Woensel, werd later
• Fa. G. H. de Jongh & Co. aan de Gagelstraat.
• F. van de Bichelaer & Cie. Sigarenfabriek "De Bijenkorf". Tabak, sigaren, snuif en karotten op de Begijnenstraat omstreeks 1900. Stratumseind 6. Merk: "Schiphol". 1910-1950
• Boex-Hoefnagels & Cie. was een fabriek voor sigaren en snuiftabak die bestond van 1856-1872.
• Sigarenfabriek P. Boelaars & Zoon, van 1898 tot 1915 aan de Tongelresestraat 18 (Tongelrescheweg A118), achter het woonhuis.
• Sigarenfabriek Peeters & Co, vanaf 1899 aan de Tongelrescheweg F66 (Tongelresestraat 79), gebouwd in 1899. In 1916 verkocht aan J.A. Donker uit Gouda. Donker is vanaf 1915 firmant van Sigarenfabriek "de Kroon" Boelaars & Zoon .
• N.V. Sigarenfabriek "de Kroon" voorheen Boelaars & Zoon, opgericht 1920 door Johannes Adrianus Donker en Jacobus de Lange, tegenwoordig Apollohuis, aan de Tongelresestraat 88. Onder meer de merken Mei-bloempje, Nobel, Stadhouder, en De Kroon.
• Fa. Gebr. van Collum aan de Wal, tot 1910.
• Wed. van Dorenmalen aan de Grote Berg.
• Dresselhuys en Nieuwenhuijs (TRIO) op de Stroat in Woensel (de oude Pastorie).
• Sigarenfabriek v/h Gilde St. Franciscus Xaverius. De fabriek aan Parallelweg 27 werd opgericht door het gelijknamige katholieke gilde (vakbond). Dit gilde werd kerkelijk goedgekeurd in 1897 en koninklijk goedgekeurd in 1907. Van 1912-1922 was in dit voormalige pand van Meijer de sigarenfabriek van het gilde gevestigd, daarna kwam er de Sigarenfabriek Rodriques & Cie., die tot 1942 heeft bestaan.
• Van Gardinge & Co. werd in 1861 opgericht. In 1875, toen er al ongeveer 100 mensen werkten, werd een nieuw pand aan de Mathildelaan geopend, waarvan de architect Louis Kooken was. In 1883 kwam er een stoommachine. In deze tijd werd het bedrijf de Stoom-, Snuif-,Carrotten- en Sigarenfabriek de Blaauwe Pijp genoemd naar het huis op de Begijnenstraat waar van Gardinge begon. Vooral in de eerste decennia van de 20e eeuw was er groei, en in 1920 werkten er 700 mensen. Sigarenmerken waren onder andere: Semper Melior, Braziliaantjes, Paulus Potter, William Pitt, en Hors Concours. Toch ging het bedrijf in 1923 failliet, waarna het enorme gebouw jarenlang leeg bleef staan. Het werd herontwikkeld tot een flat met winkels door de Amsterdamse Exploitatiematschappij Ventose, waarbij werd samengewerkt met architect Jan van der Mey. Deze Ventoseflat bestaat nog steeds. Aan de achterzijde van deze flat bevindt zich nog een aanbouw met de typische sheddaken.
• N.V. Sigarenfabriek Gebr. Garvelink was een sigarenfabriek aan de Stratumsedijk 34, die het merk Aida produceerde. In 1928 werd de uit 1895 daterende sigarenfabriek De Adelaar te Reusel overgenomen van Adrianus Willekens. De fabriek aan de Stratumsedijk werd gesloopt in 1963, nadat vermoedelijk in 1955 de productie was gestopt.
• N.V. Gomarus (Norbert van der Reuth) Gagelstraat hoek Willemstraat. Het gebouw bestaat nog steeds 1903-1934.
• Hoppenbrouwers & Co. van de Gebroeders A.H. en J.P.A. Hoppenbrouwers op de Kleine Berg van de merken Speurder en Speurhond
• J.W. Hoefnagels & Zonen, van J.W. Hoefnagels aan de Rechtestraat 1832-1849 (de vaak genoemde zoon P.A. Hoefnagels verkocht de fabriek aan J.H.J. Timmerman).
• J.W. Hoefnagels & Zonen, van gebr Raijmakers en J.H.J. Timmerman aan de Vrijstraat 1849-1914.
• J.W. Hoefnagels & Zonen, van de zwagers (P.E.G. Hoppenbrouwers en W.M. Huijsmans) op de Wal 15 opgericht 11-4-1914, van het merk Hoefnagels. In 1941 werd het bedrijf filiaal van een Duitse sigarenfabriek. Op 6 december 1942 werd de fabriek door een verdwaalde bom vernield. De productie ging naar Valkenswaard.
• J. van Hout & Co., aan de Kerkakkerstraat 54. Deze fabriek startte in 1919 en stopte in 1934.
• Jan Steen aan het Stratumseind, van het merk Decima Een merk was onder meer: Adriaan Pauw.
• Karel I Sigarenfabrieken, in 1908 opgericht door Henri van Abbe, was de grootste en modernste sigarenfabriek. De fabriek brandde af in 1971.
• Kerssemakers-Rath & Co. (Keraco), Hoogstraat en Parallelweg, 1898-1932.
• Kessels & van Hussen, aan de Parallelweg. Het bedrijf werd opgericht in 1884. Beroemde merken waren Aviateurs en Aviatrices. Het bedrijf werd in 1929 voortgezet onder de naam: N.V. Abonné, en het merk toonde een welgedane heer vergezeld van de slagzin: Abonné Stemt Tevree. In 1936 was er een grote brand in het gebouw. In de 2e helft van de 20e eeuw is er nog een sigarenfabriek onder deze naam geweest te Lieshout.
• J. Keunen aan de Emmasingel, 1901-1904
• Keunen & Co te Gestel-Blaarthem (later sigarenfabriek Gebr. Keunen), 1881-1903
• N.V. Prinzen & Keunen, sigarenfabrikanten te Eindhoven', 1902-1912
• J.H. van Lierop Rechtestraat.
• Lurmans & Co. had een fabriek aan de Kanaalstraat. Nadat in 1870 een fabriek was begonnen door J.A. Schutjes & A. van de Ven, werd deze in 1873 overgenomen door J.F. Lurmans & J. van Schaick (Lurmans & Co.), die ook een bedrijf in Arendonk hadden. Men bracht merken als Clown en Clowness, maar ook Cigares du Peuple, ofwel Volks Sigaren. De fabriek heeft bestaan tot 1911. Het gebouw aan de Kanaalstraat werd overgenomen door Mignot & de Block sigarenfabrieken.
• Joh, A Lurmans jr., Jenneke was een zoon van J.F. Lurmans, ging toen de fabriek aan de Stratumsedijk te groot werd naar de Havenstraat.
• Gebroeders Maas, Fellenoord 1, heeft bestaan van 1908-1924. Een merk was Dennenheuvel.
• D. Meerstadt & Co., sigarenfabriek Aurora aan het College (bij het Stratumseind) afgebrand in 1902, Na een tijdelijk verblijf op de Grote Berg werd tussen 1906-1922 in de nieuwe fabriek aan de Broekseweg geproduceerd.
• J. Meijer Parallelweg 27, 1884-1907. Merken: Nederlandsche Landmacht en Nachtwacht van Rembrandt.
• Meijer Blomhof Jzn. aan de Vestdijk, in de voormalige luciferfabriek, 1907-1916, en op De Bleek te Stratum, vanaf 1893, daarvoor van Ed. Schroder, afgebrand in 1922. In 1907 werd een filiaal te Bladel opgezet, en in 1908 een filiaal te Hoogeloon.
• N.V. Vereenigde Tabaksindustrie Mignot & De Block, werd in 1858 opgericht. Het reusachtige complex aan de Kanaalstraat werd gesloopt in 1982.
• Gebr. Peeters aan de Wal, tot 1910.
• Fa. van der Putt & de Vlam aan de Smalle Haven. 1888-1931.
• Fa. van der Putt & Smeets aan de Bergstraat.
• Henry Rodriguez College en Parallelweg, 1907-1942.
• P.J. Schröder aan de Emmasingel, 1882-1910. Daarna werd het gebouw een magazijn van Philips.
• J. Smits & Co.
• W. Smulders & Co. Strijpsestraat 116. 1908-1923. In 1923 brandde de fabriek af, waarop het bedrijf in 1924 werd geliquideerd.
• J.W. Swane & Comp., sigarenfabriek, aan de Grote Berg/Luciferstraat, omstreeks 1900, tot 1910. Deze had zijn hoofdvestiging te Waalre. In 1935 hield Swane's sigarenfabriek voor Nederland op te bestaan. In 1938 werd de heer Petrus van Griensven de sigarenfabrikant in het pand te Waalre.
• B. van der Tak & Co. aan de Stratumsedijk, 1854-1929.

In drie verschillende panden aan de Paradijslaan hebben korter of langer gezeten:

• Gebr. Vissers (onder andere) aan de Paradijslaan 1898
• P. van den Arend 1898-1903
• Johan van Kol 1890-1898
• J van Kol en Sligher 1888-1890.
• Sigarenfabriek de Arend van Hillen uit Delft 1917
• Roovers-Kanters 1917
• NV Lameco 1936
• A.J. van Overbruggen 1959
• Heijnen en Co (Eigenaar Antonius Beeks) 1959
• A.A.C. van Luijtelaar 1912
• Kalker & Co. 1959
• Adriaan J.H. Wouters, Paradijslaan 28, 1919-1955, met het merk John Bull.
• Fa. Zeegers aan de Paradijslaan, tot 1910.

Hoewel de sigarenproductie geheel uit Eindhoven verdwenen is, zijn in de omgeving van Eindhoven nog enkele sigarenfabrieken te vinden. De meeste hebben hun productie echter naar België verplaatst. Eersel, Duizel en Valkenswaard zijn plaatsen waar nog sigarenbedrijven of hoofdkantoren van sigarenconcerns te vinden zijn.

Toch is er nog sprake van tabaksindustrie in Eindhoven, en wel Deli-HTL, een bedrijf dat tabak importeert en voorbewerkt ten behoeve van onder meer de sigarenindustrie.

• Sigarenindustrie (Benelux)

Toeleveranciers en Hulpindustrieën

• Picus
• PMB-UVA
• Ensa Machine Bouw BV
• Deli-HTL

• Geschiedenis en fotomateriaal van (enkele) Eindhovense sigarenfabrieken - eib.dse.nl
• Sigaren en Eindhoven - eindhovenfotos.nl